حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدعلی خیرآبادی پیرامون شیوه امام حسن عسگری در مبارزه با شرایط دوران امامت خویش اظهار کرد: امام عسکری(ع) شاید یکی از بحرانی‌ترین دوران‌های امامت را پشت سر گذرانده‌اند و علت آن از چند جهت قابل بیان است؛ یکی سخت‌گیری‌هایی که زمام‌داران وقت داشتند و این زمام‌داران براساس فرموده‌هایی که از رسول بزرگ اسلام و نیز بزرگان دین به آنان رسیده بود در این مورد که فرزند این امام عدالت‌گستر جهان خواهد بود و بساط ظلم را برخواهدچید، سعی داشتند با تمام توان از امام عسگری مراقبت کنند.
وی افزود: لذا از این جهت، به ایشان هرگز اجازه مسافرت نداده و همواره آن حضرت را در مرکز قدرت و حکومت خلافت، یعنی سامرا نگه داشتند. همچنین زمانی که آثار مریضی در امام حسن عسکری(ع) ایجاد شده بود، افراد زیادی از همه طیف‌ها با عناوین مختلف در خانه امام گمارده شده بودند تا تمام لحظات زندگی امام را رصد کنند و ببینند نائب و جانشین ایشان چه کسی می‌تواند باشد.
این کارشناس مذهبی عنوان کرد: این که در چنین شرایطی، امام (ع) بتواند این چنین امامت، رهبری و پیام‌رسانی کند و مردم مسلمان و شیعه را آگاهی دهد تا نسل‌های آینده دچار گمراهی نشوند، مساله‌ای بوده که آن حضرت باید به انجام می‌رسانده است.
خیرآبادی ادامه داد: مساله مهمتر و بزرگتر آن بود که باید جامعه اسلامی آن روز و پیروان مکتب امام(ع) را برای آغاز یک دوران غیبت که پایانش معلوم نیست و دسترسی مردم از همین مقدار به امام نیز قطع خواهد شد، آماده کند. پس این نکته مهمی است که قرار بوده رخ دهد؛ این که مردم امام داشته باشند؛ ولی حداقلش آن است که به راحتی نتوانند دسترسی به ایشان داشته باشند و امام حسن عسکری(ع) باید زمینه این غیبت را در میان مردم ایجاد کند.
وی خاطرنشان کرد: در عین این که این دو معضل مهم وجود داشته و انجام وظیفه امامت را بسیار سخت و دشوار می‌کرده است، امام حسن عسکری(ع) با کیاست و درایتی که از امام انتطار داشته و داریم، هم موضوع غیبت را برای مردم بیان کردند و هم اطلاعات لازم را به مردم منتقل نمودند. همچنین جالب است که با همین شرایط سخت، آن حضرت از آن‌جا که در دل و عمق وجود مردم آن زمان بوده‌اند، حتی آنان که به عنوان محافظ و نگهبان او گمارده می‌شدند نیز گاهی پیام‌رسان ایشان بودند. همچنین نامه‌های امام در کتاب‌ها ثبت‌شده که به طور مثال به صحابی خود چه پیامی داده و چه مکاتباتی داشتنه‌اند.
این کارشناس مذهبی تاکید کرد: این هنر امام حسن عسکری(ع) در دورانی محدود بوده که از همان شرایط روز به بهترین وجه استفاده کردند و این پیام‌رسانی مهم را که امامت پس از خود و غیبت امام زمان(ع) باشد، به نسل‌ها و مسلمانان آینده ابلاغ کرده‌اند.
خیرآبادی تصریح کرد: اگر تاریخ ائمه(ع) را بنگریم، در زمان هریک از این بزرگواران، یک‌سری مسائل مطرح شده و رشد می‌کند. به طور مثال امام سجاد(ع) با خرافه‌پرستی‌ها و تظاهر به زهدگرایی روبه‌رو می‌شود و لذا عرفان واقعی را برای مردم بیان می‌کند.
وی در تکمیل سخنان خود تاکید کرد: در زمان امام حسن عسکری(ع) نیز توجه اصلی حضرت بر آن بود که جامعه را برای غیبت امام و فرزند بزرگوار خود آماده کند؛ امری که بسیار جدید و تازه بود و آن حضرت در عین گرفتاری در پایتخت دشمن توانست با شبکه‌های اطلاع‌رسانی که از درون مرکز حکومت بود، به اطراف و اکناف، زمینه را فراهم کند که همه بدانند امام(ع) فرزند دارد و نشانه‌ها و غیبت ایشان چنین است. لذا امام حسن عسکری(ع) در این راستا با همان فرصت اندک و عمر کوتاهی که داشتند، تمام هم وغم و تلاش خود را انجام داده و به نظر من ایشان یکی از بزرگترین جهادها را داشتند که آن را عملیاتی کرده و به ثمر رساندند.
