کاشی بزرگ نبرد دیو و رستم زمانی سردر شمالی کاخ گلستان قرار داشت اما حالا در سالن ورزشگاه شیرودی جایی که ورزشکاران تمرین بدنسازی میکنند؛ قرار گرفته است.
درباره چگونگی جداسازی این کاشی رنگین از سردر اطلاعات زیادی در دست نیست مگر رجوع به کتابهایی که پژوهشهایی درباره سردر عمارتهای این کاخ انجام داده اند.
در کتاب ارگ سلطنتی تهران نوشته عباس خاکسار آمده: سردر شمالی میدان ارگ از داخل و مشرف به ایوان تخت مرمر، دارای سردر دیگری بود که مبارزه رستم با دیو سفید را با کاشیهای رنگین، به تصویر میکشید و نام محمد قلی شیرازی (استاد محمد قلی کاشی پز شیرازی) با تاریخ ۱۲۷۳ قمری در آن مشهود بود. البته ذکاء و مصطفوی در خواندن نام سازنده آن دچار اشتباه شده و آن را محمد علی شیرازی خوانده اند.
دروازههای ارگ سلطنتی برای ورود و خروج وسایل نقلیه تخریب شدند. درب سعادت در حیاط تخت مرمر به سال ۱۳۰۹ شمسی تخریب شد و کاشیهای آن در سال ۱۳۱۴ شمسی و هنگام ساخت ورزشگاه امجدیه یا شهید شیرودی در بالای مدخل ورودی ورزشگاه نصب شد.
سردر شمالی میدان ارگ با توجه به نقشه تروفیموف در سال ۱۳۱۰ شمسی هنوز پابرجا بوده است ولی در عکس هوایی متعلق به سال ۱۳۲۱ شمسی دیده نمیشود. بنابراین میتوان گفت در بازه زمانی ۱۳۱۰ تا ۱۳۲۱ شمسی تخریب شده است.
یحیی ذکا پژوهشگر در کتاب «تاریخچه ساختمانهای سلطنتی» نیز نوشته: «دیوار پشت سردر در سمت حیاط تخت مرمر با کاشیهای رنگین صحنه پیکار رستم و دیو سفید تزئین شده بود. به سال ۱۳۰۹ شمسی هنگامی که سردر را منهدم ساختند اداره بیوتات سلطنتی، این کاشیها را نگهداری کرد و هنگام ساختمان ورزشگاه امجدیه آنها را در بالای دیوار مدخل ورزشگاه مزبور کار گذاشتند و در سالهای اخیر که آن بنا را نیز به شکل دیگری در آورند همان کاشیها را در دیوار داخلی سرسرای جایگاه مخصوص، نصب کردند. این کاشیها داری رقم محمدعلی شیرازی و تاریخ ۱۲۷۳ است.»
تا کنون مدیران کاخ گلستان از برگرداندن این سردر به جای اصلی خود خبر داده اند اما تا کنون چنین اتفاقی نیفتاده است. به عنوان نمونه، سال ۹۱ مسعود شریفی مدیر وقت کاخ، درباره برگشت کاشی موجود در ورزشگاه شیرودی به کاخ گلستان به خبرنگار مهر گفت: برای آمادگی ثبت جهانی کاخ گلستان ایدهها و نقشههایی را به معاونت رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی داده ایم یکی از آنها احیای سردر کاخ اصلی گلستان است. طبق طرح جامع این کاشی به مجموعه برگشت داده میشود.
منبع:مهر