میعانات گازی به جریان هیدروکربنی مایعی گفته می‌شود که دارای مقدار گوگرد پایینی است و تقریباً ۶۰ درصد از آن را نفتا (محصولی میانی با ارزش جهت تولید بنزین و خوراک واحدهای پایه و مادر صنعت پتروشیمی) و ۳۰ درصد را نفتِ گاز تشکیل می‌دهد. میعانات گازی، یکی از محصولات ارزشمند استخراج‌شده از مخازن گازی بوده و قیمت آن کمی بالاتر از قیمت نفت خام در بازارهای جهانی است.
ذخیره در مخازن راه حل موقتی تحریم میعانات گازی
ظرفیت تولید میعانات گازی در ایران تقریباً به میزان روزانه ۵۵۰ هزار بشکه است که تا قبل از تحریم‌ها بخش بیشتری از آن مستقیماً صادر می‌شد. این میزان در سال ۹۶ حدود ۴۳۰ هزار بشکه بود که نصف بیشتر آن به کره جنوبی صادر می‌شد. اما پس از اعمال تحریم‌ها ایران روزانه با حجمی معادل ۲۰۰ هزار بشکه میعانات گازی مواجه است که نه امکان صادرات آن را دارد و نه ظرفیت پالایش آن موجود است.
درنتیجه تنها راه‌حل موقت موجود ذخیره میعانات گازی در نفت‌کش‌ها و بر روی آب است که این امر با توجه به هزینه‌بر بودن و خطر اشتعال، نمی‌تواند چندان قابل‌اتکا باشد. در پایان دوره قبلی تحریم‌ها نیز حدود ۷۵ تا ۸۰ میلیون بشکه میعانات روی آب داشتیم.
با توجه به اینکه میعانات گازی محصول خروجی همراه با گاز است و حضور پررنگ گاز در سبد انرژی مصرفی، استخراج میعانات گازی امری اجتناب‌ناپذیر است که حال، با عدم امکان صادرات آن باید راهی برای پالایش و مصرف داخلی آن اندیشید.
تنها راهکار؛ ساخت پالایشگاه میعانات
با توجه به اینکه میعانات گازی به لحاظ کیفیت و مزایا ویژگی‌های قابل‌توجهی در مقایسه با نفت خام دارد لذا استفاده از آن به‌عنوان خوراک پالایشگاه هم به لحاظ اقتصادی و فنی و هم به لحاظ مصالح ملی از منفعت بالایی برخوردار است از طرفی گسترش مصرف و تقاضای جهانی برای محصولات پالایشی میعانات گازی دلیل دیگری برای تسریع روند تکمیل پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس و تأسیس هرچه سریع‌تر پالایشگاه سیراف با خوراک میعانات گازی است.
از طرفی ارزیابی اقتصادی ساخت پالایشگاه با خوراک میعانات گازی انجام‌شده توسط پژوهشگران و متخصصان این حوزه با در نظرگیری زمان ساخت ۴ساله و دوره بهره‌برداری ۳۰ ساله با ظرفیت ۳۰۰ هزار بشکه در روز نشان از سوددهی قابل‌توجه این پروژه دارد؛ نرخ بازده داخلی طرح ۱۳ درصد به‌دست‌آمده که از مقایسه این نرخ با نرخ هزینه فرصت سرمایه‌گذاری در پروژه (که برابر ۲/ ۷ درصد بود)، نشان می‌دهد انتظارات سرمایه‌گذار به‌خوبی در اجرای این پروژه برآورده خواهد شد.
در حال حاضر پالایشگاه خلیج‌فارس با ظرفیت ۳۶۰ هزار بشکه‌ای مشغول به کار است که البته این میزان پاسخگوی کل ظرفیت میعانات گازی تولیدی روزانه نیست و همان‌طور که اشاره شد توقف تولید نیز غیرممکن است.
پیگیری و به سرانجام رساندن طرح احداث «فراگیر پالایشی سیراف» که در سال ۹۳ طی اقدامی مثبت از سوی وزارت نفت معرفی شد می‌تواند علاوه بر صرفه‌جویی در هزینه‌های لازم برای ذخیره‌سازی میعانات منجر به سودآوری اقتصادی و صنعتی شود.
این طرح در قالب هشت پالایشگاه میعانات گازی مستقل هر یک به ظرفیت ۶۰ هزار بشکه در روز به همراه تأسیسات یوتیلیتی، پشتیبان و واحدهای فرآیندی مشترک در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس جنوبی (سایت پارس ۲) خواهد بود.
متأسفانه باگذشت ۴ سال این طرح همچنان در مرحله تأمین مالی متوقف مانده که نیازمند توجه ویژه وزارت نفت برای تأمین و پیگیری سایر مراحل تأسیس و بهره‌برداری است.
