شبکه خبری “سی ان ان” در گزارشی درباره پیروزی نامزد راست افراطی در انتخابات ریاست‌جمهوری برزیل می‌نویسد: پیروزی بولسونارو نامزد این جریان در شرایطی روی داد که جامعه برزیل به قطبی‌ترین حالت خود در دهه‌های اخیر رسیده است و خشونت احتماعی و سیاسی در تاریخ آن کشور در برهه زمان کنونی تقریبا بی‌سابقه بوده است. اکنون آن کشور در رکود اقتصادی طولانی مدت به سر می‌برد و میزان جرم و جنایت و فساد اداری به حد قابل توجهی افزایش یافته است.
به گزارش آفتابنیوز؛ بولسونارو در سخنرانی اخیر خود اعلام کرد که از آزادی دفاع می‌کند و می‌خواهد قانون و نظم را به جامعه بازگرداند. در نتیجه، او توانست “فرناندو حداد” شهردار سابق سائوپائولو و نامزد حزب چپگرای کارگر را شکست دهد. طبق اعلام نتایج شمارش آرا بولسونارو توانست با کسب ۵۵٫۵۴ درصد آرا در مقابل ۴۴٫۴۶ درصد آرای اختصاص یافته به حداد او را در انتخابات شکست دهد؛ نتایجی که خود نشان‌دهنده شدت دو قطبی شدن شرایط در برزیل است.
سی ان ان در ادامه می‌افزاید: “در حالی که حامیان بولسونارو روز یکشنبه از پیروزی او ابراز شادی می‌کردند و جشن برگزار کردند، مخالفان نگران هستند که پیروزی او بتواند تهدیدی برای حقوق بشر و محیط زیست در چهارمین دموکراسی بزرگ جهان باشد. حداد نامزد رقیب او نیز هشدار داد که دموکراسی برزیل در معرض خطر است. او گفت امروز برزیل وارد حساس‌ترین برهه تاریخی خود شده است. منتقدان می‌گویند برنامه‌های بی‌پروای بولسونارو برای صنعتی شدن، کشاورزی و جنگلداری در برزیل را به خطر خواهد انداخت و فاجعه‌ای برای شرایط اقلیمی خواهد بود”.
“سی ان ان” در ادامه اشاره می‌کند که شدت خشونت در عرصه سیاسی برزیل به خیابان‌ها نیز کشیده شده است؛ چنانچه بولسونارو ۶۳ ساله ماه گذشته در جریان کارزار انتخاباتی از سوی یکی از مخالفان‌اش با اصابت ضربه چاقو مواجه شد و به بیمارستان انتقال یافت. منتقدان بولسونارو می‌گویند او می‌خواهد هر کسی که متفاوت می‌اندیشد یا زندگی می‌کند را نابود کند.
“سی ان ان” در ادامه می‌نویسد: “بولسونارو را با دوترته رییس جمهوری فیلیپین و ترامپ رییس جمهوری امریکا مقایسه می‌کنند؛ چرا که هر سه اظهارنظرهای نفرت‌پراکنانه، نژادپرستانه و همجسنگرایانه زیادی داشته‌اند. بولسونارو تا جایی پیش رفت که به یکی از نمایندگان زن گفته بود او ارزش مورد تجاوز قرار گرفتن را هم ندارد چرا که خیلی زشت است. او همچنین گفته بود که ترجیح می‌دهد ببیند پسرش در سانحه‌ای رانندگی می‌میرد تا آنکه ببیند یکی از اعضای خانواده‌اش همجنسگراست. از همین روست که بسیاری از زنان و همجنسگرایان در برزیل نگران هستند که با پیروزی بولسونارو چه بر سر آنان خواهد آمد. بسیاری از همجنسگرایان در شبکه‌های اجتماعی می نویسند که ممکن است با پیروزی او کارزار به قتل رساندن آنان آغاز شود. اما طرفداران بولسونارو چه می‌گویند؟ آنان می‌گویند به او رای دادند تا از قدرت‌گیری دوباره حزب کارگر برزیل که ۱۳ سال تحت رهبری لولا داسیلوا و جانشین‌اش در قدرت بود جلوگیری کنند. آنان می‌گویند فساد ریشه‌دار در برزیل محصول زمامداری رهبران آن حزب بوده است. داسلیوا از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۱ میلادی و دیلما روسف جانشین او از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶ میلادی زمام امور را در دست داشتند و هر دو نیز به اتهام فساد مواجه شده بودند. با این حال، طرفداران آن حزب می‌گویند لولا داسیلوا در زمان ترک منصب قدرت ۸۳ درصد محبوبیت داشت چرا که توانست میلیون‌ها برزیلی را از فقر نجات دهد. با این حال، او در ماه آوریل بازداشت و به ۱۲ سال حبس به اتهام پولشویی و فساد محکوم شد”.
اختلاف شدید بین برزیلی‌ها
خبرگزاری “رویترز” اما با انتشار گزارشی نشان می‌دهد که وضعیت در برزیل پیچیده است و میان زنان رای‌دهنده نیز شکاف ایجاد شده و درباره عرصه سیاسی اختلاف نظر جدی میان آنان وجود دارد.
این خبرگزاری می‌نویسد: “دو قطبی ایجاد شده در میان زنان رای‌دهنده نیز مشاهده می‌شود. عده‌ای از زنان می‌گویند که نمی‌توانند به مردی رای دهند که به راحتی درباره تجاوز به زنان صحبت می‌کند و به یک سیاستمدار زن می‌گوید تو شایسته مورد تجاوز واقع شدن هم نیستی! در مقابل اما عده‌ای دیگر می‌گویند دیگر حاضر به تحمل فساد و رکود اقتصادی ناشی از حکومت حزب چپگرای کارگر در برزیل نیستند.
شکاف در میان زنان برزیل را می‌توان در نتیجه نظرسنجی Ibope Pollster مشاهده کرد که پیش از انتخابات منتشر شده بود: نزدیک به ۴۴ درصد از زنان از بولسونارو و ۴۰ درصد از زنان از حداد حمایت کرده بودند. میزان حمایت در میان مردان این‌گونه بوده است: ۵۶ درصد از مردان برزیلی از بولسونارو و تنها ۳۶ درصد از حداد حمایت کرده‌اند. با این حال، بزرگترین تظاهرات علیه بولسونارو در ماه‌های اخیر توسط ده‌ها هزار نفر از زنان برزیلی با شعار ele nao یا “او نه” سازماندهی شده بود. “لاریسا لومباردی” ۴۶ ساله اما زنی از حامیان بولسونارو است. او می‌گوید: “۱۲ سال را در ونزوئلا زندگی کردم. من نمی‌خواهم دخترم در کشوری زندگی کند که فاقد حکومت خوب است. داسیلوا را دوست ندارم. هم‌حزبی‌های او را هم دوست ندارم. نمی‌خواهم به مردی رای دهم که در زندان بوده است. به طرفداران او هم رای نخواهم داد. بولسونارو آموزش نظامی دیده و به ارزش‌های ارتش باور دارد: خانواده، ملت و خداوند”. اکثر طرفداران دیگر بولسونارو نیز تاکید می‌کنند که میزان جرم و جنایت در برزیل به حد غیر قابل تحملی افزایش یافته است. آنان او را حافظ ارزش‌های خانوادگی می‌دانند و معتقدند می‌تواند نظم و قانون را برزیل بازگرداند”.
این خبرگزاری می افزاید: “جالب است که برخی از زنان می‌گویند اتفاقا در دوران دیکتاتوری نظامیان در فاصله سال‌های ۱۹۶۴-۱۹۵۸ میلادی که بولسونارو نیز آن دوره را ستایش می‌کند، آموزش عالی در سطح خوبی بود و زنان طرفداران او تحصیلات خود را در آن دوران گذرانده‌اند. یکی از زنان طرفدار بولسونارو که ۵۴ سال دارد می‌گوید: “من حرفه کنونی‌ام و تحصیلات‌ام را مدیون دیکتاتور نظامیان هستم”. آدریانا دانشجوی روابط بین الملل و ۲۸ ساله اما نسبت به شعارهای بولسونارو نگران است و می‌گوید او مخالف سقط جنین است و این برای جامعه خطرناک است و زنان را از نظر بهداشتی و درمانی مورد تهدید قرار می‌دهد”.
طرفداران بولسونارو، تشنه یک قهرمان
روزنامه امریکایی “کریستین ساینس مانیتور” اما در گزارشی تحت عنوان “طرفداران بولسونارو تشنه یک قهرمان بودند” اشاره می‌کند که بسیاری از رای‌دهندگان به او در وی چهره یک شخصیت قهرمان و نجات‌دهنده را می‌بینند. این روزنامه می‌نویسد: “آیا این نگاه به یک سیاستمدار تهدیدی برای دموکراسی در آن کشور نیست؟ یکی از طرفداران بولسونارو می‌گوید: “کشور ما نیاز به کسی دارد که به ارزش‌های خانوادگی پایبند باشد و با فساد مبارزه کند”. جالب است که او پیشتر به داسیلوا رای داده بود اما می‌گوید فساد او و اطرافیان‌اش سبب شده تا او و بیش از ۶۰ درصد جامعه برزیل از آن حزب رویگردان شوند و از جناح چپ به راست افراطی روی آورند.
بولسونارو نظامی سابق ارتش است. او اظهارنظرهای جنجالی داشته علیه زنان و علیه بومیان و همجنسگرایان. او از رژیم دیکتاتوری نظامی برزیل که ۲۱ سال بر آن کشور حکومت کرد و عمرش در سال ۱۹۸۵ میلادی به پایان رسید حمایت کرده است. یکی از طرفداران بولسونارو می‌گوید او شبیه مسیح است، او منجی برزیل است.
تحلیلگران سیاسی می‌گویند تمرکز بر یک رهبر سیاسی که بتواند برزیل را از فساد نجات دهد نشانه‌ای از رابطه پیچیده میان سیاست و دموکراسی است. اکنون طرفداران بولسونارو در او چهره رهبری با اعتماد به نفس بالا را می‌بینند. در این میان اما نگرانی درباره چشم انداز دموکراسی در برزیل وجود دارد چرا که بولسونارو از کاربرد شکنجه مشابه با دوره دیکتاتوری نظامیان در برزیل حمایت کرده است. این می‌تواند تهدیدی بلند مدت برای دموکراسی برزیل باشد”.
“کریستین ساینس مانیتور” در ادامه به وضعیت دیروز و امروز برزیل اشاره می‌کند و می‌نویسد: “در دهه اول قرن بیستم میلادی برزیل از شرایط سخت اقتصادی به درآمد و اقتصادش شروع به رونق کرد. تحت ریاست لولا رونق اقتصادی حاکم شد. برنامه‌های اجتماعی تقویت شد و بیش از ۲۰ میلیون برزیلی از فقر نجات یافتند و طبقه متوسط جدیدی ایجاد شد. برزیل به قدری پیشرفت کرد که میزبان مسابقات مهم ورزشی چون جام جهانی شد و در مرکز توجهات بین‌المللی قرار گرفت. در سال‌های اخیر اما برزیل دچار رکود اقتصادی شد و خشونت در آن کشور افزایش یافت. تنها در سال گذشته ۱۷۵ نفر کشته شدند. رسوایی فساد در درون حزب حاکم افزایش یافت. “بری وینسنت” کارشناس مسائل برزیل در امریکا می‌گوید شما نمی‌توانید فساد در سالیان اخیر در برزیل را نادیده بگیرید. این وضعیت به همراه رکود اقتصادی بسیاری از برزیلی‌ها را ناراضی ساخته است. امروز برزیلی‌ها نیاز به رهبری دارند که به آنان اطمینان و اعتماد به نفس دهد. تنها در چهار سال گذشته دست‌کم ۶۰ نماینده فدرال در برزیل در پرونده پولشویی و فساد مالی نقش داشته‌اند. علیرغم امیدی که برای بهبود وضعیت اقتصادی در سال ۲۰۱۸ میلادی وجود داشت، هنوز حدود ۱۲ میلیون نفر در برزیل بیکار هستد. بولسونارو در این میان اقتصاددان طرفدار بازار ازاد است و از دانشگاه شیکاگو فارغ التحصیل شده است. او متعهد شده تا صنایع دولتی را خصوصی کند و سیستم بازنشستگی پرهزینه برزیل را اصلاح نماید”.
نگرانی از افزایش خشونت در برزیل
این روزنامه می نویسد مهمترین نگرانی برزیلی‌ها از افزایش نرخ قتل و خشونت است. در نظرسنجی سال ۲۰۱۶ میلادی مشخص شد که ۵۷ درصد برزیلی‌ها این موضوع را اولویت اصلی می‌دانند و معتقدند یک جنایتکار خوب یک جنایتکار مرده است! اکثریت برزیلی‌های طرفدار بولسونارو بدین خاطر طرفدار او هستند که خواستار مقابله سخت‌گیرانه با تبهکاران است. بولسونارو حامی آزادی عمل پلیس در تیراندازی به سوی جنایتکاران است و از ارتش برای کمک به پاکسازی کشور از قاچاقچیان مواد مخدر و در دستگیری کنترل مناطق فقرنشین برزیل دعوت به همکاری کرده است. در ارزیابی‌های سالانه، سالیان اخیر برزیل جزو ناامن‌ترین کشورهای جهان شناخته شده است.
خطری علیه چپها؟
شبکه خبری الجزیره” نیز در گزارشی درباره بولسونارو می نویسد:”او در یکی از برنامه های زنده خود در “فیس بوک با اشاره به نگرانی های امنیتی در برزیل گفت:”ما دیگر نمی‌توانیم با سوسیالیسم، کمونیسم، پوپولیسم و افراط گرایی در جناح چپ مصالحه کنیم”. او به وضوح ترامپ را ستایش کرد و گفت در صورت پیروزی در انتخابات روابط برزیل و امریکا گسترش خواهد یافت. طرفداران بولسونارو شعار می‌دهند: “برزیل فراتر از همه چیز، خداوند فراتر از همه”. طرفداران بولسونارو می‌گویند او امنیت را به کشور باز می‌گرداند اما مخالفان او می‌گویند که او نماد اقتدارگرایی و تهدیدی برای دموکراسی برزیل است. آنان می‌گویند او ضد زنان و اقلیت‌هاست و از شکنجه و قتل‌های غیر قانونی توسط پلیس حمایت می‌کند. “ماندون” ۲۹ ساله از طرفداران حداد می‌گوید: “روشن است که بولسونارو علاقه‌ای به نشستن پای میز مذاکره و گفت و گو با کسانی که مانند او فکر نمی‌کنند نخواهند داشت. این برای دموکراسی جوان‌سال برزیل پدیده بدی است”.
الجزیره در ادامه با اشاره به چپ‌ستیزی بولسونارو می‌نویسد:” او در یک سخنرانی در جمع هواداران‌اش از واژع “تبهکاران سرخ” استفاده کرد که اشاره‌اش به چپگرایان بود. او گفت آنان را تبعید و از کشور پاکسازی می‌کند؛ پاکسازی‌ای که تاریخ هرگز به خود ندیده است”.
“الجزیره” همچنین در گزارش دیگری از بولسونارو به عنوان نسخه برزیلی “دوترته” رییس‌جمهوری فعلی فیلیپین یاد می‌کند. این شبکه خبری می‌نویسد: “رگه‌های اقتدارگرایی بولسونارو بیشتر شبیه دوترته است. او نیز در یکی از قدیمی‌ترین دموکراسی‌های آسیایی بازارمحور، کارزار مبارزه با مواد مخدر را با کشتار فروشندگان مواد به راه انداخته است. هر دو آنان از خشونت به عنوان راه‌حل مناسب برای رفع مشکلات جوامع دموکراتیک‌شان حمایت کرده‌اند. بولسونارو نیز احتمالا دوران تاریکی را در برزیل به وجود می‌آورد که در آن اقتدارگرایی و خشونت گسترده‌ای اعمال می‌شود و این‌ها همه با هزینه نهادهای دموکراتیک خواهند بود. رای به بولسونارو نیز مانند رای به دوترته در سال ۲۰۱۶ میلادی موردی کلاسیک از رای اعتراضی توسط طبقه متوسط است. در اوایل سال ۲۰۱۳ میلادی دموکراسی‌های بازار در حال ظهور مانند فیلیپین، هند، ترکیه و برزیل در معرض فساد گسترده قرار گرفتند و اعتراضات گسترده طبقه متوسط را شاهد بودیم. خواسته اصلی آنان پایان فساد و ارتقای کیفیت خدمات عمومی بود. فرانسیس فوکویاما نظریه‌پرداز علوم سیاسی این موج از تظاهرات را پیش‌بینی کرده بود که ناشی از تغییری اساسی در سیاست دموکراسی‌های تازه رونق یافته است که در آن طبقه متوسط قدرتمند شده پس از رشد سریع اقتصادی از سیاستمداران خود مطالبات بیشتری دارند. در مورد برزیل فساد مالی سیاستمداران منجر به کاهش اعتماد عمومی به کل نظام سیاسی شد”.
شباهت بولسونارو و دوترته
این شبکه خبری می افزاید: “به طور حیرت‌انگیزی بولسونارو و دوترته شبیه هم هستند و هر دو از قتل برای مقابله با مجرمان دفاع کرده‌اند. آنان از دیکتاتورهای پیشین کشورهای‌شان در دهه‌های ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ میلادی حمایت کرده‌اند و رقبای سیاسی خودر ا به عنوان “دشمنان دولت” قلمداد کرده‌اند. هر دو کشور برزیل و فیلیپین دارای ضعف از نظر ساختارهای قانونی هستند. انتظار می‌رود بولسونارو نیز مانند همتای فیلیپینی خود مردان نظامی را در اطراف خود قرار دهد. او وعده پایبندی قوی به رهبری جامعه از طریق مشت آهنین را داده است. خطر آشکار این مورد سیاسی‌شدن نیروهای مسلح است. نظامی‌سازی سیاست برزیل می‌تواند فاجعه‌ای برای نهادهای دموکراتیک آن کشور باشد.
اظهارات جنجالی بولسونارو
روزنامه بریتانیایی “دیلی میل” نیز در گزارشی به اظهارات و مواضع جنجالی بولسونارو در سالیان اخیر پرداخته است:
در سال ۲۰۱۶ میلادی در جریان رسیدگی به پرونده فساد “دیلما روسف” رییس جمهوری سابق چپگرا که در دهه ۷۰ میلادی در دوران دیکتاتوری نظامی برزیل زندانی و شکنجه شده بود، بولسونارو از شکنجه‌کردن او که یک سرهنگ ارتشی بود حمایت کرد.
در سال ۲۰۰۳ میلادی بولسونارو علیه یک نماینده زن کنگره صحبت کرد و به او گفت او شایسته تجاوز هم نیست چرا که بسیار زشت است. او این نظر را در سال ۲۰۱۴ میلادی نیز تکرار کرد.
بولسونارو در برنامه‌ای رادیویی در سال ۲۰۱۶ میلادی گفت که خطای دیکتاتوری نظامیان این بود که تنها شکنجه کرد و دست به قتل نزد. این در حالیست که آمارهای داخلی برزیل نشان می‌دهند که ۴۴۰ نفر در دروان حکومت نظامیان در فاصله سال‌های ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۴ میلادی در برزیل جان خود را از دست دادند و ۲۱۰ نفر ربوده شدند.
دادستانی برزیل اوایل امسال بولسونارو را به اظهارات تبعیض آمیز علیه سیاه‌پوستان، بومیهای برزیل، زنان و همجنسگرایان متهم کرد. او پیشتر گفته بود: “اگر ببینم دو مرد همجنسگرا در خیابان یکدیگر را می‌بوسند به آنان آسیب خواهم رساند”. او در سخنرانی‌ای در سال گذشته در ریودوژانیرو گفت که نمی‌تواند تحمل کند و ببیند که فرزندان‌اش روزی همجنسگرا شده‌اند. او در سال ۲۰۱۱ میلادی به مجله “پلی بوی” گفت که ترجیح می‌دهد پسرش در رانندگی بمیرد اما همجنسگرا نباشد.
بولسونارو سال گذشته در مورد نسل‌هایی که از بردگان آزاد شده در برزیل بوده و درباره برنامه‌های اجتماعی دولت برزیل در مورد آنان گفت که دولت پول‌اش را هدر داده است. او گفت: “آنان هیچ چیزی نیستند. من فکر نمی‌کنم حتی به درد تولید مثل و زاد و ولد هم بخورند”!
این روزنامه در ادامه به اشاره به این که برزیلی‌ها از بولسونارو می‌توانند انتظار چه کارهایی را داشته باشند به برنامه او اشاره کرده است:
اقتصاد:
کاهش بدهی‌های دولتی به میزان ۲۰ درصد از طریق خصوصی‌سازی و فروش اموال دولتی
ایجاد یک سیستم بازنشستگی خصوصی موازی
کاهش تعداد وزارتحانه‌ها و کاهش هزینه‌ها
اصلاح نظام مالیاتی و مجازات افرادی که مرتکب فرار مالیاتی شده‌اند
امنیت:
موضوع اصلی در مورد اسلحه این است که چه کسی از آن استفاده می‌کند. ممکن است برای نجات جان انسان‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
کاهش سن مجازات کیفری برای مجرمان به ۱۶ سالگی
تقسیم املاک خصوصی افرادی که به جرایم “تروریستی” محکوم می‌شوند
فساد:
بولسونارو خواسترا مقابله با آن چیزی است که از آن تحت عنوان “بحران اخلاقی” یاد کرده است. او در برنامه خود آورده است: “ما دیکتاتورهای مرگباری چون ونزوئلا را محکوم می‌کنیم و معتقدیم فساد اخلاقی دموکراسی‌هایی مانند ایتالیا، اسرائیل و امریکا را فاسد کرده است”. برنامه‌های مدارس و شیوه تدریس باید تغییر کنند. ما نیاز بیشتری به تدریس علوم و ریاضیات داریم.
سقط جنین:
برنامه او وتو کردن هر طرحی است که در حمایت از حق زنان برای سقط جنین باشد.
محیط زیست:
او حامی لابی صنعتی در کنگره است. او خواستار تولید بیشتر است. طرفداران محیط زیست نسبت به برنامه‌های او در زمینه صنعتی و پیامدهای زیست محیطی آن و اثرات آن بر روی گرمایش جهانی نگران هستند.
تهدیدی برای آمریکای لاتین؟
شبکه خبری “دویچه وله” آلمان اما در گزارشی می‌نویسد پیروزی بولسونارو زنگ خطر و تهدیدی برای کل امریکای لاتین است. این موضوع نشان می‌دهد که ممکن است در کشورهای دیگر ان منطقه نیز رهبران راست افراطی با خط مشی پوپولیستی به قدرت برسند. این شبکه خبری می‌نویسد:”دولت‌های محافظه‌کار دست‌راستی مکری و پینرا در شیلی و دولت دست‌راستی در کلمبیا و بولسونارو در برزیل. آیا این تحولات را می‌توان رشد گرایش‌های محافظه‌کارانه در امریکای لاتین قلمداد کرد؟ به نظر می‌رسد دموکراسی در حال تغییر است. دولت‌های چپگرا در آن منطقه چندین دهه در قدرت بوده‌اند. با این حال، عدم اطمینان در این‌باره که آیا بولسونارو و رهبران همفکر او به قانون احترام می‌گذارند یا خیر بسیاری را درباره چشم‌انداز دموکراسی در امریکای لاتین نگران کرده است. به نظر می‌رسد رای‌دهندگان از نخبگان حاکم ناامید شده و آنان را در عرصه اقتصاد و سیاست ناکارامد می‌دانند”.
