«علی محمد افشین همتیار» مدیر امور اجتماعی دانشگاه صنعتی شریف درباره میزان مهاجرت فارغالتحصیلان این دانشگاه بیان داشت: برای ادامه تحصیل، دانشجویان زیادی به خارج از کشور میروند، اما من آمار اینکه چه تعداد ماندند و چه تعداد برگشتند را ندارم.
وی ادامه داد: در همین سالهای اخیر هم برخی از دانشجویانی که قصد رفتن دارند، اولویتشان درس خواندن نیست، یعنی برای درس خواندن به خارج از کشور نمیروند، بلکه به خاطر خارج رفتن است که میخواهند درس بخوانند و متاسفانه بعضا آینده روشنی برای خود در کشور قائل نیستند.
مدیر امور اجتماعی دانشگاه صنعتی شریف گفت: آنها فقط میخواهند به خارج از کشور بروند و برای همین پذیرش میگیرند، البته اینطور هم نیست که درس خواندن را دوست نداشته باشند.
صنعت ما آنقدر پیشرفته نیست که به تحقیقات روز وابسته باشد
وی ادامه داد: یکی از دانشجویانی که اهل خارج رفتن هم نبود به من گفت برای ادامه تحصیل خود چه کاری باید انجام دهد؟ من به او گفتم که اگر میخواهی استاد دانشگاه شوی تا مقطع دکتری ادامه تحصیل بده، اما اگر میخواهی وارد صنعت شوی تا مقطع لیسانس کافی است، زیرا صنعت ما آنقدر پیشرفته نیست که به تحقیقات روز وابستگی داشته باشد.
همتیار در پاسخ به این سوال که مهاجرت دانشجویان بعد از لیسانس چقدر برای اساتید مشهود بوده است؟ گفت: این نرخ تقریبا بالاست، البته خیلی از دانشجویان هم در جو موضوع قرار دارند و از سالهای گذشته هم مطرح بوده است، زیرا تصور میکنند چون سایر دانشجویان قرار است به خارج از کشور بروند، اگر اینها نروند یعنی یک چیزی کم دارند. بعضی جوها در زندگی و خانواده افراد غالب شده که آن را پیش میگیرند، اما در نهایت موفق نمیشوند.
این استاد دانشکده کامپیوتر دانشگاه شریف گفت: دانشگاه شریف، میزبان داوطلبانی است که مسیر سختی را طی کردند و بالاخره موفق شدند به این دانشگاه بیایند. در این میان دانشجویانی هستند که از آینده تصوراتی دارند که فکر میکنند در کشور شدنی نیست. به طور مثال آینده روشنی نمیبییند و میگویند درست است که با خارج رفتن ممکن است خیلی چیزها را از دست بدهم، اما حداقل یک ثباتی در آنجا وجود دارد که در ایران وجود ندارد.
وی افزود: من به دانشجویان میگویم که هر چیزی خوبیها و بدیهایی دارد، به طور مثال در ایران ماندن یا رفتن خوبی و بدهای خاص خودش را دارد و هرکسی باید نسخه زندگی خودش را با توجه به شرایطی که دارد بپچید. اکنون فقط یک نسخه در دست همه وجود دارد که پارامترهای بیرونی مانند شغل، قیمت مسکن و… در آن تاثیرگذار است.
دانشجویان شریف شرایط بهتری برای خروج از کشور دارند
مدیر امور اجتماعی دانشگاه صنعتی شریف گفت: دانشجویان شریف امکان این را دارند که از کشور بروند، زیرا نسبت به سایرین استعداد بالاتری داشته و در دانشگاه معتبریتری درس خواندهاند، از این رو شرایط برایشان فراهمتر است.
وی خاطرنشان کرد: البته این جو در دانشگاههای دیگر هم وجود دارد، اما شرایط رفتن برایشان فراهم نمیشوند. اینطور نیست که دانشجویان دانشگاههای درجه دو نمیخواهند از کشور بروند، بلکه شرایطش را ندارند.
همتیار تاکید کرد: آنچه که در این سالها روی رفتن دانشجویان و فارغ التحصیلان تاثیر گذاشته است، مسائل غیرعلمی است، اغلب چون از اینجا ناامید شدند، سراغ هرچه که در خارج از کشور باشد، میروند، حالا یا با دید باز یا با چشم بسته.
این استاد دانشگاه درباره موانع آموزش مجازی برای دروس عملی خاطرنشان کرد: دانشکده کامپیوتر آزمایشگاههایی که دارد به صورت سخت افزاری است و اکنون خیلی از اینها با شبیه سازها جایگزین شده است. تلاش شده امکانات برای رشته کامپیوتر به بهترین شکل ممکن تامین شود و شاید تطبیق آن با آموزش حضوری میتوانست بهتر باشد، اما اشکال کار این است که مشخص نمیشود در آموزش مجازی خود دانشجو کار را انجام داده است یا خیر.
وی بیان کرد: پیدا کردن یک جایگزین برای آموزش دروس عملی رشته کامپیوتر شاید راحتتر باشد، اما برای دروس مکانیک، عمران و نظایر آن دشوارتر است. ما تلاش کردیم در ترم گذشته برای دانشجویان کامپیوتر یک سری قطعات را ارسال کنیم تا آنها مقداری کارهای فیزیکی، عملی و سخت افزاری انجام دهند.
همتیار گفت: بعد از اینکه آموزشها مجازی شد بهترین شبیه سازها معرفی شدند تا دانشجویان بتوانند با آنها کار کنند. اگر خود افراد آنچه که در آزمایشگاه به آنها گفته شده حتی به شکل مجازی انجام بدهند به درصد قابل توجهی از دانش میرسند، زیرا برای ورود به صنعت بار زیادی را متحمل نخواهند شد.
استفاده از نرم افزارهای شبیهساز برای آموزش دورس عملی
وی با اشاره به متضرر شدن از عدم برگزاری کلاسهای حضوری گفت: ما قطعا در این مدت یک سری چیزها را از دست دادهایم که بیشترین آنها تبادل و ارتباطات حضوری بوده است، ولی از نظر دانشی برای دانشکده کامپیوتر چیز قابل توجهی از دست نرفته است.
وی درباره نرم افزاهای شبیه ساز گفت: ما از برنامههای آماده استفاده کردیم، آزمایشگاه عملی یک سری مزایا دارد که نمیتوان از آن گذشت، اما این شبیه سازها به روز هستند و خوشبختانه یا متاسفانه همه نرم افزارهای قفل شکسته در ایران وجود دارد. زمانی که من برای یک سفر به خارج از کشور رفته بودم، یکی از دوستانم آیکن نرم افزارهایم را روی صفحه لبتاب دید و به من گفت چقدر پولداری که توانستی این همه برنامه بخری، درحالی که این برنامهها عموما قفل شکسته هستند.
مدیر امور اجتماعی دانشگاه صنعتی شریف در پاسخ به این سوال که نسبت به سالهای گذشته که کارگاههای دروس عملی فعال بودند، یادگیری دانشجویان چقدر افت داشته است؟ گفت: خیلی، قطعا این افت علاوه بر کلاسهای عملی در کلاسهای نظری هم بوده است. باید دید آیا در دروس مجازی و نظری دانشجویان واقعا حواسشان به درس هست یا نه؟
کلاسهای مجازی در اول صبح کمبازده است
همتیار با اعلام اینکه کلاسهای مجازی در اول صبح کم بازده هستند، گفت: ممکن است کلاسهای هفت صبح در آموزش مجازی کم بازده باشد، در زمان آموزش حضوری این را میدانستیم که دانشجو برای شرکت در کلاسهای صبح حداقل از خوابگاه تا دانشگاه را آمده است. اما در آموزش مجازی دانشجو فقط با یک آلارم میتواند لحظاتی قبل از شروع کلاس بیدار شود و ورود به جلسه خود را اعلام کند. بعد از آن ما نمیتوانیم لحظه به لحظه دانشجو را چک کنیم که حضور دارد یا نه؟ احتمالا در دوران آموزش مجازی وضعیت خواب دانشجویان به هم ریخته و آن ساعت از روز برایشان مفید نخواهد بود.
مدیرامور اجتماعی دانشگاهی صنعتی شریف گفت: البته عمدتا در مقاطع تحصیلات تکمیلی اینطور نیست، زیرا آنها به بلوغ این مساله رسیدهاند و راه خود را انتخاب کردهاند، اما قطعا تاثیر کلاسهای حضوری بهتر است. البته این دوران هم محسناتی داشت، به طور مثال ما توانستیم ابزارهایی را فراهم کنیم که بعدها هم مورد استفاده قرار بگیرد.
این استاد دانشکده کامپیوتر دانشگاه صنعت شریف در واکنش به افت یادگیری در سایر مجموعهها و مراکز آموزشی گفت: ظاهرا هدف از گسترش این نوع مجموعهها این بوده که فقط آمار فارغ التحصیلان را زیاد کنند و آن زمان فکر خاصی برای این مسئله نشده است. یک عده فقط خواستند که مدرک بگیرند در حالی که بار علمی برای دانشجو نداشت.
همتیار گفت: خیلی وقتها به خاطر اینکه سطح آموزش پایین بوده، کیفیت تدریس هم کاهش یافته و حجم درسها کم شده است، بنابر این روند آموزشی در یک سیکل منفی قرار گرفته و دانشجویان ضعیفتر شدند و عملا همه چیز مدرک شد. یکی از معضلات ما هم فارغ التحصیلانی است که نتوانستیم برایشان شغل درستی تعریف کنیم و انتظار آنها بالا رفته است.
کار پیدا کردن برای دیپلمهها راحتتر از لیسانسههاست
وی درباره نگرانی بابت تامین شغل برای فارغ التحصیلان گفت: پشنهاد کار برای دیپلمههای بیکار راحتتر از پیدا کردن کار برای لیسانسههای بیکار است. زیرا آنها میگویند ما این همه درس خواندهایم که فلان شغل یا فلان درآمد را داشته باشم؟ پس اصلا سرکار نمیروم تا شغلی که میخواهم پیش بیاید.
مدیرامور اجتماعی دانشگاهی صنعتی شریف درباره کاهش آمار داوطلبان کنکور گفت: طی سالهای گذشته آمار ورودیها به مجموعههای آموزش عالی کمتر شده، زیرا جمعیت کاهش پیدا کرده است. در سال ۷۹ تعداد داوطلبان کنکور بیش از دو میلیون نفر بود که تعداد زیادی از آنها در رشته ریاضی و فیزیک بودند اما امسال این آمار به حدود یک میلیون نفر رسیده و بیشتر آنها در رشته تجربی بودهاند.
وی گفت: یکی از دانشجویان ما در پردیس دانشگاه دولتی دندانپزشکی میخواند و در کنار آنهم در رشته کامپیوتر پردیس شریف تحصیل میکند. وقتی از او پرسیدم چرا هم زمان در دو رشته دشوار تحصیل میکند، پاسخ داد که شاید آینده شغلی دندانپزشکی مناسب نباشد بنابراین تصمیم گرفتم که کامپیوتر هم بخوانم!
همتیار ادامه داد: این برای من عجیب بود که شخصی در رشته دندانپزشکی نگران آینده کاری خود باشد. از این رو افراد به خاطر جوی که حاکم است انتخاب رشته میکنند، در حالی که ممکن است در رشتههای دیگر موفقیت بیشتری کسب کنند.
وی افزود: من یک ماموریت به نیوزلند رفته بودم که طی بحثی آنها گفتند، ما دو میلیون نفر جمعیت داریم در حالی که ما بیشتر از جمعیت آنها، در کشورمان داوطلب کنکور داریم.
استاد دانشکده کامپیوتر شریف گفت: همین که داوطلبان از رشته ریاضی به تجربی رفتند، تصور میکنند که آینده شغلی بهتری دارند زیرا در کشور میبینند که پزشکها زندگی بهتری به نسبت مهندسان دارند. اما اینکه آیا این داوطلبان تجربی همان پزشکان خواهند شد یا نه؟ مشخص نیست.
مدیرامور اجتماعی دانشگاهی صنعتی شریف در پایان گفت: برخی از جوانان فقط به آخر مسیر نگاه کرده و تصور میکنند که جراح میشوند و البته خیلی از آنها هم جذب نخواهند شد و به طور حتم مهاجرت از رشته ریاضی به تجربی قطعا به خاطر آینده شغلی است.