نتایج حاصل از آخرین آمارگیری تعداد و تولیدات فصلی دام سنگین (گاو و گوساله) که توسط مرکز آمار ایران در تابستان ١٤٠٠ انجام شده، نشان می‌دهد مقدار تولید شیر گاو، نسبت به فصل بهار نزدیک به ٤ درصد کاهش داشته است.
با توجه به مشکلات اخیر تامین و بازار خوراک دام، افت تولیدات دامی قابل پیش‌بینی بود. بر اساس اعلام وزارت جهادکشاورزی، مشکلات بازار خوراک دام ناشی از عدم تخصیص ارز به واردات نهاده‌ها و خشکسالی است. قرار گرفتن در سال بسیار خشک موجب شده، امسال حدود ۴.۵ میلیون تن علوفه از مجموع ۱۰ میلیون تن تولید داخل از دست برود.
با توجه به آنکه ۴۰ درصد خوراک دام‌ها از نهاده‌ها و ۶۰ درصد آن علوفه‌هایی است که در داخل کشور تولید می‌شود می‌توان حدس زد که مشکلات تخصیص ارز و خشکسالی تا چه میزان بر کاهش تولیدات دامی موثر بوده است.
البته وزارت جهادکشاورزی سعی کرد با افزایش قیمت خرید شیرخام از دامداران از اثر این مشکلات بر تولید محصول دامی بکاهد و در همین راستا در ابتدای تابستان قیمت خرید شیر خام از دامداران را با افزایش ۴۷ درصدی نسبت به قبل از ۴ هزار و ۵۰۰ تومان به ۶ هزار و ۴۰۰ تومان رساند.
اما افزایش ۴۷ درصدی قیمت خرید شیرخام نیز نتوانست از اثر مشکلات تامین خوراک دام‌ها بر تولید بکاهد و حالا این مشکل خود را با روند نزولی تولید شیرخام در کشور نشان داده است.
فرهاد اکبری، رییس هیات مدیره اتحادیه مرکزی دامداران ایران، در گفت‌وگو با اقتصاد آنلاین درباره اصلی‌ترین دلایل کاهش تولید شیر در دامداری‌های کشور، اظهار کرد: اصلی‌ترین دلیل افت تولید شیر در دامداری‌ها، نبود و کمبود نهاده‌های خوراک و علوفه برای تغذیه کافی دام‌ها است.
وی ادامه داد: درحال‌حاضر نهاده‌های خوراک دام با قیمت مصوب به میزان کافی به‌دست دامداران نمی‌رسد و قیمت آنها در بازار آزاد بسیار بالاتر از قیمت مصوب است.
به گفته اکبری؛ به طور مثال دامداران هر کیلوگرم جو را از بازار آزاد تا ۷ هزار تومان تهیه می‌کنند، درحالی که قیمت مصوب هر کیلوگرم جو یک هزار و ۸۰۰ تومان تعیین شده است.
وی شرایط تامین علوفه را نیز برای دامداران بسیار نامناسب توصیف کرد و افزود: خشکسالی موجب شده میزان تولید علوفه دامی در داخل کشور به شکل قابل توجهی کاهش یابد و علوفه به میزان نیاز در دسترس دامداران نباشد.
اکبری معتقد است؛ این مشکلات منجر به گرسنه ماندن دام‌ها در دامداری‌ها یا روانه شدن آنها به کشتارگاه‌ها شده و در نهایت کاهش میزان تولید شیر را رقم زده است.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا سیاست افزایش نرخ خرید شیرخام از دامداران برای جبران این مشکلات موثر واقع نشد، گفت: مشکلات تامین خوراک دام و رشد فزاینده هزینه‌های جانبی تولید، هزینه‌های نگهداری دام‌ها را به شکل چشمگیری برای دامداران افزایش داده است تا جایی که افزایش قیمت خرید شیرخام نتوانست جبران هزینه‌های نگهداری دام را برای آنها کند.
اکبری معتقد است؛ میزان کاهش تولید شیر بسیار بیشتر از آن رقمی است که مرکز آمار اعلام کرده و برآورد اتحادیه نشان می‌دهد این کاهش تا ۲۰ درصد بوده است.
وی تصریح کرد: با توجه به اینکه بازگشت دام‌ها به میزان تولید قبل به دلیل استرس تغذیه‌ای بسیار سخت و گاهی ناممکن است، حتی در صورت حل مشکلات عنوان شده، نمی‌توان انتظار داشت میزان تولید این محصول دامی در کشور به این زودی‌ها به رقم قبل خود بازگردد.
رییس هیات مدیره اتحادیه مرکزی دامداران ایران خواستار اتخاذ سیاست‌های درست و کارشناسی برای حفظ تولید شیرخام در کشور شد و پیشنهاد داد در سیاست‌های اتخاذی برای حل مشکلات دامداران، جبران خسارات ناشی از خشکسالی نیز برای آنها در نظر گرفته شود.
