عزتالله ضرغامی ۹۰ روز پس از استقرار در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با گروهی از پیشکسوتان میراث فرهنگی دیدار کرد و از حال وخیم آثار تاریخی و اصلاح ساختار بودجه میراث فرهنگی سخن گفت.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از همان روزهای ابتدای مسؤولیت، دیدارهایی با فعالان گردشگری و سرمایهگذاران داشت، اما هنوز با بدنه کارشناسی میراث فرهنگی بهویژه باستانشناسان که در دهههای گذشته به واسطه شیوه مدیریت و سیاستگذاریها، مهجور مانده و به انزوا کشیده شدهاند، دیداری نداشت که این موضوع مورد نقد واقع شده بود. ضرغامی سرانجام ۹۰ روز پس از استقرار در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و گردشگری با جمعی از استادان و پیشکسوستان میراث فرهنگی، مرمت و معماری و باستانشناسی دیدار کرد. مهدی حجت، از مدیران ارشد میراث فرهنگی و بنیانگذار سازمان میراث فرهنگی و پیروز حناچی، شهردار پیشین تهران نیز در این جمع حضور داشتند.
ضرغامی از استادان و پیشکسوتانی که در این نشست حاضر شدند، تشکر کرد و گفت: میراثفرهنگی شناسنامه کشور است و شما بزرگان و اساتید، سرمایه بزرگ ما هستید.
او با بیان اینکه میراث فرهنگی ما درحال نابودی است و باید به آن توجه شود، اظهار کرد: در سه ماه گذشته که جلسات مختلفی تشکیل دادم و در این مدت به مکانهای مختلفی رفتم، دیدم کسی به فکر میراثفرهنگی نیست. زمانی که به سمنان رفتم، دیدم آثار دوهزارساله به حال خود رها شده و محل تجمع معتادان شده است.
او ادامه داد: در بازدیدی که از محله پامنار تهران داشتم، دیدم که بسیاری از آثار تاریخی این محله رها شده است. باید این موضوعات را حل کنیم، به همین منظور برای آن بودجه در نظر گرفتیم و این موضوع را پیگیری خواهیم کرد.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همچنین گفت: در سفری که به استان زنجان داشتم، دست مرمتگر گنبد سلطانیه را بوسیدم، از من پرسیدند چرا این کار را انجام دادی؟ گفتم او ۵۰ سال عمر خود را صرف مرمت آیات و روایت این گنبد کرده و فداکاری کرده است. این دست برکت است و من افتخار میکنم.
ضرغامی افزود: برای رفع مشکل بودجه وزارتخانه طرحی را شروع کردهایم تا از تمام ظرفیتهای بخش خصوصی و دستگاههای دولتی استفاده کنیم. انشاءالله با کمک تمام اساتید و پیشکسوتان میراثفرهنگی مشکلات را حل خواهیم کرد.
او گفت: در تمام نقاط کشور آثار زیادی داریم، اما برای حفاظت آنها نیرو نداریم. اعلام کردم در فضای مجازی، همه افرادی که درباره تخریب یک اثر به ما اطلاع میدهند جزو سربازان افتخاری میراثفرهنگی هستند. تمام کسانی را که در فضای مجازی در این حوزه مینویسند، جزو نیروهای خودمان میدانیم؛ زیرا با این اطلاعرسانی از تخریب آثار جلوگیری میکنند. باید جشنوارهای در آینده برگزار کرد و از خدمات آنها تقدیر کرد.
بنا بر گزارشی که سایت خبری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از این دیدار منتشر کرده است، ضرغامی پس از اظهارات پیشکسوتان معماری و میراث فرهنگی، بیان کرد: در این نشست دیدم که شما اساتید و پیشکسوتان نسبت به میراثفرهنگی و حفاظت از آن متعهد هستید. همانطور که مطرح کردید در کنار حفظ میراثمادی باید میراث معنوی و ناملموس را نیز حفظ کنیم و آن را درست تفسیر کنیم. میراث معنوی و مجموعه میراثفرهنگی ما به اعتقادات، باورها، ریشهها و دیانت ما بازمیگردد، بنابراین نباید این دو موضوع را دو قطبی کنیم.
او همچنین گفت: قرار است آقای دارابی کمیتههای مختلفی را در حوزه میراثفرهنگی تشکیل دهد و اساتید سؤالات خود را در این بخش به صورت دقیق مطرح کنند تا در نشستهای بعدی با حضور اساتید و پیشکسوتان مورد بررسی قرار گیرد و با ارائه پیشنهادها و راهکارها بتوانیم میراثفرهنگی را به سمت جلو پیش ببریم.
عزت الله ضرغامی درباره این دیدار در توئیتر نیز نوشته است: «روی دیگر سکه بوسه بر دستان پیرمرد مرمتکار زنجانی، تکریم و نشست صمیمانه با اساتید و پیشکسوتان میراثشناسی بود. از باستانشناس تا مردمشناسی. در این سه ساعت از آنها بسیار آموختم. آنان سرمایه ملیمان هستند.»
علی دارابی ـ قائم مقام وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که معاونت میراث فرهنگی را نیز به عهده دارد، در این نشست گفت: در دوره مدیریت مهندس ضرغامی در وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی گفتمان جدیدی مبنی بر تغییر، تحول، توسعه و نوآوری به وجود آمده و از برگزاری چنین نشستهایی مؤلفههای این گفتمان را جستوجو میکنیم.
او یادآور شد: هدف از برگزاری این نشست فراهم کردن تشریک مساعی و تجارب آرا درباره میراثفرهنگی است. این جمع میتواند ما را در ارزیابی وضعیت میراثفرهنگی نسبت به گذشته، توصیف وضع موجود و چشمانداز آینده آن کمک کند.
دارابی گفت: این نخستین نشست هماندیشی است و حدود صد نفر را برای شرکت در این نشست انتخاب کردیم، اما به دلیل محدودیتهای ناشی از شیوع ویروس کرونا حدود ۲۵ نفر امکان حضور داشتند و در جلسات بعدی از نظرات سایر پیشکسوتان و اساتید میراثفرهنگی نیز استفاده خواهیم کرد.
معاون میراثفرهنگی اظهار کرد: دیدگاههای مختلف را در حوزه میراثفرهنگی خواهیم شنید و آنچه را مهم و به صلاح این بخش است، انتخاب میکنیم و در تبیین سیاستها و اولویتهای وزارتخانه که مد نظر مهندس ضرغامی است، استفاده خواهیم کرد.
او همچنین بیان کرد: در یک قرن اخیر میراثفرهنگی بر نگاه دولتمحور شکل گرفته و جایگاه آن ارتقاء پیدا کرده است. نظام ما مردمپایه است و برای اینکه میراثفرهنگی را تبدیل به فرهنگ عمومی کنیم باید نظرات اساتید و پیشکسوتان میراثفرهنگی را اضافه کنیم و با توجه به ظرفیتی که در حوزه میراثفرهنگی وجود دارد، برای صدور خدمات علمی و فرهنگی باید موضوعات مختلفی را دنبال کنیم.
دارابی با طرح این پرسش که جایگاه میراثفرهنگی در حوزه برنامه توسعه کشور چیست؟ گفت: میراثفرهنگی امری تکبعدی نیست، روح حاکم بر جامعه حقیقت فرهنگی هر ملت است. با اتکا به میراثفرهنگی کهن میتوانیم به استقلال واقعی دست پیدا کنیم و در مقابل بیگانگان بایستیم.
قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بیان کرد: درباره ایران بحثهای فراوانی انجام شده که فراتر از تاریخ و گهواره تمدن بشری و میراث کهن است. به دلیل سرمایههای زیادی که کشورمان در حوزه فرهنگ و هنر دارد، دارای جایگاه بالایی در سطح جهانی است.
دارابی همچنین تصویری را از کارشناسان و پیشکسوتانی که در این دیدار حضور داشتند در صفحه شخصی خود در اینستاگرام منتشر کرده و با اشاره به حرفهایی که مطرح شده، نوشته است: «فضای حاکم بر جلسه انتقال تجارت، ارائه تصویری از وضع موجود و نگاهی به آینده پیش رو بود. در میان جمع موسپیدان و پیشکسوتانی که بیش از ۶۰ بهار از عمر خود را در خدمت میراث فرهنگی کشور سپری کرده بودند حال و هوای خاصی به جلسه داده بودند. این بزرگان سرمایههای اجتماعی هر کشوری هستند.
تضارب آرا، تشریک مساعی و بیان آزادانه دیدگاهها و نقدهای وارده و شرح صدر و گوش شنوایی که باید از مسؤولان در این جلسات باشد، ضامن بزرگ برای استمرار این جلسات است. آنها گفتند و ما شنیدیم، مهندس ضرغامی هم با شرح صدر، گشادهرویی، روی خوش و تبسم همیشگی سخنها را شنید و به بیان سیاستها، اولویتها و برنامههای مورد نظر در دوران وزارت میراث فرهنگی پرداخت.»
او در بخش دیگری از متنی که منتشر کرده، نوشته است: در حوزه میراث فرهنگی باید قطب توسعه و پژوهش و تحقیق و ارائه خدمان علمی و فنی و مهندسی و باستانشناسی در منطقه و جهان اسلام باشیم.
معاون میراث فرهنگی همچنین ادامه داده است: اولین چیزی که به یادمان میآورد که ایرانی هستیم، میراث فرهنگی این سرزمین را شامل میشود خواه ملموس (مادی) باشد و خواه ناملموس (معنوی). میراث امری تکبعدی نیست، میراث فرهنگی روح حاکم بر جامعه است. حقیقت فرهنگی هر ملت، ارزش های حاکم بر آن و رکن اساسی آن است. با اتکا به میراث فرهنگی کهن و با قدمت تاریخی میتوان به استقلال واقعی رسید و در برابر بیگانه ایستاد.
دارابی همچنین از مهدی حجت، پیروز حناچی، اکبر حاج ابرهیم زرگر، محمدحسن سمسار، هایده لاله، حسین محبعلی، سیدمهدی مجابی، علیاکبر سعیدی، محمدرحیم صراف، اصغر مرادی، اکبر تقیزاده، محمدرضا اولیا، زهره بزرگمهری، بهروز عمرانی، ابراهیم حیدری، محمدمنصور فلامکی، رسول وطندوست، عادل فرهنگی و سیدمنصور سجادی به عنوان حاضران این نشست نام برده است.