در بیش از دو سال گذشته، هیچ سرمایهگذار خارجیای برای مشارکت در پروژههای اقتصادی در ایران اعلام آمادگی نکرده است.
نشریه “آسیا تایمز” در مقالهای تحلیلی درباره خسارات ناشی از تحریم ایران بر سرمایهگذاری خارجی در آن کشور مینویسد: در حالی که دولت رئیسی کماکان از تعیین مسیر مشخص برای از سرگیری مذاکرات هستهای متوقف شده با قدرتهای جهانی در وین امتناع میورزد و لغو تحریمها علیه ایران نیز بعید به نظر میرسد، اوضاع برای شهروندان عادی ایرانی بدتر میشود. در ایران نفتخیز، فقر کنترل نشده همراه با افزایش کسری بودجه دولت و خروج سرمایهگذاران خارجی که زمانی به تقویت بخشهای مختلف اقتصاد ایران کمک میکردند، تشدید شده است.
در سال ۲۰۱۹ میلادی، به منظور ایجاد انگیزه برای ورود سرمایه و منابع خارجی به ایران، دولت میانهروی روحانی طرحی را پیشنهاد داد که به موجب آن سرمایهگذاران خارجی ۲۵۰ هزار دلار به بانکها و موسسات مالی ایران وام میدادند و یا مبلغ مشابهی را در زیرساختهای ایران سرمایهگذاری میکردند و از مجوز اقامت پنج ساله و سایر مزایای درمانی و آموزشی و خدماتی در ایران ایران بهرهمند میشدند.
سرمایهگذاران خارجی هیچ فایده و سودی در سرمایهگذاری در کشوری تحت تحریم نمیبینند. جایگاه جهانی اقتصاد ایران از نظر رقابت جهانی نیز کاهش یافته است. در گزارش مجمع اقتصادی داووس در سال ۲۰۱۹ میلادی، ایران از بین ۱۴۱ کشور جهان در زمینه باز بودن اقتصادی و بهرهوری در رتبه ۹۹ قرار گرفت در حالی که در سال پیش از آن در جایگاه ۸۸ قرار گرفته بود.
در گزارش سال ۲۰۲۰ میلادی Doing Business حتی کرانه باختری و غزه جنگ زده در زمینه فعالیت بخش خصوصی رتبه بندی بهتری نسبت به ایران داشته اند.
این نشریه در ادامه میافزاید: اشتباه است اگر ایران بخواهد متکی به چین و روسیه در زمینه اقتصادی باشد. دولت رئیسی خواستار نزدیک به آن دو کشور برای ترسیم دورنمای توسعه اقتصادی برای ایران است. این در حالی است که چین بازار ایران مملو از کالاهای ارزان میکند و در مقابل از ایران نفت میخواهد. ادامه تحریم ایران به نفع چین خواهد بود. در زمینه روسیه نیز آن کشور خود رقیب ایران در عرصه گاز و انرژی محسوب میشود و تمایلی به سرمایهگذاری در این حوزه و پیشرفت ایران در این عرصه ندارد. چین و روسیه هر دو منافع ملیشان را در اولویت قرار میدهند نه سود ایران و در صورت تعارض سرمایهگذاری در ایران با منافعشان میتوانند به راحتی ایران را دور بزنند.
آسیا تایمز در پایان مینویسد: جذب سرمایهگذاری خارجی مستلزم اصلاحات و تغییر سیاستهاست. مهمترین آن ایجاد ثبات سیاسی است. اولویت، کاهش فشار تحریمی به صورت مداوم است. دوم آن که ایران باید نظم مالی کسب کرده و راهحلی پایدار برای مشکل فزاینده کسری بودجهاش پیدا کند. همزمان باید به بانک مرکزی ایران اختیارات و استقلال عمل کافی و دستورالعملی مشخص برای کاهش تدریجی نرخ تورم داده شود.