در دو سال گذشته داروهای بسیاری برای درمان کرونا استفاده شدند و با قیمت‌های سنگینی هم فروش رفتند که بعد از مدتی خبر بی‌اثر بودن آن‌ها منتشر شد.
با شروع بحران کرونا در جهان تلاش‌ها برای یافتن راه درمان هم آغاز شد. یکی از روش‌هایی که محققین در شرایط بحرانی انجام می‌دهند، امتحان کردن داروهای تولید شده سابق برای درمان بیماری جدید است. در درمان کرونا هم از این روش استفاده شد؛ از داروی درمان مالاریا تا ایدز برای مهار این ویروس که بی‌مهابا در جهان می‌تازید و قربانی می‌گرفت، به کار گرفته شد.
داروهایی با عوارض کبدی و کلیوی
در روزهای آغازین کرونا در بهمن سال ۹۸ دو داروی هیدروکلرکین که دارویی برای درمان مالاریا است و کلترا برای درمان بیماران مبتلا به کرونا تجویز شدند، غافل از اینکه تجویز همزمان این دارو عوارض کبدی و کلیوی برای بیماران داشت و درد آن‌ها را دو چندان کرد تا اینکه اسفند همان سال سازمان بهداشت جهانی در دستورالعملی جدید تجویز همزمان این دو دارو را ممنوع اعلام کرد اما هیدروکلرکین به تنهایی تجویز می‌شد.
داروی لاکچری کرونا
دیگر دارویی که در کشور ما به بهای گزاف و قیمت‌های میلیونی حتی تا ۵۰ میلیون فروش رفت، رمدسیویر بود. رمدسیویر داروی در مان ابولا بود که با موفقیت‌هایی که در درمان سایر کرونا ویروس‌ها داشت در آمریکا مورد استفاده قرار گرفت وبعد چین از این دارو برای کووید۱۹ استفاده کرد. در کشور ما هم بعد از اینکه خبرهای موفقیت این دارو منتشر شد، سوداگران دارو دست به کار شدند و با ورود غیر قانونی این دارو به کشور آن را با قیمت‌های بسیار به مردمی فروختند که به دنبال کورسوی امیدی برای نجات جان عزیزانشان بودند. ماجرای داروی گران کرونا به اینجا رسید که محمدرضا شانه‌ساز؛ رییس سازمان غذا و دارو در تیر ۹۹ و حاشیه افتتاح یک شرکت دارویی اعلام کرد که رمدسیویر هنوز مورد تایید قرار نگرفته و در صورت تایید کارآزمایی بالینی تولید داخل آن آغاز می‌شود اما در این میان سرمایه مردم به هدر رفت. چند ماه بعد خط تولید این دارو در کشور آغاز به کار کرد.
رمدسیویر و هیدروکلرکین همچنان تجویز می‌شدند تا اینکه رضا ملک‌زاده؛ معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در حساب توئیتری خود نوشت: «نتایج مطالعه سازمان جهانی بهداشت (WHO) بر روی اولین بازوهای درمانی تحت کارآزمایی بزرگ بالینی بر روی بیماران بستری مبتلا به کووید ۱۹ منتشر و اعلام شدکه رمدسیویر بدون تاثیر است.» او در بخش دیگری هم توضیح داده بود که «لوپیناویر»، «اینترفرون – بتا» و «هیدروکسی کلروکین» تاثیری بر درمان، کاهش طول مدت بستری، نیاز به تهویه مکانیکی و مرگ و میر ناشی از بیماری مبتلایان به کووید -۱۹ بستری در بیمارستان نشان ندادند. این خبر از این جهت تلخ بود که هزینه‌های بسیاری صرف راهندازی خط تولید این داروها شده و مردم هم این داروها را با قیمت‌های بسیار تهیه کرده بودند. در آشفته بازاری چنین که امید بیماران نا امید شده بود چه کسی پاسخگوی خسارت وارده بود؟
فاویپیراویر از پوشش بیمه خارج شد
کلاف سردرگم داروهای کرونا به «فاویپیراویر» رسید. این دارو از جمله مواردی بود که بر روی اهالی شهر ووهان امتحان شد. فاویپیراویر داروی درمان تب برفکی بود که در درمان هاری هم استفاده می‌شود و بعد از مشاهده اثربخشی در درمان کووید ۱۹ راهی بازارهای جهانی شد. این دارو هم از جمله مواردی بود که سر از بازار سیاه دارو و خیابان ناصرخسرو درآورد و سوداگران دارو از شیره جان مردم مکیدند تا جیب‌هایشان پر از پول شود. پاییز سال ۹۹ مسئولان اعلام کردند که فاویپیراویر تحت پوشش بیمه قرار گرفت و با قیمتی نزدیک به ۲۰۰ هزار تومان در مراکز دولتی و ۵۰۰ هزار تومان در بازار آزاد فروش رفت. صبح امروز وزارت بهداشت در ابلاغیه‌ای به دانشگاه‌های علوم پزشکی از پزشکان خواست که دیگر این دارو را تجویز نکنند. مهدی رضایی؛ معاون بیمه و خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت ایران هم اعلام کرد که این دارو دیگر تحت پوشش بیمه نیست و تجویز آن ممکن است عوارضی هم ایجاد کند واز سوی دیگر باعث هدر رفت منابع سلامت، افزایش پرداختی از جیب مردم وازدحام بی‌مورد درداروخانه‌ها شود.
قاچاقچیان با فراغ بال فعالیت می‌کنند
آشفته بازار به وجود آمده در وضعیت دارو و درمان کشور نتیجه‌ای جز سردرگمی مردم در نظام سلامت ندارد. مردمی که جان عزیزانشان را در خطر می‌بینند برای درمان از هر روشی استفاده می‌کنند و در این میان قاچاقچیان دارو هم از این آب گل‌آلوده ماهی می‌گیرند و داروهایی که معلوم نیست اثربخش هستند یا نه و عوارضی نشان می‌دهند یا نه را با قیمت‌های سنگین به مردم می‌فروشند. عدم اتحاد میان وزارت بهداشت و سازمان‌های زیربط مانند غذا و دارو وضعیتی را به وجود آورده که هر پزشک بر اثر تجربه شخصی خود تصمیم می‌گیرد چه کاری انجام دهد و دستورالعمل مشخصی که به درستی هم قابل نظارت باشد، وجود ندارد. چندماهی از اعلام بی‌اثر بودن رمدسیویر و هیدروکلرکین می‌گذرد اما اگر بی‌اثر هستند چرا هنوز تجویز می‌شوند؟ یا اگر فاویپیراویر عوارض داشت چرا بیش از یک سال تجویز شد و همچنان هم تجویز می‌شود؟ پای سود چه کسانی در وضعیت بحرانی دارو در میان است که باید چندین انسان قربانی بی‌تدبیری شوند؟ مسئله دیگری که سوال عمده مردم است مربوط به چرایی فراغ بال قاچاقچیان دارو است. مردم می‌پرسند که چطور یک دارو به سرعت و به راحتی در بازار سیاه قابل دسترس است اما در مراکز دولتی پیدا نمی‌شود؟ بدون شک وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو باید مقتدرانه در این عرصه عمل کنند و متخلف به سزای اعمالش برسد چراکه بی‌برنامه‌گی و عملکرد ضعیف این نهادها در حوزه دارو به قاچاقچیان پروبال می‌دهد و جان مردم است که به راحتی بازیچه دست سودجویان می‌شود.
