شاید تعجب کنید وقتی بدانید که جهان ۹ رنگ را به نام کشورمان میشناسد، رنگهایی که در تاریخ طولانی ما در صنایع دستی از جمله کاشیکاریهای فوقالعاده، قالیبافی بینظیر، کوزهگری، زیورآلات و … استفاده شده اند. صادرات این هنرها به جهان باعث شده حالا این رنگهای شاخص، معرف کشور و روحیه لطیف هنرمندان و صنعتگران ما باشد که در ادامه با آنها آشنا میشوید.
۱. آبی ایرانی یا لاجوردی یکی از زیباترین رنگهای ایرانی
با شنیدن نام آبی ایرانی ناخودآگاه کاشیهای زیبای مسجد امام اصفهان به ذهن ما میآیند.
در واقع این رنگ با الهام از همان سنت کاشی کاری ایرانی به نام کشور ما در آمده است.
آبی ایرانی یا لاجوردی یکی از محبوبترین رنگهای ایرانی است که در سیاری از صنایع و هنرها کاربرد داشته است. کشور ما و افغانستان سرشار از معادت لاجورد باکیفیت است.
جالب است بدانید که اولین بار در سال ۱۶۶۹، عبارت آبی ایرانی در زبان و ادبیات انگلیسی به کار رفت.
نام دیگر این رنگ ایرانی، آبی کاربنی، آبی پرشین و آبی شال است.
آبی ایرانی دارای ۳ طیف مختلف است که در ادامه با آن آشنا میشویم.
۲. آبی لاجوردی میانه؛ از خانواده رنگهای ایرانی
این رنگ ایرانی از همان خانواده آبی شالی یا آبی ایرانی است که شدت کمتری دارد.
جالب است بدانید که پارچهفروشان ایرانی، این رنگ را آبی ایتالیایی مینامند.
۳. آبی نیلی ایرانی؛ از رنگهای ایرانی
این رنگ نیز از خانواده آبی ایرانی است. نامای دیگر این رنگ پرشین ایندیگو یا بنفش نیلی است.
اولین کاربرد این عبارت در زبان انگلیسی مربوط به سال ۱۹۱۲ است.
این رنگ نیز در کاشیکاری و سفالگری ایرانی پرکاربرد است.
۴. رنگ رز ایرانی یا پرشین رز؛ یکی از زیباترین رنگهای ایرانی
رز ایرانی یا گلسرخی، از رنگ زیبای گل محمدی الهام گرفته شده است. این رنگ از سال ۱۹۲۲ وارد زبان انگلیسی شده است.
رز ایرانی در تولید پوشاک بانوان و اکسسوریهای دخترانه بسیار رایج و محبوب است.
۵. صورتی ایرانی؛ یک رنگ فانتزی و دخترانه
این رنگ صورتی ایرانی برای اولین بار در سال ۱۹۲۳ وارد زبان و ادبیات انگلیسی شد.
صورتی ایرانی در کاشیکاریهای متاخر در دوران قاجار و همچنین هنر قالیبافی ایرانی بسیار رایج است.
امروزه از این رنگ در صنعت پوشاک، لوازم آرایش و کالای خواب استفاده میشود.
۶. قرمز ایرانی؛ یک رنگ پر حرارت از رنگهای ایرانی
رنگ قرمز ایرانی از خاکهای سواحل هرمز گرفته شده است. این خاک قرمز در صنعت لوازم آرایش نیز به کار میرود.
عمده استفاده از رنگ قرمز ایرانی در سفالگری کرمان و قالیبافی ایرانی است؛ همه با فرش ایرانی را به رنگ قرمز در ذهن داریم.
در داخل ایران، این رنگ را به نام سرخ و قرمز دانه اناری میشناسند.
قرمز ایرانی نشانههایی از رنگ نارنجی درون خود دارد و به همین دلیل رنگی بانشاط و پرحرارت است.
اولین بار در سال ۱۸۹۵ از عبارت قرمز ایرانی در متون انگلیسی استفاده شده است.
۷. نارنجی ایرانی از رایجترین رنگهای ایرانی
رنگ نارنجی ایرانی یا اخرایی پررنگ از زمانهای دور در صنعت رنگرزی و قالیبافی و سفالگری ایرانی کاربرد داشته است.
این رنگ نیز از خاک سواحل هرمز به دست میآید و متشکل از پودر اکسید آهن در خاک است.
شاید دانستن تاریخچه کلمه نارنجی و یا همان orange نیز نشان دهد که چرا این رنگ را ایرانی مینامند.
در قرنهای گذشته، میوه نارنج برای اولین بار از طریق جاده ابریشم از ایران به چین فرستاده شد و چینیها با پیوند آن، میوه شیرینتری به نام پرتقال تولید کردند.
بعدها این میوه از طریق کشور پرتغال وارد ایران شد و ریشه نام نارنج، در اسم انگلیسی این رنگ ماندگار شد.
۸. رنگ آلوی ایرانی یا عناب ایرانی
plum به معنی آلو و آلو برقانی است که از خانواده زرشکی به دست میآید.
این رنگ از گذشته در صنایع مختلف ایرانی کاربرد داشته است.
این رنگ به نام عنابی هم شناخته میشود، امروزه در صنعت لوازم آرایش و تولید پوشاک کاربرد دارد.
۹. سبز ایرانی یا فیروزهای؛ یکی از معروفترین رنگهای ایرانی
هیچ ایرانی نیست که به سنگ فیروزه و رنگ آن علاقمند نباشد. این سنگ و رنگ آن آنقدر در هنرهای ایرانی رایج است که جهان آن را به نام سبز ایرانی میشناسد.
این رنگ اولین بار در سال ۱۸۹۲ در ادبیات انگلیسی به عنوان رنگی ایرانی یاد شد.
سبز ایرانی، سبزی تیره و مایل به خاکستری و دارای رنگ آبی است.
سبز ایرانی را یکی از رنگهای زیرمجموعه سبز بهاری میدانند.
این رنگ در صنعت فرش و فیروزهکوبی و سفالگری و کاشیکاری و زیورآلات بسیار رایج است.
رگههای سبز داخل سنگ مرمر نیز یک نمونه از رنگ سبز ایرانی است.
در هنر ایرانی، رنگ فیروزهای نمادی از بهشت و باغهای بانشاط و تقدس و روحانیت است.