استفاده از طرح‌ها و پژوهش‌های دانشجویان ازسوی استادان به اسم و اعتبار خودشان اتفاقی است که نمی‌توان انکار و از آن به سادگی عبور کرد؛ برخی دانشجویان مدعی هستند گاهی اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها که با انجمن‌های علمی فعالیت دارند اقدام به سرقت طرح یا پژوهش دانشجویان عضو انجمن علمی می‌کنند. متاسفانه دانشجویان به اصطلاح «دستشان به جایی بند نیست» و نمی‌توانند از حقشان به درستی دفاع کنند. برخی استادان نیز از این موضوع سوءاستفاده کرده و با اضافه کردن بخش‌هایی به طرح‌های مطالعاتی دانشجویان، ایده‌ها را به مرحله تجاری‌سازی رسانده و به سود مالی دست می‌یابند.
در ادامه با علی شفیع‌زاده دانشجوی مهندسی شیمی دانشگاه صنعتی شریف به گفت‌وگو پرداخته‌ایم. وی معتقد است استادی که تنها برای ارتقای شغلی با انجمن‌های علمی همکاری می‌کند امکان دارد از دانشجویان سرقت علمی نیز انجام دهد. همچنین وی با انتقاد از حمایت نکردن مسئولان دانشگاه‌ها از دانشجویان بیان کرد که آنها نمی‌توانند حق خود را از اعضای هیئت علمی بگیرند.
شفیع‌زاده درباره سرقت علمی بیان کرد: در حال حاضر سرقت طرح‌های علمی تنها به ایده‌های اعضای هیئت علمی و استادان محدود نمی‌شود. متاسفانه برخی از استادانی که به عنوان استاد راهنما با انجمن‌های علمی همکاری دارند، اقدام به سرقت علمی ایده‌ها و طرح‌های علمی دانشجویان می‌کنند.
وی با بیان اینکه فلسفه انتخاب استاد راهنما برای فعالیت با دانشجویان در دانشگاه‌های مختلف، متفاوت است، گفت: برخی استادان تنها برای گرفتن ترفیع شغلی و امتیاز به صورت نمایشی با انجمن‌های علمی همکاری دارند؛ اما برخی از مسئولان دانشگاهی نیز استادانی که سابقه فعالیت علمی-دانشجویی در این انجمن‌ها را دارند را انتخاب می‌کنند.
عضو شورای حمایت و نظارت بر انجمن‌ها و اتحادیه‌های علمی-دانشجویی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ادامه داد: استادانی که تنها برای منافع شخصی با انجمن‌های علمی فعالیت دارند، دید درستی نسبت به فعالیت‌های دانشجویی ندارد. این استادان امکان دارد که اقدام به سرقت ایده‌های دانشجویان نیز کنند.
وی با اشاره به اینکه آمار سرقت علمی ایده‌های دانشجویان از سوی استادان در دانشگاه‌ها بالا نیست، گفت: سرقت علمی در دانشگاه‌ها اتفاق می‌افتد؛ اما آمار این پدیده به قدری زیاد نیست که به صورت حاد باشد.
شفیع‌زاده مطرح کرد: استادان طرح‌های ابتدایی پژوهشی دانشجویان را به سرقت می‌بردند و با اضافه کردن بخش‌هایی این طرح‌ها را به تجاری‌سازی می‌رسانند. دانشجویان در این بین سود مالی یا معنوی دریافت نمی‌کنند.
دانشجویان ناتوان در احقاق حق خود از استادان
عضو شورای حمایت و نظارت بر انجمن‌ها و اتحادیه‌های علمی-دانشجویی وزارت علوم با تاکید بر اینکه دانشجویان بازنده جدال نابرابر با اعضای هیئت علمی هستند، گفت: مسئولان دانشگاه‌ها تحت هیچ شرایط حاضر نیستند از دانشجویان دفاع کنند و دانشجویان به تنهایی توانایی گرفتن حق خود از اعضای هیئت علمی را ندارند.
وی دانشجویان را در دانشگاه‌ها بی‌دفاع دانست و گفت: متاسفانه دانشجویانی که طرح، ایده یا پژوهش آنها به سرقت می‌رود به هیچ مسئول یا شورای نمی‌توانند شکایت ببرند.
شفیع‌زاده در پایان خاطرنشان کرد: دانشجویان با قید شهادت چند شاهد یا ارائه تاریخ فایل‌های پژوهشی و پیشینه مطالعه شاید بتوانند به حراست دانشگاه از استادی شکایت کنند؛ اما معمولا این شکایات راه به جایی نخواهد برد.
