پروفسور «توفیق موسیوند» که نخستین قلب مصنوعی جهان را اختراع کرد، در سن ۸۷ سالگی درگذشت.
دانشمندان زیادی در حوزه ابداع قلب مصنوعی درحال تلاش بوده و هستند اما یکی از شناخته‌شده‌ترین این افراد، پروفسور توفیق موسیوند (Tofy Mussivand) است که نخستین پمپ قلب مصنوعی درون بدن انسان را ابداع کرد.
پروفسور توفیق موسیوند سال ۱۳۱۵ در روستای «ورکانه» در ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی همدان متولد شد. دوران کودکی و نوجوانی وی با زندگی ساده روستایی سپری شد. توفیق، تا کلاس چهارم دبستان را در مدرسه روستا به تحصیل ادامه داد و پس از آن تا کلاس ششم ابتدایی را در مدرسه «باباطاهر» همدان بود. برخی بچه‌های مدرسه، توفیق را که با لباس‌های ساده روستایی در مدرسه حاضر می‌شد، مسخره می‌کردند، اما همین کودک ساده روستایی در مدت شش ماه به بهترین دانش‌آموز مدرسه تبدیل شد.
توفیق جوان، دوره دبیرستان را هم تا کلاس نهم در یکی از دبیرستان‌های همدان گذراند. بعد از کلاس نهم، وارد به دانشسرای معلمی همدان شد و با پایان کلاس یازدهم، معلم شد.
پروفسور موسیوند نقل می‌کند که در ایام تابستان و اوقات فراغت برای کمک به خانواده، چوپانی می‌کرد و کشاورزی و باغبانی هم جزو علائق دوره نوجوانی‌اش بود که هنوز هم با وجود تبدیل شدن به یک دانشمند برجسته بین‌المللی، کشاورزی و باغبانی او ادامه پیدا کرده و باعث شده که باغچه کوچکی را با چند درخت میوه در کانادا برای خودش داشته باشد تا خاطرات دوران کودکی و جوانی‌اش در روستای ورکانه را فراموش نکند.
در واقع زندگی ساده روستایی، کشاورزی و باغبانی، دیدن زیبایی‌های آسمان شب روستای ورکانه، تأثیر زیادی در روحیه توفیق گذاشت و او را تبدیل به انسانی سخت‌کوش، پرتلاش و متفکر کرد که با وجود شکست‌های متعدد در زندگی، هیچ‌وقت ناامید نشد.
مسیر تحصیلات پروفسور موسیوند هم بسیار قابل توجه و جذاب است؛ کسی که از دانشسرای معلمی در همدان و تحصیل در رشته مهندسی کشاورزی در دانشگاه تهران، راهی کانادا و تحصیل در رشته مهندسی مکانیک و سپس پزشکی شد؛ آن هم در سن ۳۷ سالگی!
توفیق بعد از پایان دوره دانشسرای معلمی، در کنکور شرکت کرد و به دلیل علاقه‌ای که به کشاورزی داشت، رشته کشاورزی دانشگاه تهران را انتخاب کرد و پذیرفته شد. از این مرحله، مسیر زندگی وی، تغییرات زیادی را تجربه کرد. پس از پایان دوره کارشناسی، توفیق با بورسیه دانشگاه، برای ادامه تحصیل راهی کانادا شد و به دلیل علاقه به رشته‌های مهندسی، تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک را در دانشگاه «آلبرتا» آغاز کرد. این مقطع به دلیل یادگیری زبان و کار کردن همزمان با تحصیل، دوره سختی برای توفیق بود.
بعد از پایان تحصیلات کارشناسی ارشد و در شرایطی که ازدواج کرده و صاحب فرزند شده بود، تصمیم گرفت تحصیل در رشته علوم پزشکی را در سن ۳۷ سالگی آغاز کند. تخصص توفیق در رشته مهندسی مکانیک و تحصیل در رشته پزشکی، کمک زیادی به موفقیت‌های آتی وی کرد. او در نهایت توانست مدرک دکترای مهندسی پزشکی و دکترای علوم پزشکی را از دانشگاه «آکرون» (Akron) و دانشگاه پزشکی «شمال شرقی اوهایو» (NEOMED) اخذ کند.
زمانی که توفیق درحال تحصیل در رشته پزشکی بود، به دعوت یکی از اساتیدش برای کار کردن در یکی از بهترین بیمارستان‌های آمریکا، راهی «کلیولند کلینیک» (Cleveland Clinic) شد؛ جایی که بسیاری از پزشکان آرزو دارند در آنجا کار کنند. با توجه به تخصص همزمان در مهندسی و پزشکی، دکتر توفیق، به عنوان سرپرست تیم پروژه قلب مصنوعی انتخاب شد.
نتیجه هشت سال کار مداوم، هزاران ساعت مطالعه پژوهش‌های صورت‌گرفته و انجام آزمایش‌های مختلف توسط پروفسور موسیوند در نهایت منجر به تولید نخستین پمپ مصنوعی قلب (Artificial Cardiac Pump) درون بدن انسان شد که می‌توان آن را در قفسه سینه کاشت و از راه دور، نظارت و کنترل کرد.
پروفسور موسیوند مبدع ۳۶ فناوری/ اختراع در جهان است که ۱۲ فناوری برای نخستین‌بار در جهان توسط این دانشمند توسعه یافته است و مسیر را برای توسعه دستگاه‌های پزشکی و مراقبت بهداشتی در سراسر جهان، شکل داده و هموار کرده است.
>>> گزیده ای از افتخارات مخترع نخستین قلب مصنوعی جهان
پروفسور «توفیق موسیوند» در مسیر توسعه فناوری‌های برجسته و اختراعات قابل توجه‌اش، جوایز متعدد بین‌المللی را دریافت کرده و بارها در سطح جهان مورد تقدیر قرار گرفته است:
مدال جوبیلی الماس ملکه الیزابت دوم (۲۰۱۳)
جایزه انتقال دانش از مؤسسه پژوهش‌های سلامت کانادا (۲۰۱۰)
جایزه استاد برجسته جان فورستر برای کمک‌های مادام‌العمر در زمینه پزشکی قلب و عروق (۲۰۱۰)
جایزه یک عمر دستاورد: نوآوری منطقه‌ای از شورای ملی تحقیقات کانادا (۲۰۰۱)
جایزه هم‌افزایی از شورای تحقیقات علوم طبیعی و مهندسی کانادا و هیئت کنفرانس کانادا (۲۰۰۰)
جایزه کارآفرینی علوم زندگی اتاوا (۱۹۹۹)
جایزه رئیس جمهور از مرکز تحقیقات و نوآوری اتاوا (۱۹۹۹)
جایزه جراحان قلب برزیل به منظور قدردانی از کمک‌های مهم در توسعه اندام‌های مصنوعی (۱۹۹۸)
جایزه MEDEC برای دستاوردهای پزشکی (۱۹۹۸)
جایزه تحقیقات کاربردی از شورای علوم زیستی اتاوا (۱۹۹۷)
گواهی افتخار ۲۵ سال خدمت در مراسم تقدیر از اساتید دانشکده پزشکی (۲۰۱۵)
جایزه محقق ماه از سازمان پژوهش‌های سلامت کانادا (۲۰۱۱)
پلاک درخت بقراط از انجمن جهانی جراحان قلب و قفسه سینه (۲۰۰۸)
عضویت در شورای علم و فناوری نخست وزیر کانادا (۲۰۰۰-۲۰۰۷)
عضو برگزیده آکادمی علوم اروپا (۲۰۰۱)
عضو برگزیده آکادمی علوم انجمن سلطنتی کانادا (۲۰۰۰)
عضو برگزیده آکادمی علوم نیویورک
عضو برگزیده آکادمی بین‌المللی علوم قلب و عروق
عضو برگزیده انجمن مهندسی پزشکی آمریکا
پروفسور توفیق موسیوند
رئیس و مدیر آزمایشگاه تحقیقاتی دستگاه‌های قلبی عروقی در موسسه قلب دانشگاه «اتاوا»؛ رئیس برنامه تجهیزات پزشکی؛ استاد جراحی در دانشکده پزشکی؛ استاد مهندسی در دانشکده فناوری اطلاعات و مهندسی؛ استاد دانشکده تحصیلات تکمیلی و فوق دکترا در دانشگاه «اتاوا»؛ استاد گروه مهندسی مکانیک و هوافضا در دانشگاه «کارلتون»، بخشی از مسئولیت‌های این دانشمند برجسته ایرانی است.
«هزاران بار شکست خوردم و به هدف نرسیدم، اما ناامید نشدم؛ بلند شدم و با پشتکار، امیدواری و اعتماد داشتن به خداوند، مسیرم را ادامه دادم. معتقدم اگر فرد در زندگی، هدف مشخص داشته باشد و روی آن جدا تمرکز کند، تمام بدن و مغز طوری کار می‌کنند که او را به هدف برسانند.» این همان رمز موفقیتی است که «توفیق» نوجوان سخت‌کوش و پرتلاش روستای ورکانه همدان را به این درجه از موفقیت و افتخار در سطح بین‌المللی رسانده است.
روحش شاد و یادش گرامی باد.