یک کارشناس مسائل خاورمیانه اظهار داشت: میزان صادرات ایران به افغانستان هیچگاه مورد رضایت دو طرف ایرانی و افغان نبوده است و هر دولت یا حاکمیتی در افغانستان حاکم شود، دو طرف سعی در ارتقاء میزان تجارت بین دو کشور خواهد داشت.
به گزارش پایگاه خبری کارگر ایرانی «ایونا»، سیدرضا صدرالحسینی در مورد شرایط تجارت ایران و افغانستان با توجه به ناآرامی‌ها و تحولات اخیر در این کشور اظهار کرد: با توجه به روابط حسنه دو کشور همجوار با ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک و سوابق گسترده فرهنگی، اعتقادی، اقتصادی و سیاسی که از سالیان طولانی با هم داشته‌اند و تعداد کثیری از افغانستانی‌هایی که در ایران زندگی می‌کنند؛ هرگونه تغییر و تحول سیاسی، اجتماعی و امنیتی در دو کشور بر دیگری تاثیر مستقیم داشته و هیچ یک از این دو کشور نمی‌توانند این تاثیرات را نادیده انگارند. بر این اساس تحولات ماه‌های اخیر در افغانستان باید کاملاً مدنظر بوده و تلاش شود که این تحولات بر روی مسائل اساسی اقتصاد و تجارت دو کشور تأثیر نگذاشته یا تأثیر آن به حداقل برسد.
وی افزود: در هفته‌های اخیر اتمسفر سیاسی، اجتماعی افغانستان با شدت بیشتری در حال تغییر و تحول بوده و طالبان در حال درنوردیدن افغانستان است و نگرانی‌هایی در خصوص تجارت بین دو کشور به وجود آمده است. در حال حاضر ۴۵ درصد از نیازمندی‌های واردات افغانستان از چهار مرز رسمی ایران به این کشور تامین می‌شود که ارزش آن تقریباً ۳.۵ میلیارد دلار است.
این کارشناس مسائل خاورمیانه تصریح کرد: در این میان سوخت مهمترین واردات افغانستان از ایران است که به عنوان اساسی‌ترین نیاز مردم این کشور محسوب می‌شود. بر این مبنا مقامات ایران نگران نیازمندی‌های مردم مسلمان افغانستان بوده و تلاش کردند در این زمان کوچکترین کاستی از طرف ایران به وجود نیاید. در طی دو ماه گذشته تاکنون مرزهای ما با افغانستان باز بوده و فقط دو مرز برای مدت کوتاهی بسته شد که یکی از آنها توسط مقامات مسئول در افغانستان باز شد و دیگری در حال رتق و فتق امور برای تردد کامیون‌ها و تریلی‌های ایرانی است.
وی در مورد وضعیت تجارت ایران و افغانستان در صدرت قدرت گرفتن طالبان دراین کشور گفت: تاکنون ۶۰ درصد از مرز ایران با افغانستان با طالبان بود که اکنون به ۹۰ درصد رسیده است. طالبان تاکنون هیچ مشکلی برای صادرات ایران ایجاد نکرده و با توجه به رویکرد جدید این گروه برای جلب نظر آحاد مردم افغانستان به نظر نمی‌رسد در مورد واردات کالاهای مورد نیاز آنها از ایران در آینده مشکلی که لاینحل باشد یا میزان صادرات ایران به افغانستان را کاهش دهد به وجود آید.
وی اضافه کرد: باید توجه داشت که این میزان از صادرات ایران به افغانستان هیچگاه مورد رضایت دو طرف ایرانی و افغان نبوده است و هر دولت یا حاکمیتی در افغانستان حاکم شود، دو طرف سعی در ارتقاء میزان تجارت بین دو کشور خواهد داشت.
صدرالحسینی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه مرزهای افغانستان از طرف تاجیکستان و چین در حال حاضر بسته است و مشخص نیست چه زمانی باز شود همچنین به احتمال زیاد حاکمیت طالبان علاقه‌مند نیست در اوایل حاکمیت خود با مشکلات اقتصادی و اعتراضات مردمی روبرو شود بنابراین تلاش خواهد کرد میزان تجارت برای کالاها و مصنوعات ایرانی که از کیفیت مطلوب و برخوردارند و می‌توانند با قیمت مناسب در اختیار علاقه‌مندان کشور افغانستان که تعداد آنها هم کم نیست قرار بگیرند را افزایش دهد.
وی در ادامه تاکید کرد: نباید این موضوع را فراموش کرد که این مطلب در مورد تجارت با طالبان حاکم بر حکومت افغانستان بیان شد و در صورتی است که آنها بتوانند حاکمیت افغانستان را در اختیار داشته باشند. اما در حال حاضر که روابط تجاری ایران با دولت مستقر آقای اشرف غنی در جمهوری اسلامی افغانستان در کمال آرامش و طبق پروتکل های موجود در حال انجام است، بیشترین موضوع مدنظر ایران برقراری صلح و امنیت پایدار در این کشور است.
صدرالحسینی در پاسخ به سوالی در مورد چگونگی مسیر تجارت دو کشور در صورت افزایش ناامنی‌ها گفت: با توجه به نیاز مبرم مردم افغانستان به کالاهای ایرانی که طی دهه‌های گذشته تاکنون توانسته سلایق مردم این کشور را کشف و تامین کند، اتفاقات احتمالی داخل افغانستان که موجب ناامنی راه‌ها شود نمی‌تواند تاثیر زیادی بر روی تجارت ایران و افغانستان بگذارد چراکه انتقال کالاهای ایران از چهار دروازه گمرکی رسمی ایران و افغانستان به عهده شرکت و موسسه خریدار بوده که معمولاً به خوبی می‌دانند چگونه می‌توانند کالاهای خریداری شده خود از ایران را که به منطقه گمرکی منتقل شده به مبادی مصرف برسانند. البته نمی‌توان از احتمال تغییر و تحول شرایط و تکانه‌های اقتصادی شدید که بر اساس بحران شدید امنیتی به وجود می‌آید غافل شد.