امسال شهر کوچک و توریستی مونترو در شرق دریاچه ژنو سوئیس میزبان نخبگان و چهرههای بانفوذ در سیاست، اقتصاد، تکنولوژی و رسانه با عنوان «دیدار بیلدربرگ» بود تا به بحث و حتی تصمیمگیری درباره ۱۱ چالش کلیدی جهان امروز بپردازند.
تنش تجاری آمریکا و چین، بحران ونزوئلا، احتمال وقوع درگیری میان ایالات متحده و ایران، تحریم کمپانی هواوی بزرگترین تولیدکننده تلفن همراه در جهان، طرح صلح ترامپ برای اسرائیل و فلسطین، تغییرات جوی و چالش رویارویی روسیه و غرب، از جمله موضوعاتی بودند که در شصتوهفتمین نشست سالانه بیلدربرگ درباره آنها بحث شد.بانی برگزاری نشست بیلدربرگ، برنارد شاهزاده هلند بود که در سال ۱۹۵۴ به ابتکار خود و با هدف گفتوگو میان نخبگان آمریکای شمالی و اروپا و ایجاد اتحاد میان دو سوی آتلانتیک، این نشست سالانه را پایهگذاری کرد و شاید بتوان آن را مدل مخفیانه نشست داووس دانست.
با این تفاوت که نشست داووس در زمستان هر سال برگزار میشود و خبرنگاران حضور پررنگی در آن دارند؛ اما مباحثات نشست بیلدربرگ نباید به بیرون درز پیدا کند. اولین نشست نیز در سال ۱۹۵۴ در هتل بیلدربرگ در دهکده اوستربیک هلند برگزار شد.امسال در فهرست میهمانان این نشست که در سایت اینترنتی آن منتشر شده، نمایندگانی از دولت دونالد ترامپ نیز حضور دارند و این موضوع اعتراض تعدادی از حامیان رئیسجمهور آمریکا را برانگیخته است. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا و جرد کوشنر داماد و مشاور ویژه ترامپ از جمله حاضران در این نشست هستند؛ اما در برنامه سفر پنجروزه پمپئو به اروپا هیچ اشارهای به حضور وزیر خارجه آمریکا در این نشست نشده بود.
تعدادی از حامیان ترامپ، حضور در چنین نشستی را برخلاف شعارهای ضد جریان و متفاوت ترامپ میدانند. ترامپ در یکی از گفتوگوهایش قبل از پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری گوگل را متهم کرده بود که در نشستی مخفیانه و پشت پرده، مقدمات وقوع بهار عربی را فراهم کرده و اکنون نمایندگان خود را به این نشست فرستاده است. بااینحال حضور وزیر خارجه ایالت متحده در نشست بیلدربرگ بیسابقه نیست، چراکه کاندولیزا رایس هم در سال ۲۰۰۸ و زمان حضور در وزارت خارجه راهی این نشست شد. نکته جالب اینکه حضور نمایندگان دولت ترامپ در نشست بیلدربرگ سابقه داشته است.
در سال ۲۰۱۷ هم ویلبر راس، وزیر بازرگانی و هربرت مک مستر، مشاور امنیت ملی ترامپ، به دهکده شانتیلی رفتند تا در «نشست بیلدربرگ» شرکت کنند.با اینکه افراد حاضر در این نشست ادعا میکنند هیچچیز پنهانی در «نشست بیلدربرگ» وجود ندارد و حاضران و دعوتشدگان با صداقت و بدون سانسور به بحث درباره تمام موضوعات میپردازند؛ اما منتشرنشدن نام تمام حاضران و نیز ممنوعیت انتشار جزئیات مباحث مطرحشده، بر تردیدها درباره ادعای حاضران میافزاید.
مدعوین بیلدربرگ
نامهای جالبی در میان شرکتکنندگان این نشست در سالهای گذشته به چشم میخورد، نامهایی که در زمان حضورشان در نشست بیلدربرگ چندان شناختهشده نبودند و چند ماه بعد، نامشان در تمام رسانههای دنیا مطرح شد. آنگلا مرکل در سال ۲۰۰۵ در این نشست حضور یافت و چند ماه بعد صدراعظم آلمان شد.
بیل کلینتون، رئیسجمهوری سابق آمریکا، همزمان که هنوز فرماندار آرکانزاس بود، به بیلدربرگ آمد و کمتر از دو سال بعد بهعنوان رئیسجمهور آمریکا راهی کاخ سفید شد.
مارگارت تاچر، نخستوزیر پیشین بریتانیا هم حداقل یک بار در نشست بیلدربرگ حضور یافت. در نشست امسال علاوه بر پمپئو و کوشنر، دو چهره سیاسی دیگر آمریکایی نیز در میان مدعوین هستند: هنری کیسینجر، وزیر خارجه سابق آمریکا و نیز استیسی آبرامز، سیاستمدار دموکرات ایالات جورجیا. سالانه حدود ۱۳۰ نفر به این نشست دعوت میشوند که معمولا حدود ۶۰ درصد مدعوین اروپایی هستند و باقی میهمانان از آمریکای شمالی راهی نشست بیلدربرگ میشوند. همچنین با وجود اینکه به نظر میرسد مباحث بیشتر بر مسائل سیاسی متمرکز باشد؛ اما فقط یکسوم میهمانان چهرههای سیاسی هستند.
آیا گروه بیلدربرگ فقط موقعیتی برای شرکتکنندگانی ممتاز و برگزیده از سراسر جهان برای گفتوگو در فضایی آزاد و آسوده و خصوصی است یا چنان که بسیاری از منتقدان آن میگویند، توطئهای پنهانی است که دموکراسی جهانی را تهدید میکند؟ نظریهپردازان توطئه که بسیاری از آنها همان نظر دوم را دارند، این گروه را متهم به بسیاری امور از جمله مهندسی عامدانه بحرانهای مالی یا برنامهریزی برای نابودی ۸۰ درصد از جمعیت جهان میکنند.
آلکس جونز، مجری تاکشوی دستراستی آمریکایی و مخالف دیرین این گروه که تلاش میکرد مزاحم برگزاری همایش شود، در بلندگویی میگفت: «ما میدانیم شما بیرحم هستید. ما میدانیم شما شریر هستید. ما به نیروی شیطانی شما باور داریم».
حریم خصوصی یا رازداری
حاضران در نشست بیلدربرگ از افشای هرگونه جزئیات این نشست براساس قانونی که اندیشکده چتم هاوس وضع کرده، منع شدهاند و با اینکه در برخی از این نشستها افراد مرتبط با رسانهها هم حضور داشتهاند، آنها نیز هیچ نکتهای از نشست بیلدربرگ را در رسانهها بیان نکردهاند.
سازماندهندگان این نشست میگویند دلیل این ممنوعیت، نه رازداری بلکه حریم شخصی مدعوین است. حاضران در این نشست آزادانه و بدون حضور رسانهها و بدون هیچ محدودیت و معذوریتی درباره تحولات مختلف به اظهارنظر میپردازند. این اظهارات ممکن است در تضاد با موضعگیریهای رسمی این افراد باشد و بههمیندلیل چنین ممنوعیتی وضع شده است. برگزارکنندگان این نشست تا سالهای پایانی قرن بیستم، کنفرانس مطبوعاتی ترتیب میدادند؛ اما با توجه به اینکه جزئیات قابل توجهی از این نشست در اختیار خبرنگاران قرار نمیگرفت، استقبالی از نشستهای مطبوعاتی آن هم نشد.
«ویسکونت اتی ین داوینیون» که مدتی ریاست گروه بیلدربرگ را بر عهده داشت، درباره نگاه حامیان تئوری توطئه به این نشست میگوید: «برگزاری اینگونه نشستها که حاضران در آن بتوانند آزادانه درباره همهچیز اظهارنظر کنند قطعا هزینههایی هم خواهد داشت و بخشی از این هزینه را هم حامیان دیدگاه تئوری توطئه به ما تحمیل میکنند. چنین امری هم اجتنابناپذیر است؛ اما چندان به آن اهمیت نمیدهیم. همیشه و در همهحال افرادی هستند که با این نگاه به تحولات اطراف خود مینگرند؛ اما واقعیت این است که نمیتوان کنترل تمام اتفاقات را در دست داشت».