۲۲ خرداد سال ۱۳۶۵ امام خمینی(ره) در نامه‌ای به شورای نگهبان در خصوص دبیر این شورا نوشتند: “لیاقت و تعهدشان محرزست… و در مدت طولانی خدمت، آشنایی وافر به مسائل جاریه دارند“.
امام در این نامه از فردی سخن می‌گوید که از شاگردان آیت الله العظمی بروجردی، داماد آیت الله العظمی محمدرضا گلپایگانی و اولین دبیر شورای نگهبان و عضو مجلس خبرگان رهبری است که امروز صدساله شد.
«آیتالله لطف‌الله صافی گلپایگانی» ۳۰ بهمن سال ۱۲۹۷ در شهر گلپایگان به دنیا آمد. پدرش مرحوم آیتالله آخوند ملا محمدجواد صافی است که علاوه بر تخصص، تحقیق، تألیف و تدریس در گرایش‌های مختلف علوم اسلامی مانند فقه، اصول، کلام، اخلاق و حدیث در زمینه شعر و خوشنویسی هم فعالیت داشت. مادر او نیز دختر “آیتالله آخوند ملامحمدعلی” شاعره و عاشق اهل‌بیت علیهم السلام، است.
آیتالله صافی در حال تماشای مستندی از تلویزیون درباره تاریخ انقلاب
** از مشاورت آیت‌الله‌العظمی بروجردی تا مبارزه با طاغوت
آیت الله صافی گلپایگانی از دوره نوجوانی و در همان شهری که به دنیا آمد، تحصیلات دینی خود را آغاز کرد و کتب پایه “ادبیات عرب” را نزد “آخوند ملا ابوالقاسم (قطب)” آموخت و مباحث ادبیات، کلام، تفسیر، حدیث، فقه و اصول را تا پایان سطح در همان جا طی کرد. برخی از درس‌ها را نیز نزد پدرش آموخت.
او بیست و سه ساله بود که عازم قم شد تا در حوزه علمیه قم به تحصیل تکمیلات دینی بپردازد. پس از چند سال هم به نجف رفت تا از محضر اساتید حوزه نجف استفاده کند. او در مدت اقامت یک‌ساله در نجف، در کلاس‌های اساتیدی همچون آیات عظام شیخ محمدکاظم شیرازی، سید جمال‌الدین گلپایگانی و شیخ محمدعلی کاظمی حضور یافت و سپس مجدداً به قم بازگشت و شاگرد آیت الله العظمی بروجردی مرجع تقلید جهانی شیعیان شد. او سپس مشاور ویژه و برجسته آیت الله العظمی بروجردی و از اصحاب خاص استفتاء ایشان شد. آن مرجع همچنین پاسخگویی به سؤالات مهم و حساسی از جمله فقه و کلام شیعی و نیز نگارش کتاب ارزشمندی درباره “مهدویت” را که “منتخب الاثر” نام گرفت، به او واگذار کردند.
آیت الله صافی گلپایگانی در حوزه علمیه قم، در بحث‌ها و کلاس‌های آیات عظام سید محمدتقی خوانساری، حجت کوه‌کمره‌ای و صدر حضور پیدا کرد.
آیت‌الله‌العظمی صافی گلپایگانی کنار آیت‌الله‌العظمی محمدرضا گلپایگانی
او پیش از آن که به سن ۳۰سالگی برسد، اجتهاد خود را طی نوشته‌ای از آیتالله العظمی سید جمال‌الدین گلپایگانی دریافت کرد و بیش از ۷ دهه عمر خویش را به تدریس و تحقیق در رابطه با فقه، اصول، کلام، حدیث و رجال پرداخت و بیش از ۸۰ اثر به‌زبان‌های فارسی و عربی که برخی از آنان به زبان‌های دیگر هم ترجمه شده از وی منتشر شده است. آیت الله صافی گلپایگانی همچنین در زمینه ادبیات و تاریخ ایران و اسلام مطالعات داشته و شاعر هم است.
پیش از انقلاب اسلامی، فعالیت‌های وی موجب حساسیت ساواک شد و در نتیجه یکی از کتاب‌های وی که حاوی مطالبی در نقد فساد رژیم شاهنشاهی بود، توقیف شد. نشر برخی از کتاب‌های مهم او نیز که در دفاع از تشیع بود، در برخی از کشورهای عربی ممنوع شد.
** از نگهبانی انقلاب تا نگهبانی دین
با پیروزی انقلاب اسلامی، آیتالله العظمی صافی گلپایگانی به‌عنوان عضو مجلس خبرگان رهبری از سوی مردم انتخاب شد و در سال ۱۳۵۹ نیز با حکم امام خمینی(ره) به عضویت فقهای شورای نگهبان درآمد و پس از سرپرستی شورای نگهبان توسط آیت الله مهدوی کنی، وی به‌عنوان اولین دبیر شورای نگهبان انتخاب شد و از آذر ۵۹ تا تیر ۶۷، دبیر شورای نگهبان بود.
دیدار آیتالله صافی گلپایگانی با رهبر معظم انقلاب در سال ۸۹
آیت الله العظمی صافی گلپایگانی تا زمانی که آیت الله العظمی محمدرضا گلپایگانی در قید حیات بود، علی‌رغم اصرارهای مکرر و با وجود اینکه آیت الله العظمی او را نمونه‌ای از اکابر فقهای معاصرین و صاحبان مقام علمی شامخ برشمرده و او را مجتهدی مسلم و عادل معرفی کرده بود، مرجعیت را نپذیرفت و پس از ارتحال پدر همسرش که خود بر پیکر ایشان نماز خواند، با اصرار علما و مردم، بالاخره مرجعیت را پذیرفت.
** “افراد می‌آیند و می‌روند؛ آنچه می‌ماند نظام و اسلام است”
او که در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نگهبان قانون اساسی جمهوری اسلامی بود، پس از آن در لباس مرجعیت نگهبان دین اسلام است.
وی در مقاطع مختلفی به دفاع از نظام و انقلاب و حریم ولایت پرداخته است. بعد از حوادث فتنه ۸۸، وی ۳۱ خرداد در دیدار با تعدادی از فقها و حقوقدانان شورای نگهبان با تشکر و تقدیر از ملت بزرگ ایران اظهار داشته بود “از حوادثی که بعد از انتخابات پیش آمده است بسیار متأثر و متأسف هستم و امیدوارم که به بهترین وجه مشکلات برطرف شود… اگر این دعواها ادامه پیدا کند بیم آن می‌رود که اصل نظام مورد تضعیف قرار بگیرد. اشخاص می‌آیند و می‌روند و آنچه می‌ماند نظام و در اصل، اسلام و حاکمیت آن است. البته من مطالب مهمی را دارم که الآن نمی‌توانم بیان کنم”.
وی همچنین ۱۲ مهر ۸۸ در دیدار با اعضای حزب مؤتلفه اسلامی، با اشاره به اینکه ولایت فقیه جامع‌الشرایط از افتخارات شیعه است اظهار داشتند: تقدم بر فقها و علما و دوری از آنها موجب ضلالت و گمراهی است. اگر بخواهیم نظام اسلامی محفوظ باشد باید دین خود را از آنان بگیریم و بدانیم امروز این نظام دشمنان زیادی دارد که همه می‌خواهند به آن ضربه بزنند.
