ششم آذرماه سال ۱۳۱۳ بدنیا آمد و در سیزدهمین روز فروردین‌ماه سال ۹۸ برای همیشه با صحنه بازیگری خداحافظی کرد. همان‌طور که دوستانی چون علی نصیریان اعتقاد دارند «کمال الملک» و رضا تفنگچی/خوشنویس- سریال “هزار دستان” جمشید مشایخی فراموش‌نشدنی و تکرار نشدنی است، خودش هم در آخرین گفتگوی خود با خبرگزاری تسنیمهم به این نکته اشاره کرد که به خودم می‌بالم توانستم در سریال «هزاردستان» و «کمال الملک» به ایفای نقش بپردازم. همچنین گفت: “هزار دستان می‌خواست قبل از انقلاب ساخته شود ولی نشد. البته که نقش رضا خوشنویس را هم برای من کنار گذاشته بود و در زمان کمال‌الملک هم گفت این نقش برای توست. در سریال «هزاردستان» اعتقاد دارم داود رشیدی، محمدعلی کشاورز، علی نصیریان و سروش خلیلی بازی‌های ارزنده‌ای را ارائه دادند”.
با ضرب آهنگ سریال “هزاردستان” پیکر جمشید مشایخی در میان انبوه جمعیت وارد محوطه تالار وحدت شد. در کنار هنرمندان و سینماگرانی چون علی نصیریان، داریوش فرهنگ، حسن پورشیرازی، همایون اسعدیان، قطب الدین صادقی و… سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حسین انتظامی رئیس سازمان سینمایی، احمد مسجد جامعی عضو شورای شهر تهران هم حضور دارند.
گیل‌آبادی: وصیت جمشید مشایخی یادمان نمی‌رود
سید عباس صالحی وزیر ارشاد به خاطر احتمال بارندگی شدید و طولانی نشدن برنامه از سخنرانی صرف نظر کرد. شهرام گیل آبادی مدیرعامل خانه تئاتر به عنوان اولین سخنران آیین وداع با استاد مشایخی در پشت تریبون قرار گرفت و گفت: “این پهلوانان نمی‌میرند و تا آخر حیات بشریت نام‌شان باقی است همچنان که نام جمشید مشایخی ماندگار می‌ماند. یادمان نمی‌رود که این استاد وصیت کرد و اینطور گفتند که: این قلب‌مان را بشوییم و صادقانه به مردم خدمت کنیم. در این زمانه سخت هنرمندان در کنار مردم باشند و یار و یاور هنرمندانی باشیم که به سختی زندگی می‌کنند.
وی افزود: خانه تئاتر می‌کوشد برای صیانت از مشی پهلوانی در عرصه هنر بکوشد و زبان گویای جامعه و حق‌گرایانه مردم باشد. او همیشه با مردم بود و برای مردم اوج کمال هنری‌اش را به رخ می‌کشید و از روی ارادت به مردم سکوت می‌کرد.
ایرج راد: کوچه جیم را به نام جمشید مشایخی می‌گذارند
ایرج راد رئیس هیئت مدیره خانه تئاتر در ادامه برای سخنرانی روی جایگاه حاضر شد. او گفت: دردانه دیگری از عالم هنرهای نمایشی، دنیا را ترک کرد. مشایخی کسی است که عاشقانه به فرهنگ و هنر این مرز و بوم خدمت کرد. امثال او عاشق مردم و فرهنگ ایران بودند و تمام عمر خودش را گذاشت. مشایخی یکی از آن شایسته‌ها بود و صحنه تئاتر برایش مقدس بود. همواره می‌گفت “من خاک پای مردم هستم” و به خاطر ایران، خدمت و فرهنگ، زندگی خودش را در ۶۵ سال عمرش وقف هنر و هنرمندی کرد.
راد افزود: در صحنه تئاتر، تلویزیون و سینما بهترین‌ها را به یادگار گذاشت و در تاریخ می‌ماند. همواره نام جمشید مشایخی ذکر و زمزمه مردم است. باید مکان‌هایی در کشور به نام این بزرگان باشد. البته نام برخی از سالن‌های تئاتر به نام این عزیزان است و چرا در سالن‌های سینما وکوچه‌ها و محلات این اتفاق نیفتد؟ قرار است کوچه “جیم” محل زندگی جمشید مشایخی، به نام این بزرگمرد نامگذاری شود که با حمایت و پشتیبانی شورای شهر تهران و دست اندرکاران امر این اتفاق می‌افتد.
مدیرعامل خانه سینما: مشایخی نان را به نرخ روز نمی‌خورد
منوچهر شاهسواری مدیرعامل خانه سینما تصریح کرد: این جمعیت عظیم مردمی به ما می‌گوید صفا و صمیمیت را جمشید مشایخی ارزانی داشت. او هیچ وقت نان به نرخ روز نخورد بلکه حرص و جوش خوردند و ایستادگی کردند تا غنا و توسعه هنر بماند. این سفره کمال و جامع هنر و هنرمندی را مدیون امثال او هستیم. هیچ ندارم بگویم جز اینکه رهروی کوچک در مسیر پرمخاطره توسعه، رشد و نمو هنر این مملکت باشیم. مخاطره به معنای تلاش است که بایستی هنرمندان ما به میدان بیایند و به امثال مشایخی تبدیل شوند. هنرمندی که امروز کتیبه‌هایشان را مردم با افتخار به دست گرفته‌اند.
علی نصیریان: انتظار نداشتم بیایم اینجا و اینگونه وداع کنیم
استاد علی نصیریان که سالها با جمشید مشایخی دوست بوده در پشت تریبون قرار گرفت تا در مقابل پیکر دوستش صحبت کند. او گفت: من قبل از اینکه راجع به جمشید مشایخی صحبت کنم از شما مردم قدرشناس تشکر کنم به این مراسم وداع آمده‌اید. آقای مشایخی یادت می‌آید که در مراسم درگذشت داود رشیدی گفتم انتظار نداشتم بیایم اینجا و اینگونه وداع کنم. سرنوشت دوباره فراغ دیگری ایجاد کرد؛ من انتظار نداشتم اینطوری با هم وداع کنیم و دوست داشتم در اینجا با هم روی صحنه برویم.
امروز با یک رفیق ۶۰ ساله خداحافظی می‌کنم
نصیریان افزود: من این چند صباح حال خوشی نداشتم و ندارم همسرم را از دست دادم. انتظامی و رشیدی را از دست دادم و حالا با مشایخی وداع می‌کنم. دوستانی که ۶۰ سال کنار هم بودیم. یادم می‌آید سال ۳۶ در اداره هنر دراماتیک که به تازگی سینما به واسطه یک بخش سمعی و بصری شکل گرفته بود ما “تئاتر” را راه انداختیم. در یک اتاق «سه در چهار» خانه یک ارمنی کار کردیم و بعد مسئولین فرهنگ دیدند چقدر از تئاتر می‌توانند بهره‌برداری کنند. سال ۳۶ با استاد مشایخی آشنا شدیم. هنوز به عنوان بازیگر مطرح نبود و یک پرسوناژ در نمایشنامه‌ای کم داشتم. از او خواستم و یک آشنایی داشت؛ ایشان در چند دوره رشد کرد.
این بازیگر پیشکسوت تئاتر، تلویزیون و سینما تاکید کرد: در آن دوران جمشید مشایخی بسیار خوش درخشید. هم خوش تیپ بود و هم نقش‌های خوبی را در این نمایشنامه‌های تلویزیون خصوصی بازی کرد. دوره بعدی تئاترهای سنگلج و دوره آخر حضور در سینما و تلویزیون بود. در هر دورانی او را پخته‌تر و شکوفاتر دیدیم و با آن تجربه در سینما درخشید.
مشایخی علم عشق را از هیچ دفتری نیاموخته است
وی با اشاره به نقش جمشید مشایخی در فیلم “گاو” که بسیار تاثیرگذار بود، افزود: در کنار برجستگی نقش عزت‌الله انتظامی، از نقش جمشید مشایخی در فیلم “گاو” غافل نشویم که بسیار تاثیرگذار ظاهر شد. مهمتر “کمال الملک” نام اثری بود که مشایخی شاید دوباره این هنرمند بزرگ را زنده کرد. مشایخی یکی از پنج ستون هنر نمایشی ایران به شمار می‌رود و صحنه را ترک می‌کنند شاهد ضایعه هستیم. اما جوانان امروز هوشیارند و مستعد بودن و هنرمندی مدرن‌شان را نمی‌توان از یاد برد؛ با این تفاسیر هرکس جمشید مشایخی نمی‌شود و جایگزینی نخواهد داشت. او صاحب علم عشق را از دفتر نیاموخت و خودجوش بود اما همه این خودجوش بودن را ندارند. سوای هنر از اخلاق و مرام پهلوانی برخوردار بود که هنرمندان‌مان خصوصاً نسل جدید می‌توانند اخلاق مشایخی را بیاموزند.
رئیس شبکه دو: خلیل “پهلوانان نمی‌میرند” مصداق بارز کاراکتر شخصیتی مشایخی بود
محمدحسین جعفری جلوه رئیس شبکه دو به نمایندگی از صداوسیما روی جایگاه رفت و گفت: استاد جمشید مشایخی هنرمند راستین صحنه زندگی، مرد پایدار غم‌ها و شادی‌ها و روز رفتن هم همراه مردم بود. چون در ایام آخر بیماری خواست تا نوروز مردم تلخ نشود و در سکوت رسانه‌ای دنیا را ترک کرد. چرا که جمشید مشایخی مصداق بارز آن کاراکتر سریال “پهلوانان نمی‌میرند” بود؛ امیدوارم که منش و اخلاق استاد جمشید مشایخی پیشه و راه اهالی فرهنگ و هنر باشد.
مدیرعامل خانه موسیقی: استاد در این هیاهوی فضای مجازی، سکوت کرد
حمیدرضا نوربخش مدیرعامل خانه موسیقی فارغ از اجرای زنده قطعه موسیقی به اصالت هنری استاد جمشید مشایخی اشاره کرد و گفت: ما باید از این بزرگمرد درس معرفت و افتادگی بیاموزیم. نسل جدید هنر بدانند منش او افتادگی و ادب و احترام به پیشکسوت بود. متأسفانه این اواخر در فضای مجازی با برخوردهای ناپسندی مواجه شدیم؛ او رفت و باید بزرگمردی و اخلاقش را الگویمان قرار دهیم که در این چالش‌ها و هیاهوها سکوت کرد.
سام مشایخی: نام پدر من جمشید مشایخی است نه کمال‌الملک!
سام مشایخی به نمایندگی از خانواده مشایخی در جایگاه حاضر شد و گفت: دوست داشتم از مردم مهربان مان که قدر هنر و هنرمندان مان را می دانند. پدرم الان خوشحال است چون این شکوه مردم را دوست داشت. همیشه به من می گفت “خاک پای مردمم”. خیلی دوست دارند همه بگویند کمال الملک سینمای ایران؛ ما کمال الملک داشتیم و نقاش بود. نام پدر من جمشید مشایخی است و در هنرمندی اش ادا درنیاورد که الان به ادا نامش را ببریم. او همیشه خودش بود و نامش را ببریم و بگوییم جمشید مشایخی سینمای ایران.
گفتنی است، مراسم ترحیم استاد مشایخی روز سه شنبه بیستم فروردین ماه از ساعت ۱۶ تا ۱۷:۳۰ در مسجد جامع شهرک غرب برگزار می شود. پیکر این هنرمند فقید پس از اقامه نماز میت رهسپار خانه ابدی اش در قطعه هنرمندان شد.
تقاضای خانواده مشایخی از مردم: از این لحظه عکس نگیرید
حضور و تجمع زیاد مردم بر سر مزار این هنرمند باعث بروز مشکلاتی برای انتقال پیکر این هنرمند شده بود و با وجود تذکرهای مکرر سخنران و همچنین نیروهای انتظامی، مهار جمعیت به سختی انجام شد. سخنران این مراسم در زمان انتقال پیکر این هنرمند در قبر خطاب به مردمی که درحال گرفتن عکس و فیلم از این لحظه بودند بیان کرد که خانواده جمشید مشایخی راضی نیستند، کسی از این لحظه تصویری تهیه کند.
در بین افراد زیادی که برای خاکسپاری این هنرمند حاضر شده بودند یک دختر معلول نیز حضور داشت که نقاشی از جمشید مشایخی کشیده بود و آن را به خانواده این هنرمند تقدیم کرد.
