سیدمحمد حسین هاشمی- معاون فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی درباره فعالیت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی طی چهل سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در پاسخ به این سوال که چقدر در طول این سالیان توانستهایم فرهنگ و مذهب ایرانی و اسلامی را به خارج از کشور ارائه بدهیم؟ اظهار کرد: در حوزه فرهنگ و هنر از همان آغاز پیروزی انقلاب و شکلگیری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حوزه بینالملل یک معاونت در حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود که از حدود ۲۰ سال پیش سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به صورت یک سازمان مستقل و متولی امر امور بینالملل آغاز به فعالیت کرد و از همان اوایل تأسیس وزارت فرهنگ و ارشاد که از ادغام سه وزارت خانه زمان سابق شکل گرفت امور فرهنگی و بینالمللی به این مجموعه واگذار شد. از سال ۷۴ که سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی شکل گرفت در واقع مجموعه فعالیتهای فرهنگی که توسط شبکه رایزنیهای فرهنگی صورت میگرفت متولی آن سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی است.
وی گفت: در خارج از کشور نمایندگان فرهنگی ما بازوان فرهنگی نظام محسوب میشوند و تحت عنوان رایزن فرهنگی مشغول هستند. وظیفه آنها پیام رسانی فرهنگ و هنر و اندیشه و انقلاب و دین و مذهب و سنتهای مذهبی و ملی ما به جوامع مختلف است. این وظیفه دو طرفه است و از سمت کشورهای خارجی هم گزارشها و فعالیتهای مستمری را ارسال میکنند و مرکز را اینگونه تغذیه میکنند.
نمایندگان فرهنگی ما بازوان فرهنگی نظام محسوب میشوند و تحت عنوان رایزن فرهنگی مشغول هستند. قبل از انقلاب در چند کشور بیشتر رایزن فرهنگی نداشتیم و بعد از انقلاب با توجه به اهمیت نظام و حساسیتهای ویژهای که بر روی حوزه فرهنگ و هنر، اندیشه و دین وجود داشت به همین دلیل رایزنهای فرهنگی رشد کمی و کیفی فوقالعادهای را تجربه کردند.
معاون فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ادامه داد: شکلگیری رایزنهای فرهنگی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بیشتر بوده است. قبل از انقلاب در چند کشور بیشتر رایزن فرهنگی نداشتیم و بعد از انقلاب با توجه به اهمیت نظام و حساسیتهای ویژهای که بر روی حوزه فرهنگ و هنر، اندیشه و دین وجود داشت و به همین دلیل رایزنهای فرهنگی رشد کمی و کیفی فوقالعادهای را تجربه کردند. طبق آمار ۸۱ نماینده فرهنگی در ۶۲ کشور داریم چون در برخی از کشورها علاوه بر رایزنیهای که در پایتخت هستند خانههای فرهنگی متعددی هم داریم مثل پاکستان، عراق، ترکیه، هند و… که وابستههای فرهنگی مستقر هستند.
هاشمی با تاکید بر این موضوع که فعالیت رایزنها با موافقت نامههای فرهنگی که بین دو کشور به امضا میرسد شکل میگیرد خاطرنشان کرد: بر اساس یک سند بالا دستی مبادلات فرهنگی شکل میگیرد که به جزئیات پرداخته میشود و در سفرهای مقامات فرهنگی هم گاه گاهی تفاهم نامههای فرهنگی به امضا میرسد. این اسناد فرهنگی شکل دهنده فعالیتها و در واقع پوشش لازم را برای انجام فعالیت فرهنگی و هنری و دینی را تنظیم میکند و این اسناد بسیار مهم هستند. همانطور که در حوزه اقتصاد و سیاست و مسائل دیگر این اسناد مهماند در حوزه فرهنگ هم این اسناد بسیار مهم هستند. در واقع سازمان فرهنگ نسبت به تنظیم و امضای این تفاهم نامهها و پیگیری انجام مفاد آن وظیفه خاصی دارد.
وی گفت: اکنون که در آستانه چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی قرار داریم هم نگاه افتخارآمیزی نسبت به گذشته داریم و هم نگاه امیدی به آینده. در حوزه فرهنگ موفق شدهایم آن هم فرهنگ به معنای اعم آنکه شامل همه جنبههای فرهنگی میشود؛ از حوزه سینما گرفته تا موسیقی، تئاتر، هنرهای تجسمی، صنایع دستی، کتاب و مسائل مربوط به حوزه دین. بیشتر فعالیتهای در حوزه دین مربوط به فعالیتهای قرآنی و برگزاری هفتههای قرآن و اعزام قاری و گروه تواشیح را به خارج از کشور است. همچنین اعزام مبلغان دینی را نیز به کشورهایی که هماهنگ میشود و نیازمند مبلغان دینی در مناسبتهای مذهبی و دینی را داریم. جشنواره هفتههای قرآنی نیز در کشورهای مختلف برگزار میشود و هنرمندان قرآنی در این حوزهها به فعالیت میپردازند.
وی افزود: از آغاز سال ۹۷ تمامی برنامه رایزنها را با رویکرد چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی برگزار کردهایم. این موضوع در تمام فعالیتها مورد اهتمام بود؛ از برگزاری هفتههای کتاب گرفته تا گرامیداشت رحلت امام راحل و هفته وحدت؛ تمام مناسبتهای ملی و مذهبی با رویکرد چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی برگزار شد. در این مدت در خارج از کشور ۲۷ هفته فیلم در کشورهای مختلف برگزار کردیم و چهار هفته فرهنگی در کشورهای هند، آذربایجان، روسیه و لبنان نیز داشتیم. هفتههای جشنواره هنری و اعزامهای هنری متعددی را از ابتدای سال تاکنون انجام دادهایم و حدود ۱۰ هنرمند برجسته در حوزه سینما، موسیقی، تئاتر و صنایع دستی را به خارج اعزام کردهایم.
هاشمی ادامه داد: علاوه بر اینها هفتههای قرآنی نیز در پنج کشور برگزار شده است. اعزام جمعی از قاریان و حافظان و گروه تواشیح را نیز داشتهایم که در برگزاری شبهایی با قرآنی و هفتههای قرآنی خارج از ماه مبارک رمضان برنامه ارائه دادهاند و این فعالیتها تا پایان سال ادامه دارد. در عرصه فیلم و موسیقی اعزام چهرههای فرهنگی سیاسی و علمی را هم مد نظر داریم. برای سال ۹۷، ۲۴ سمینار و میزگرد علمی و دانشگاهی را در دستور کار داریم که با حضور اندیشمندان ما در کشورهای آلمان، تانزانیا، بوسنی، روسیه، اندونزی، بلاروس، ترکیه، افغانستان، پاکستان، تایلند، سریلانکا، صربستان، زیمباوه، یونان، هند، بنگلادش، گرجستان، آفریقای جنوبی، ایتالیا و ژاپن برگزار میشود. در این سمینارها و نشستهای تخصصی از چهرههای فرهنگی و مسلط به زبان خارجی بهره میبریم. در کنار این فعالیتهای فرهنگی یکسری اقلام فرهنگی و مستندهایی که در داخل کشور به زبانهای خارجی تهیه میشود را در اختیار رایزنهای قرار میدهیم از مستند جامع ایران ۲۰ و اولینها که از صدا و سیما دریافت کردهایم و رایزنها در جشنوارهها و جشنهایی که به مناسبت گرامیداشت ۴۰ سالگرد پیروزی انقلاب برگزار میکنند از این اقلام استفاده میکنند.
او ادامه داد: در کنار کتاب، جزوه و مجلههای خارجی که خود سازمان منتشر میکند مجله محجوبه، مجله الطاهره به زبان عربی داریم مجله Echo of Eslam را به زبان انگلیسی داریم و مجلات خارجی نیز به زبان فرانسه و اردو هم داریم که به رایزنهای فرهنگی ارسال میشود. در حوزه کتاب یکی و دو عنوان کتاب در حوزه دیدگاههای امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری به سه زبان چاپ کردهایم و یک کتابچه برای معرفی ایران به دو زبان عربی و انگلیسی را در این سازمان منتشر کردهایم؛ به اضافه کتابی که مبانی نظری امام راحل و مقام معظم رهبر . را بیان میکند. همچنین شرح و ترجمه قانون اساسی به سه زبان انگلیسی، عربی و فرانسه را منتشر کردهایم. در حوزه فضای مجازی ما سایت جامع انقلاب اسلامی را به دو زبان فارسی و انگلیسی داریم. در این سایت جامع انقلاب اسلامی چهل ترجمه از قانون اساسی به چهل زبان بارگذاری شده است.
وی گفت: چهل مقاله به زبان عربی و انگلیسی در سایت انقلاب اسلامی بارگذاری شده است. در کنار این سایت ما صفحات فضای اجتماعی متعددی نیز در فضای مجازی داریم که به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی به ۱۴ زبان فعا. هستند در کنار اینها یکسری برنامههایی در داخل کشور نیز پیشبینی کردهایم. حدود دو هفته پیش اجلاس همبستگی ادیان برای سربلندی ایران با حضور رهبران ادیان و اقلیتهای دینی در سازمان فرهنگ برگزار شد. ۱۵ بهمن ماه نیز در دانشگاه تهران برای دانشجویان خارج مقیم کشور که یک جُنگی برای دانشجویانی که در داخل کشور مشغول تحصیل هستند را در نظر داریم.
معاون فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با اعلام این خبر که برنامههای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برای گرامیداشت ۴۰ سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی فقط مختص امسال نیست بلکه برای سالهای آینده هم این برنامهها ادامه دارد یادآور شد: در سال ۹۸ هم فعالیتها و برنامههای چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ادامه خواهد داشت و برنامههای ما در راستای دستاوردهای نظام در ۴ دهه گذشته خواهد بود. این برنامهها از طریق ارائه فیلمهای سینمایی، برگزاری هفتههای فیلم و هفتههای قرآنی در حوزه بینالملل به ویژه در کشورهای اسلامی که از اهمیت ویژهای برخوردار هستند برگزار میشود؛ چرا که قرآن نمود و نماد وحدت امت اسلامی است و در این فضای مه آلود که رشد جریانهای تکفیری را داریم ما تصمیم داریم از بهمن امسال تا بهمن سال ۹۸ فعالیتهای قرآنی را گسترش بیشتری بدهیم و نسبت به اعزام قاری حافظ و تواشیح و اساتید قرآنی جهت برگزاری کلاسهای آموزشی قرائت، تلاوت و مفاهیم اساتید قرآنی را اعزام خواهیم کرد که آنها به زبانهای خارجی هم مسلط هستند. در حوزههای هنری سینما و تئاتر و فیلم هنرهای تجسمی نیز اعزامهای ما ادامه خواهد داشت. برای برگزاری سمینارها و میزگردهای فرهنگی و علمی نیز برنامهریزی شده که انشاالله این برنامهها در مراکز علمی و دانشگاهی کشورهای و به ویژه در کشورهای اسلامی برگزار میشود.