یازدهمین حراج تهران (هنر کلاسیک و مدرن ایران) شامگاه گذشته (جمعه ۱۴ تیرماه ۱۳۹۸) با اجرای حسین پاکدل در هتل پارسیان آزادی برگزار شد. پرونده این دوره از حراج تهران در حالی بسته شد که با فروش کلی ۴۲ میلیارد و ۲۰۴ میلیون تومان رشد ۳۵ درصدی را نسبت به دوره مشابه سال قبل (نهمین حراج تهران) نشان می‌داد.
رکورد فروش این دوره در اختیار مجسمه «سر شاعر» اثر پرویز تناولی است که با قیمت ۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان به فروش رسید. رکورد دیگر این دوره از حراج تهران ورود ۱۲ اثر به گردونه آثار میلیاردی بود. در دوره دهم، تنها ۷ اثر بالاتر از یک میلیارد تومان چکش خورد و در دوره نهم نیز ۵ اثر میلیاردی به فروش رسید ولی این دوره با افزایش تعداد آثاری روبرو هستیم که خود را به باشگاه میلیاردی های این حراج رسانده اند.
مجموع ۱۲ اثر میلیاردی این حراج با فروش کل ۲۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان توانستند ۵۶ درصد از فروش کل این دوره از حراج را از آن خود کنند. همچنین ۱۴ اثر بالاتر از ۵۰۰ میلیون تومان و ۳۷ اثر بالاتر از ۱۰۰ میلیون تومان چکش خورد و ۱۱ اثر زیر ۱۰۰ میلیون تومان فروخته شدند.
* شگفتی‌های حراج یازدهم
در این دوره، شگفتی‌هایی رقم خورد؛ از جمله اینکه تابلوی بدون نام محمود فرشچیان توانست رکورد ۱ میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومانی این هنرمند را در دوره نهم بشکند و با قیمت نهایی ۲ میلیارد تومان در شمار آثار گران قیمت این حراج بنشیند. قیمت این اثر ۱،۵ تا ۲ میلیارد تومان تخمین زده شده بود.
شگفتی دیگر فروش نرفتن آثار چهره‌های نامداری همچون کیخسرو خروش و محمد احصایی بود. در مجموع، ۷۹ اثر از ۶۰ هنرمند در حراج یازدهم عرضه شد که ۵ اثر خریدار نداشت. (یکی از آثار حسین زنده رودی (شماره ۵۶) هم از گردونه حراج خارج شده بود)
در یازدهمین دوره حراج تهران، آثار ۱۱ هنرمند از جمله یرواند نهاپتیان، سمبات درکیورقیان، عباس رسام ارژنگی، احمد اسفندیاری، محمود زنگنه، عبدالحسین محسنی کرمانشاهی، محمد حبیب محمدی، احمد وثوق احمدی، محسن سهیلی، میشا شهبازیان و جمشید سماواتیان نیز زیر ۱۰۰ میلیون تومان فروخته شدند.
* آثار میلیاردی حراج یازدهم
علاوه بر اثر فرشچیان، ۱۱ اثر در این دوره از حراج تهران فروش میلیاردی داشتند که در ادامه مرور می‌شوند.
از پرویز تناولی دو اثر در یازدهمین حراج تهران عرضه شد. مجسمه برنزی «سر شاعر» این هنرمند یکی از دو اثر گران قیمت این دوره از حراج بود که نسخه شماره ۱ این اثر از تعداد سه نسخه با قیمت پایه ۳ تا ۴ میلیارد تومان توانست به فروش ۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان دست یابد و بر سکوی گران‌ترین اثر این حراج بنشیند.
مجسمه برنزی دیگری از این هنرمند از مجموعه مجسمه‌های «هیچ» و با همین عنوان در یازدهمین دوره حراج تهران با قیمت کمینه و بیشینه یک و نیم میلیارد تا ۲ میلیارد تومان ارائه شد که به فروش یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومانی دست یافت.
منیر شاهرودی فرمانفرماییان (۱۳۹۸-۱۳۰۱) رکورددار دوره قبلی حراج تهران است که با فروش یک تابلو ۴ میلیارد تومانی بر صدر جدول فروش حراج دهم نشست و در یازدهمین دوره نیز با سه اثر حضور داشت.
اثر بدون عنوان این هنرمند فقید که در ابعاد ۱۰×۷۰×۹۷ سانتیمتر، با تکنیک آیینه‌کاری، نقاشی پشت پلکسی گلاس و گچ روی چوب اجرا شده و به آثار متاخر وی تعلق دارد، با قیمت پایه ۳ تا ۴ میلیارد تومان عرضه شد و ۳ میلیارد تومان چکش خورد. این اثر متعلق به مجموعه خصوصی خانواده هنرمند است.
اثر دیگر این هنرمند با عنوان «آسمان آبی» نیز با تکنیک آیینه‌کاری، نقاشی پشت شیشه و گچ روی چوب در ابعاد ۹۸×۹۸ سانتیمتر ارائه شد و با عبور از قیمت پایه به رقم دو میلیارد و صد میلیون تومان فروخته شد. این اثردر سال ۱۳۹۶ در هفتمین حراج تهران ارایه شده بود.
سومین اثر منیر فرمانفرماییان یک تابلو نقاشی آبرنگ روی مقوا مربوط به سال ۱۳۴۵ است که با قیمت پایه ۲۵۰ تا ۳۵۰ میلیون تومان ارائه و در نهایت ۳۴۰ میلیون تومان فروش رفت.
سهراب سپهری که آثارش با قیمت بالا در حراج‌های تهران چکش خورده است، در این دوره نیز با دو تابلو بدون عنوان مربوط به دهه ۴۰ حضور داشت که هر دو اثر با قیمت پایه ۲ تا ۳ میلیارد تومان به مزایده گذاشته شد.
یکی از این آثار که با تکنیک رنگ وروغن روی بوم و در ابعاد ۱۰۲×۸۴ سانتیمتر عرضه شد، پیش از این در اکتبر ۲۰۱۷ در حراج کریستیز لندن ارایه شده بود و در یازدهمین حراج تهران نیز توانست به فروش ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومانی دست یابد. اثر دیگر سهراب سپهری نیز با همین تکنیک و در ابعاد ۱۰۰×۷۰ سانتیمترعرضه شد. این اثر در سپتامبر ۱۹۶۳ در هفتمین بینال سائوپائولو برزیل ارایه شده بود که در یازدهمین حراج تهران با قیمت دو میلیارد تومان چکش خورد.
از حسین زنده‌رودی دو اثر به یازدهمین حراج تهران رسیده بود که یکی از این آثار در آخرین روزها قبل از برگزاری حراج، بنا به خواست صاحب اثر از فهرست آثار حراج کنار گذاشته شد. اثر دوم حسین زنده‌رودی در این دوره با عنوان «سین+لام» متعلق به سال ۱۳۴۹ عرضه شد که این اثر با قیمت پایه ۲ تا ۳ میلیارد تومان عرضه شد و روی رقم ۲ میلیارد تومان چکش خورد.
بزرگترین اثر عرضه شده در حراج یازدهم، اثر سه‌لته‌ای آیدین آغداشلو از مجموعه «خاطرات انهدام» مربوط به سال ۱۳۸۸ بود. این اثر با عنوان «انهدام کیهانی» با تکنیک رنگ وروغن روی بوم در ابعاد ۳۵۰×۲۰۰ سانتیمتر و با قیمت کمینه و بیشینه یک و نیم میلیارد تا ۲ میلیارد تومان پیش روی خریداران قرار گرفت و در نهایت روی رقم یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان چکش خورد.
مجسمه آهنی تک نسخه از ژازه تباتبایی به ارتفاع ۱۸۰ سانتی متر و مربوط به حدود دهه ۴۰ است که با رقم پیشنهادی یک تا یک و نیم میلیارد تومان ارائه شد و در نهایت به فروش یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومانی دست یافت. از این هنرمند دو اثر دیگر نیز در یازدهمین حراج تهران عرضه شد مجسمه آهنی، تک نسخه و بدون عنوان مربوط به دهه ۴۰ با قیمت پایه ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان عرضه شد و فروش ۳۸۰ میلیون تومانی داشت و تابلو نقاشی بدون عنوان او نیز که با تکنیک رنگ روغن روی بوم کار شده بود، با قیمت پایه ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان، ۴۰۰ میلیون تومان به فروش رسید.
تابلوی رنگ و روغن روی آلومینیوم، کشیده شده روی فیبر اثر بهجت صدر، مربوط به دهه ۱۳۵۰ که پیش از این در اکتبر ۲۰۰۸ در حراج کریستیز دوبی ارایه شده بود، در یازدهمین حراج تهران با قیمت پایه یک تا یک و نیم میلیارد تومان ارائه و در نهایت با رقم یک و نیم میلیارد تومان فروخته شد.
مسعود عربشاهی نیز دو اثر در این دوره داشت که یکی از این آثار با تکنیک طناب و ترکیب مواد روی بوم و با قیمت پایه ۵۰۰ تا ۷۰۰ میلیون تومان پیش روی خریداران قرار گرفت و توانست با دو برابر قیمت پایه به فروش یک میلیارد تومانی دست یابد. اثر دیگر او نیز با برآورد قیمت ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون تومان عرضه شد و روی رقم ۶۰۰ میلیون تومان فروخته شد.
