«انگار تصمیم گرفتهاند پل «قشلاق» سنندج را زبالهدانی کنند، پلی همدوره با سیوسه پل اصفهان که انگار فقط قدمتاش به آن پل اصفهانی را یدک میکشد و نه توجه و نه ارزشی که گردشگران و مسئولان میراثی به آن میدهند.»
به گزارش ایسنا، ۳۹۴ سال قبل «سلیمان خان اردلان» به سفارش «شاه صفی» پلی شش دهانه روی رودخانه «قشلاق» در سه کیلومتری شرق شهر سنندج و در مسیر سنندج به همدان امروزی در حدود ۷۸ متر مساحت را با آجر میسازد، هر چند گفته میشود این پل دستکم یکبار در دورهی قاجار مرمت میشود، اما به نظر میرسد بعد از آن، «پل قشلاق» که به دلیل همدوره بودناش با سیوسه پل اصفهان، به آن سیوسه پل سنندج هم میگویند دیگر روی مرمت و توجه را ندیده است.
از سوی دیگر گفته میشود، هیچ دستگاهی مالکیت و در واقع نظارت برای رسیدگی و توجه به این اثر تاریخی را بر عهده نمیگیرد، حتی هنوز مشخص نیست این اثر با توجه به موقعیت کنونیاش در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده یا خیر؟
حمیدرضا عربپور، – فعال میراث فرهنگی – در گفتوگو با ایسنا میگوید: روی یکی از دهانههای این پل، کتیبهای که خوانش آن به سختی امکانپذیر است، تاریخ ساخت پل و تعمیرات در دورههای مختلف روی آن نوشته شده است، اما متاسفانه ان کتیبه هم آنقدر آسیب دیده که به نظر نمیرسد بتوان ان را بررسی و بازخوانی کرد.
وی با اشاره به اینکه دو طرف پل مانعهایی قرار دارد تا از حرکت ماشین روی آن جلوگیری شود و حتی در فاصلهی ۵۰۰ متری این پل قدیمی، یک پل ماشینرو ساخته شده، ادامه میدهد: این اثر قدیمی معماری خاصی دارد، اما متاسفانه وضعیت فوقالعاده نامناسبی دارد و مشخص است که سالهاست به آن رسیدگی نشده است.
او به گفتههای مردمی بومی منطقه اشاره میکند که گفتهاند تا چند سال قبل هر شش دهانهی پل، پر از آب میشد، اما اکنون فقط در بهار سه تا چهار دهانه آب میگیرد، اظهار میکند: اگر ترک بزرگی که روی یکی از دهنههای پل ایجاد شده را نادیده بگیریم، زبالههایی که سر تا سر زیر پل را گرفتهاند و چهرهی نامناسبی به این پل تاریخی دادهاند را نمیتوان از ذهن دور کرد، در واقع وضعیت این پل از نظر فیزیکی اصلا قابل مقایسه با سی و سه پل اصفهان نیست.
وی با بیان اینکه در یک طرف پل، کوهی قرار گرفته و از دامنهی کوه، خانههای مسکونی ساخته شدهاند، میگوید: پایههای پل، مستحکم هستند، اما به نظر میرسد بالای پل خاکی است و اصلا به ان رسیدگی نمیشود، گویا تصیمی گرفتهاند پل را به زبالهدانی تبدیل کنند، انواع و اقسام زبالهها را میتوان در این منطقه دید.
عربپور همچنین به وجود دریچههای در پل اشاره میکند که در طول چند سال گذشته با سیمان بسته شدهاند و ادامه میدهد: در بخشی از پل از شمال به جنوبِ آن، حجرههایی وجود داشته که حتی به آنها نیز هیچ رسیدگی نشده است، البته این بخش از حجرهها خوشبختانه هنوز سالماند. در این حجرهها، یک فرد میتواند بایستد، حتی گفته میشود آب تا آن بخش بالا میامده است.
این فعال میراث فرهنگی با اشاره به وجود نقاشیهایی از این پل در موزه سنندج و در دانشگاه کردستان، اضافه میکند: معماری و حجرههای پل به شکل معماری سنندج که به شهر هزار تپه معروف است، شکل گرفتهاند، این معماری خود یک ویژگی خاص برای پل قشلاق است، که متاسفانه امروز به آن توجهی نمیشود.
«پل قشلاق» در سه کیلومتری شرق شهر سنندج و روی رودخانه قشلاق به سفارش شاهصفی و توسط «سلیمان خان اردلان» در سال ۱۰۴۶ هجری قمری در مسیر سنندج به همدان به صورت خط مستقیم و دارای حدود ۷۸ متر درازا، ۳ متر پهنا و شش دهانه پل با طاقهای جناغی پوشش یافته با آجر ساخته شده و از آثار دوره صفویه و زندیه بوده و در دورههای بعد بهویژه در دوره قاجاریه تعمیر و بازسازی شده است.