بیش از دو دهه است که سیستان و بلوچستان به دلیل قهر طبیعت گرفتار خشکسالی و تنش آبی شده و طبق گفته مسئولان امر ۹۳ درصد از مساحت این استان درگیر درجات مختلفی از خشکسالی بوده که شدت خشکسالی در عمده مناطق از نوع شدید است.
در حالی این استان از بارش های پاییزی و زمستانی بی بهره بود که تابستان پر بارانی را سپری کرد، اما با این وجود شرایط بارش ها بسیار نگران کننده به نظر می رسد و با کسری بسیار زیادی مواجه هستیم.
طبق اعلام مسئولان امر کم بارشی شدید و خشکسالی گسترده دو چالش جدی سیستان و بلوچستان در حوزه منابع آبی و کشاورزی است و در واقع این استان از فقر گسترده منابع آبی و خشکسالی فراگیر رنج می‌برد که این معضل تأمین آب پایدار در این خطه را با چالش جدی مواجه کرده است.
کم بارشی در سیستان و بلوچستان ۲۱ ساله شد
محسن حیدری، مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان در این باره گفت: سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ با مجموع بارش ۳۵.۶ میلی متر باران به پایان رسید و سومین سال کم باران این استان در ۵۵ سال اخیر رقم خورد، داده های بلند مدت بارش نشان می دهد که این خطه در ۵۵ سال اخیر، ۲۱ سال کم بارش داشته که ۱۰ سال آن از دهه ۸۰ به بعد روی داده است.
وی افزود: بررسی های ما نشان می دهد که در این دوره آماری تمام چهار نوع خشکسالی «هواشناسی»، «کشاورزی»، «هیدرولوژیکی» و «اجتماعی-اقتصادی» در سیستان و بلوچستان روی داده است.
این مقام مسئول اظهار کرد: ادامه سه نوع خشکسالی محیطی سبب وقوع خشکسالی اجتماعی – اقتصادی می شود که معیشت و زندگی طیف وسیعی از افراد جامعه را که اقتصاد خانواده آنها وابسته به منابع آب است، تحت تأثیر قرار می دهد.
وی گفت: گسترش حاشیه نشینی در شهرهای بزرگ نظیر زاهدان، چابهار و ایرانشهر یکی از آثار و پیامدهای خشکسالی اجتماعی – اقتصادی است که در پی کوچ مردم روستاهای بی آب رخ داده است.
حیدری خاطرنشان کرد: از ابتدای مهرماه سال گذشته تا پایان شهریور امسال تنها ۳۵.۶ میلی متر باران در استان باریده که سومین سال کم باران استان در ۵۵ سال اخیر است.
تغییرات بارش سیستان و بلوچستان نگران کننده است
وی ادامه داد: نکته نگران کننده بارش استان، تنها مربوط به تغییرات کمی نیست، بلکه تغییرات کیفی و تغییر شکل ظاهری بارش ها از بارندگی های مداوم و گسترده به بارندگی های رگباری و نقطه ای هم نگران کننده است.
مدیرکل هواشناسی تصریح کرد: سال زراعی که گذشت، تغییرات خطرناک تری هم در بارش استان مشاهده شد، آنجایی که جای پربارش ترین و کم بارش ترین فصول سال استان تغییر کرد. یعنی در حالی زمستان پربارش ترین فصل سال در استان است که بارش های مونسون این الگوی پنجاه ساله را به هم زد و سبب شد تا امسال تابستان پر بارش ترین فصل شود.
وی اضافه کرد: تابستان امسال حدود ۵۰ برابر زمستان گذشته در استان باران بارید. البته این اختلاف بارش به دلیل کم بارشی بی سابقه در زمستان گذشته بوده است به طوری که تمام بارش های زمستان ۱۳۹۹ در سیستان و بلوچستان به ۰.۴ میلی متر رسید و کم بارش ترین زمستان استان در نیم قرن اخیر شد.
حیدری گفت: بر اساس آخرین خروجی برآورد وضعیت خشکسالی هواشناسی با شاخصSPEI، ۱۰ ساله، همچنان حدود از ۹۳ درصد مساحت استان درگیر درجات مختلف خشکسالی است.
منبع: عصرهامون
