استان سمنان دارای داشته‌ها و پتانسیل‌های یگانه در زمینه گردشگری است که اقلیم کوهپایه جنوبی البرز از یک سو و قرار گرفتن در باریکه شمال دشت کویر از سوی دیگر در کنار قرار گرفتن در کریدور شمال به جنوب و شرق به غرب کشور در شاهراه حیاتی شمال شرق ایران از جمله این ویژگی‌ها است.
استان سمنان با هشت استان از جمله گلستان، خراسان شمالی و رضوی، اصفهان و یزد، تهران، قم و مازندران همسایه است در نتیجه تردد بین استان‌های شمالی و جنوبی و شرقی و غربی یا میانی جز با عبور از این استان میسر نخواهد شد همین امر سبب شده تا سالانه ۲۵ میلیون تردد فقط از سوی زائران رضوی در جاده‌های استان سمنان به ثبت برسد.
تردد میلیون‌ها زائر رضوی
استاندار سمنان با بیان اینکه افزایش ماندگاری مسافران و زائران رضوی و استفاده از ظرفیت این زائران از جمله اولویت‌های استان است، گفت: باید بتوانیم از ظرفیت تردد میلیون‌ها زائر برای افزایش ماندگاری و حضور گردشگران و مسافران و خدمت رسانی به آنها استفاده کنیم که در این راستا نیاز به برنامه‌ریزی داریم.
سید محمد رضا هاشمی با بیان اینکه گردشگری در کنار آب، اشتغال و… از جمله اولویت‌های توسعه‌ای استان محسوب شده که در سال‌های قبل نیز مصوب شده است، افزود: زائران رضوی بالاترین فرصت برای توسعه محسوب می‌شوند همچنین برنامه داریم تا در راستای افزایش ماندگاری و شناساندن ظرفیت‌های استان اقدامات ویژه‌ای را صورت دهیم تا از ظرفیت زوار بهتر استفاده شود.
ارتقای میزان ماندگاری مسافران اما نیازمند نقشه راه است که در سال‌های قبل متأسفانه این امر به درستی محقق نشده و به خصوص روستاها از مزیت‌های اقتصادی گردشگری کمتر بهره گرفته‌اند. در استان سمنان نگاه توسعه گردشگری بیشتر بر مبنای هتل سازی و صدور مجوزهای فله‌ای و پرتعداد بوم گردی بوده حال آنکه ما نه نقشه راه، نه مسیرهای گردشگری و نه طرح‌های جامع گردشگری مبتنی بر انواع گردشگری و نه حتی مزیت شناسی اقتصادی را به کار بسته‌ایم.
صدور پروانه بوم گردی
یک فعال و صاحب نظر حوزه گردشگری نیز با اشاره به اینکه دیدگاه میراث فرهنگی در استان به خصوص در پنج سال اخیر صدور پرتعداد مجوز بوم گردی‌های روستایی بوده در حالی که برای استان سمنان هیچ مزیت شناسی و طرح‌ریزی صورت نگرفته است، گفت: ما در استان گردشگری طبیعی شامل جنگل، کویر نوردی و… گردشگری علمی شامل ستاره شناسی در کویر، اکوتون ابر و زیست‌کره توران و پارک ملی کویر را داریم اما به جای شناساندن این ظرفیت‌ها فقط چند هتل در استان ساخته شده است.
محسن شریفی با بیان اینکه توسعه گردشگری استان تک بعدی بوده است، ابراز کرد: در این استان گردشگری ورزشی شامل آفرود، پاراگلایدر، گردشگری حتی درمانی، عرفانی در بایزید و ابوالحسن خرقانی، مذهبی در امامزاده‌ها و بقاع متبرکه مانند امامزاده یحیی (ع) در سمنان، گردشگری تاریخی شامل مجموعه تاریخی بسطام، دامغان و… گردشگری معدن در شمال دامغان و شهرستان شاهرود و معدن نمک گرمسار و ده‌ها ظرفیت دیگر را داریم اما چرا تمام وقت مان را برای ساخت چند هتل و رقابت در اینکه هتل کدام شهر استان بهتر و گران‌تر باشد صرف کرده‌ایم؟
وی با بیان اینکه گردشگر اگر قرار باشد برای هتل به جایی سفر کند قطعاً به دوبی و ترکیه می‌رود در نتیجه وقتی گردشگری ایران و استان سمنان را برمی‌گزیند انتظار دارد که با زیست بوم مردم روبرو شود، دوست دارد با طبیعت آشنا شود، غذای محلی بخورد نه اینکه در هتل بنشیند و قهوه‌ای بنوشد که بهتر از آن را در خانه خودش هم می‌خورد اما متأسفانه علی رغم تمام فریادهایی که فعالان و دلسوزان گردشگری استان می‌زنند، این تفکر در استان تغییر نکرده و فقط در سه سال اخیر یکباره و آن هم بدون هیچ برنامه‌ریزی و تعیین محورهای گردشگری ۹۰ بوم گردی مانند قارچ در استان ایجاد شدند.
مسیرهای گردشگری ارزان تعریف شود
موضوع تعیین محورهای گردشگری و همچنین طرح‌های جامع امری است که دیگر کارشناس مسائل اقتصادی به خصوص صاحب نظر حوزه استارت‌آپ های گردشگری نیز به آن اشاره دارد و در گفتگو با خبرنگار مهر، می‌گوید: دوران کرونا شرایط برای گردشگری به بدترین وضعیت دچار شد اما این تهدید یک فرصت خوب نیز محسوب می‌شود و آن هم زمانی نزدیک به دو سال برای برنامه‌ریزی گردشگری پسا کرونا است که متأسفانه میراث فرهنگی به نظر می‌رسد این فرصت را به راحتی از دست داده است.
مرتضی حسینیان که در استان گلستان نیز در حوزه گردشگری فعالیت‌هایی داشته است، می‌گوید: دوران پسا کرونا یعنی دوران فوران تقاضای گردشگری و سفر چرا که مردم مدت‌ها است که با محدودیت‌ها روبرو بوده و اصطلاحاً به زبان عامیانه تشنه مسافرت هستند اما باید در نظر داشت که شرایط اقتصادی مردم به خصوص در پساکرونا مانند سابق نیست پس نیاز و تقاضا برای سفرهایی زیاد می‌شود که ارزان و البته کوتاه باشند.
وی با بیان اینکه در دوران پسا کرونا نیاز است که مسیرهای گردشگری کوتاه و اقتصادی به خانواده‌ها معرفی شود، تاکید کرد: استان سمنان به واسطه فرم خطی که دارد یعنی بیشتر شهرها در یک مسیر و حول جاده اصلی تهران- مشهد قرار گرفته‌اند به شدت مستعد تعریف مسیرهای کوتاه گردشگری است که مثلاً یک خانواده قمی یا تهرانی بتوانند در دوران پسا کرونا با اندک هزینه‌ای سه روز را به سفر بپردازند و از زیبایی‌های استان بهره مند شوند اما سوال ما این است که آیا میراث فرهنگی نسبت به چنین کاری اقدام کرده است؟
سفر ارزان با هتل جور در نمی‌آید
این فعال گردشگری با بیان اینکه استفاده از استارت‌آپ های فعال در حوزه گردشگری و شتاب دهنده‌ها دیگر نیاز پساکرونا در بخش‌های گردشگری استان سمنان است، تاکید کرد: این استارت‌آپ ها که عمدتاً نیز جوان، با انگیزه و همچنین خوش ایده هستند می‌توانند به حوزه گردشگری استان کمک کنند تا ظرفیت‌های گردشگری شناسانده شود.
حسینیان با طرح این پرسش که در دوران پسا کرونا که تقاضای سفر ارزان افزایش پیدا می‌کند، هتل‌هایی که در استان ساخته شده و امروز هزینه‌های گزافی را می‌طلبند می‌توانند میزبان چند درصد از مردم جامعه باشند؟ گفت: اگر به جای توسعه هتل‌ها بتوانیم با توجه به بوم گردی‌هایی که داریم، بر روی مسیرها و طرح‌های جامع گردشگری کار درست و علمی و دقیق با کمک‌گیری از استارت‌آپ ها کنیم، در آینده نتیجه بهتری خواهیم گرفت.
وی در پاسخ به این سوال که در آستانه سفر رئیس جمهور چه تقاضایی در عرصه گردشگری استان وجود دارد، افزود: اگر نظر شخصی من را بخواهید تغییر در مدیریت میراث فرهنگی استان سمنان یک اولویت است چرا که تیم فعلی حداقل در این چند سال اخیر با کمی تغییرات نشان داده که خروجی قابل قبولی نداشته است اینکه سمنان در یک نمایشگاه حضور داشته باشد اینکه ۹۰ بوم گردی در سه سال ایجاد شود آن هم بوم گردی‌هایی که امروز بیشترشان تعطیل و ورشکسته شده‌اند که طرح گردشگری نیست اما در وهله بعد از دولت می‌خواهیم تا مسئولان را مکلف به رسیدگی و ساماندهی اوضاع گردشگری کنند.
حمایت از بوم گردی
فروردین سال جاری بود که نودمین واحد بوم گردی استان سمنان نیز مجوز گرفت در حالی که طرح گسترش بوم گردی‌ها در استان از سال ۹۷ به صورت جدی آغاز شده بود واحدهایی که غالباً در روستاها قرار دارند و شاید اگر چند نفری هم در درون استان آنها را می‌شناسند به واسطه تبلیغات خودشان در فضای مجازی و چهره به چهره بوده باشد وگرنه شناساندن آنها و همینطور مناطق گردشگری استان از سوی مسئولان متأسفانه به درستی صورت نگرفته است.
یکی از فعالان حوزه بوم گردی استان سمنان در گفتگوی تلفنی با خبرنگار مهر، بدون اشاره به نام خود با بیان اینکه هیچ حمایتی از ما صورت نمی‌گیرد، می‌گوید: ما با وام بوم گردی را راه اندازی کردیم اما هر زمان که محدودیتی قرار بود حاکم شود میراث فرهنگی حاضر بود هرکجا که مشکل برای ما درست می‌شد میراث فرهنگی را پیدا نمی‌کردیم و این شرایطی بود که ما در آن رها شده بودیم!
بوم گردی و توسعه گردشگری
حمید رضا دوست محمدی مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان اما چندی پیش اعلام کرده بود که ۱۲ میلیارد و ۱۸۰ میلیون ریال تسهیلات اشتغال پایدار روستایی و عشایری توسط این اداره‌کل طی یک‌سال گذشته پرداخت شده است، این تسهیلات به طرح‌های صنایع‌دستی، بوم‌گردی و تأسیسات گردشگری پرداخت شد.
اینکه بوم گردی به تقویت گردشگری منجر می‌شود موضوعی درست است اما از سوی دیگر باید گفت که بوم گردی‌ها نیاز به معرفی و شناساندن ظرفیت‌های استان سمنان نیز دارند تا مسافران به خصوص زائران رضوی که می‌خواهند در استان استراحت کنند دست کم یک روز را در این مکان‌ها بگذرانند.
در هر حال در آستانه سفر رئیس جمهور به استان سمنان باید گفت توسعه زیرساخت‌های گردشگری به خصوص در راستای ارتقای گردشگر پذیری بر مبنای نقشه راه، استفاده از مزیت‌های اقتصادی گردشگری همچنین توجه به مسیرهای کوتاه گردشگری اقتصادی در دوران پساکرونا از مطالبات مردم و دلسوزان حوزه گردشگری استان سمنان است که می‌بایست دولت به آن توجه داشته باشد وگرنه نمی‌توانیم از ظرفیت‌های خوب استان بهره‌مند شویم.
منبع:مهر
