معاون کل وزارت بهداشت با اشاره به اهمیت استفاده از ماسک و اعلام آغاز پویش “#من-ماسک-می‌زنم” از امروز، گفت: رعایت فاصله فیزیکی یک متری ۸۲ درصد، استفاده از ماسک ۸۵ درصد و استفاده از پوشش محافظ چشمی ۷۸ درصد انتقال ویروس را کاهش می‌دهد.
دکتر ایرج حریرچی در ارتباط ویدیو کنفرانسی با خبرنگاران، گفت: اکنون در اکثر کشورهای دنیا برای تامین معیشت مردم و دلایل اقتصادی، بازگشایی‌ها انجام شده است. در شرایط فعلی فعالیت اقتصادی و اجتماعی، مهمترین مواردی که باعث کاهش شیوع کرونا می‌شوند، رعایت فاصله یک متری با دیگران و استفاده از پوشش محافظ چشمی و استفاده از ماسک است.
#من-ماسک-می‌زنم
حریرچی گفت: رعایت فاصله فیزیکی یک متری ۸۲ درصد، استفاده از ماسک ۸۵ درصد و استفاده از پوشش محافظ چشمی ۷۸ درصد انتقال ویروس را کاهش می‌دهد که ارقام بسیار مهم و قابل تاثیری هستند. خوشبختانه از امروز پویش استفاده همگانی از ماسک با هشتگ “من-ماسک-می‌زنم” در کشور آغاز می‌شود که انتظار ما از همگان این است که با هر دیدگاه و نظری در این کار بزرگ، همکاری و همراهی داشته باشند. در این روزها یکی از مهمترین موارد مصداقی امر به معروف و یکی از مهمترین مصادیق نوع دوستی و علاقه‌مندی به ایران عزیز، استفاده از ماسک توسط خودمان و توصیه استفاده از ماسک به دیگران است.
چالش مبتلایانِ بدون علامت
وی تاکید کرد: جوانان و نوجوانان و حتی کودکان به ظاهر سالم یا دارای علائم خفیف بیماری کرونا، عامل مهم انتقال بیماری به دیگران خصوصا پدر و مادرها و افراد مسن هستند. بنابر اعلام مرکز کنترل بیماری‌های ایالات متحده به ازای هر نفر بیمار تشخیص داده شده کرونا ۱۰ نفر مبتلای دیگر در سطح جامعه وجود دارد که تشخیص داده نمی‌شوند.
وی گفت: در افراد زیر ۵۰ سال و خصوصا در افراد جوان و با سن کم احتمال ابتلا به بیماری بدون علامت و کم علامت بسیار زیاد است. جوانان مبتلا ناخواسته و نادانسته اطرافیان خود را به بیماری مبتلا می‌کنند که گاهی منجر به مرگ و میر و بستری طولانی‌مدت این افراد می‌شود.
هر مبتلای بدون علامت، ۴۰۶ نفر را مبتلا می‌کند
حریرچی ادامه داد: در این مقطع حساس زمانی از لحاظ ابتلا به کرونا با رعایت دستورالعمل های ساده و بهداشتی مانند استفاده همگانی از ماسک در خارج از منزل و شست‌وشوی مرتب دست و ترویج این اقدامات، جوانان می‌توانند نقش بسیار مهمی در کاهش شیوع بیماری ایفا کنند. فراموش نکنیم هر نفر مبتلای بدون رعایت فاصله گذاری اجتماعی می‌تواند ۴۰۶ نفر را به صورت مستقیم و غیرمستقیم به کرونا مبتلا کند.
وی تاکید کرد: افرادی که قبلا به کرونا مبتلا شدند و افرادی که آنتی‌بادی آنها بر اساس آزمایش مثبت شده و تصور می‌کنند ایمن هستند، همچنان باید فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت کنند؛ چراکه هنوز بر اساس مستندات علمی نمی‌توان اعلام کرد که این افراد در برابر کرونا ایمن هستند. رسیدن تعداد مبتلایان به کووید-۱۹ در جهان به حدود ۱۰ میلیون نفر و مرگ و میر نیم میلیون نفری این بیماری زنگ خطر جدی است.
هر ۳۳ ثانیه یک ایرانی کرونایی می‌شود
هر ۱۳ دقیقه یک بیمار کرونا در کشور جان می‌بازد
وی افزود: هر ۳۳ ثانیه در کشور ما یک نفر به کرونا مبتلا می‌شود و هر ۱۳ دقیقه یک نفر در کشور به دلیل کرونا فوت می‌کند، این موضوع زنگ خطری است که باید تلاش کنیم فاصله‌گذاری را بیشتر رعایت کنیم.
حریرچی ادامه داد: با اینکه ایران از نظر تعداد خالص مبتلا و تعداد خالص ناشی از مرگ ناشی از کووید-۱۹ به ترتیب رتبه ۱۰ و ۹ جهانی را دارد و معمولا این قسمت مورد توجه قرار می‌گیرد، اما از نظر تعداد موارد ابتلا و تعداد خالص مرگ به ازای یک میلیون نفر جمعیت به ترتیب رتبه ۴۷ و سی‌ام دنیا را با ۲۵۶۱ مورد ابتلا به ازای یک میلیون نفر جمعیت و ۱۲۱ مرگ در یک میلیون جمعیت را دارد.
وی افزود: خوشبختانه با اقدامات مردم و وزارت بهداشت گرچه توانستیم بیماری را کنترل کنیم، اما کافی نیست. در برخی استان‌ها با شدت بیماری مواجهیم و اقدامات استانی و شهرستانی‌مان خصوصا در شهرستان‌های قرمز باید به حداکثر ممکن انجام شود که نیازمند همکاری مردم و همراهی تکت تک افراد جامعه است. عاجزانه و دوستانه خواهش می‌کنیم که برای سلامت خودتان و برای رفع مشکلات کارکنان بهداشت و درمان حداکثر رعایت پروتکل‌ها را داشته باشید.
دوگانه “اقتصاد” و “سلامت” در بحران کرونا
وی در پاسخ به سوالی درباره برخی اظهارات مبنی بر عجولانه بودن برخی بازگشایی‌ها گفت: دوگانه رعایت معیشت مردم و اهداف اقتصادی با هدف به حداقل رساندن بیماری، در همه کشورهای جهان مطرح است. گروهی ممکن است فقط از منظر بیماری نگاه کنند و درخواست تعطیلی‌های طولانی مدت را داشته باشند، این درحالیست که در تمام کشورهای دنیا مشخص شده که این موضوع ممکن نیست. باید در نظر داشته باشیم که مهمترین عامل مخل و مضر سلامت، فقر است و بیماری ناشی از فقر بدترین نوع بیماری‌هاست. بنابراین کشور ما هم مانند سایر کشورهای دنیا ملاحظات اقتصادی را لحاظ کرده است.
حریرچی ادامه داد: در یکی از کشورهای نزدیک ما از آنجا که اقتصاد کشور بر مبنای گردشگری است اعلام کرده‌اند که گردشگر را می‌پذیریم و اگر هر گردشگیری مبتلا به کرونا شد ۳هزار دلار خسارت به وی می‌دهیم. بنابراین میان این دوگانه اقتصاد و سلامت باید تعادل ایجاد شود و همانطور که رییس جمهور گفتند اگر ستاد ملی کرونا به این نتیجه برسد که بازگشت محدودیت‌ها لازم است، بر اساس تقسیم بندی شهرستانی و استانی اقدام خواهد شد.
وی همچنین در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره از سرگیری اجرای طرح ترافیک و عدم رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی در مترو و وسایل حمل و نقل عمومی گفت: در موضوعاتی مانند طرح ترافیک بر اساس تصمیمات ستاد ملی عمل می‌شود. در بیماری کرونا اصل بر آن است که ما مواجهه اجتماعی را به حداقل برسانیم اما این موارد براساس بحث اغنایی در ستاد ملی کرونا و ستاد استانی تصمیم‌گیری می‌شود و اقدام بر مبنای تصمیم ستاد ملی خواهد بود.
چرا در حمل و نقل عمومی، فاصله‌گذاری اجتماعی رعایت نمی‌شود؟
وی درباره عدم رعایت فاصله‌گذاری‌های اجتماعی در ایرلاین‌ها و وسایل حمل و نقل عمومی گفت: فاصله گذاری اجتماعی بسته به رفتاری است که مردم انجام می‌دهند. در مورد هواپیماها نیز قبلا حوزه هواپیمایی اعلام می‌کرد که با صندلی‌های پُر هم پرواز برایش مقرون به صرفه نیست و مردم هم امکان پرداخت افزایش قیمت بلیت‌ها به دنبال اجرای فاصله‌گذاری‌ها را ندارند. خیلی از شرکت‌های هواپیمایی بزرگ دنیا ورشکست شده‌اند و چنین چیزی را نمی‌توانند اجرا کنند. اما از طرف دیگر مشاهده می‌کنیم که به تعداد قابل توجهی از مردم ماسک و دستکش داده می‌شود اما تعداد زیادی از آنها ماسک را استفاده نمی‌کنند. بنابراین برخی موارد به رفتار اجتماعی خود مردم بازمی‌گردد.
حریرچی گفت: مترو هم بر اساس انبوه‌بری طراحی شده است، اما در مترو هم توصیه‌مان به حداقل رساندن مسافر تا حد ممکن و رعایت مسایل بهداشت فردی توسط مردم است. مردم باید توجیه شوند که از ماسک استفاده کنند. ما نمی‌توانیم درخواست این را داشته باشیم که کارخانجات تعطیل باشند، ادارات و دانشگاه‌ها و مدارس تعطیل باشند اما در اجتماع شاهد این باشیم که مردم به فراوانی شمال روند و عروسی و اجتماعات دیگر برگزار شود.
وی افزود: بنابراین باید تصمیم همگون بگیریم. حتی اگر کل کشور تعطیل شوند برخی جاها باید باز باشند و به عنوان مثال نمی‌توان بیمارستان و آتش نشانی و شهرداری و پلیس و … را تعطیل کرد، از طرفی هم همه این مشاغل نیازمند رفت و آمد هستند. به همین دلیل درخواست‌ها باید متعادل باشد. آگاه‌سازی مردم در رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی بسیار مهم است.
وی همچنین در پاسخ به سوالی درباره افزایش خشونت خانگی در بحران کرونا و ایام قرنطینه و برخی اظهارات مبنی بر به خط قرمز رسیدن آن، گفت: اینکه آمارها به خط قرمز رسیده درست نیست، اما خشونت خانگی، فرزندآزاری و همسرآزاری ولو یک مورد هم اضافه و مازاد است. در برخی از کشورهای دنیا این موارد به طرز قابل توجهی افزایش یافت. در کشور ما نیز هم از طریق اداره کل سلامت روان وزارت بهداشت و هم از طریق سازمان بهزیستی و هم سایر سازمان‌های دولتی و خصوصا سازمان‌های مردم نهاد در این زمینه اقداماتی انجام می‌شود. امیدواریم با توجه به فرهنگ غنی ایرانی و اسلامی شاهد حتی یک مورد از این موارد نباشیم.
حریرچی همچنین در پاسخ به سوالی درباره کمبود برخی داروهای پزشکی هسته‌ای، گفت: در برخی از داروهای پزشکی هسته‌ای و در مقطعی کمبودهایی بوجود آمده بود، البته قسمتی از موضوع هم بستگی به سیاست‌های توزیعی دارد، یعنی مواد هسته‌ای با توجه به نیاز کشور توزیع می‌شود که جزییات آن را بهتر است از حوزه مربوطه بپرسید و در این موضوع اطلاعات دقیق امروز را ندارم.
کمبود جهانی واکسن آنفلوآنزا و اقدام وزارت بهداشت
معاون کل وزارت بهداشت در ادامه درباره تمهیدات در نظر گرفته شده برای تامین واکسن آنفلوآنزا برای پاییز و زمستان امسال، گفت: در مورد واکسن آنفلوآنزا ما حتما امسال مصرف‌مان بیشتر خواهد بود، خصوصا برای افراد در معرض ریسک بالا، زنان باردار، سالمندان، افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای و … در همین راستا نیز اقدامات قابل توجهی برای تهیه این واکسن انجام شده است. البته کمبود جهانی در مورد واکسن آنفلوآنزا وجود دارد، ولی حتما اقداماتی انجام می‌دهیم که افراد در معرض خطر استفاده مناسب از آن را داشته باشند.
آخرین اطلاعات از علائم کووید-۱۹
حریرچی در پاسخ به سوالی درباره آخرین اطلاعات از علائم بیماری کووید-۱۹، گفت: توجه کنید که کل علم بشر درباره بیماری کووید-۱۹ محدود به همین چند ماهی است که بیماری از چین آغاز شده است و بر همین اساس بسیاری از وجوه بیماری هنوز ناشناخته است.
وی افزود: بیماری می‌تواند خود را به اشکال گوناگون و با علائم مختلف نشان دهد. برای برخی بیماری‌ها مانند حصبه و سل و… نماهای گوناگونی داشیم و از آنجایی که این بیماری‌ها در طولانی مدت وجود داشتند، علائم آنها طبقه‌بندی شده است. بر همین اساس انتظار می‌رود که هنوز وجوه متفاوتی از کرونا را بببنیم. باید توجه کرد که قسمت عمده‌ای از این وجوه جدید، قبلا هم بودند، اما مورد شناسایی قرار نمی‌گرفت.
حریرچی درباره وضعیت رعایت پروتکل‌های بهداشتی، گفت: متاسفانه رعایت پروتکل‌های بهداشتی به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. البته باید توجه کرد که رعایت پروتکل‌های بهداشتی به معنای معجزه و راه حل ۱۰۰ درصدی نیستند. به عنوان مثال گفته می‌شود که مسافرت احتمال انتقال بیماری را افزایش می‌دهد، رعایت پروتکل بهداشتی مقداری آن را کاهش می‌دهد یا مثلا عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی در رستوران‌ها میزانی انتقال را افزایش می‌دهد. هرچند که در مواردی شاهد تخلف مراجعین و ارائه‌کنندگان خدمات در رعایت پروتکل‌های بهداشتی و درمانی هستیم که مشکلات را مضاعف می‌کند.
وی در پاسخ به سوالی درباره وضعیت شیوع کرونا در کشورهای همسایه ایران به‌ویژه در کشور جمهوری آذربایجان، گفت: ما وضعیت همه کشورهای همسایه را رصد می‌کنیم. زیرا ویروس کووید-۱۹ بیماری جهانی و با انعکاس منطقه‌ای است. بنابراین تا زمانی که حتی یک مورد ویروس در یک کشور از جهان وجود دارد، همه مردم جهان و دولت‌ها باید هوشیار باشند تا با بازپدیدی و انتشار جدید ویروس مواجه نشوند. امیدواریم با تدابیری که دولت آذربایجان اتخاذ کرده، در جلوگیری از شیوع این بیماری موثر باشد، اما وزارت بهداشت ایران آمادگی کامل دارد که در صورت نیاز به برادران و خواهران خود و مردم آذربایجان هرگونه کمکی انجام دهد.
حریرچی افزود: ما در این حوزه تجربیات موفقی داریم و کاملا آماده‌ایم که این تجربیات را در اختیار دوستان‌مان در کشور آذربایجان و سایر کشورها بگذاریم. حتی اگر درخواست باشد، می‌توانیم تیم متخصص اعزام کنیم و همچنین آمادگی کامل برای ارسال تجهیزات تست و موارد بیمارستانی داریم. در بسیاری از موارد به خوکفایی رسیدیم و امکان صادرات هم داریم.
آخرین وضعیت پرداخت مطالبات بیمارستان‌ها
معاون کل وزارت بهداشت در پاسخ به سوالی درباره مطالبات بیمارستان‌ها، گفت: در ماه‌های گذشته با توجه به اقداماتی که خصوصا سازمان تامین اجتماعی انجام داده، بدهی معوقه بیمارستان‌ها را به میزان قابل توجهی تسویه کرده است. همچنین سازمان بیمه سلامت هم در پرداختی‌هایش تسریع انجام داده است. باید توجه کرد که هزینه بیمه‌ها در ماه‌های اخیر به دلیل کاهش مراجعه مردم، کاهش یافته است. اکنون مقداری افزایش مراجعه به دلیل بیماری کووید-۱۹ داریم، اما کماکان مراجعات بیمارستانی و هزینه‌های بیمه نسبت به قبل کمتر شده است. قسمتی از هزینه‌های متعارف بیماران کووید-۱۹ را بیمه‌ها پرداخت می‌کنند. البته یکسری هزینه‌های جدید از نظر وسایل حفاظتی داریم که گاهی از هزینه‌های اصلی بیماری قابل توجه‌تر می‌شود.
وی افزود: گاهی برای یک روز یک بیمار تا حدود ۷۵۰ هزار تومان وسایل حفاظتی مصرف می‌کنیم، در حالی که هزینه تخت روز یک بیمار در بخش غیر آی سی یو زیر ۳۰۰ هزار تومان است. این هزینه‌های جانبی زیاد است که از سوی خود وزارت بهداشت تامین می‌شود. ما مجبور شدیم هزینه‌های قابل توجهی در حوزه اکسیژن‌ساز و تخت‌های مراقبت ویژه تنفسی داشته باشیم که هم هزینه‌های سرمایه‌ای و هم هزینه‌های جاری مازاد محسوب می‌شوند. حتی دفع موارد زاید پزشکی، لباس بیماران و … پرهزینه است که با کمک دولت آن را تدبیر می‌کنیم.
تفویض اختیار به استان‌ها
حریرچی در پاسخ به سوالی درباره اعمال محدودیت‌ها در شهرستان‌هایی که وضعیت قرمز دارند، گفت: از اکنون به بعد عمده موارد تصمیم‌گیری‌هایمان درباره محدودیت‌ها با مبنای شهرستانی و با مکانیزم آسانی که از طریق استانداران و وزاری کشور و بهداشت خواهد بود، تدبیر شده است. برای برخی استان‌ها مجوز اقدامات شهرستانی صادر شده است که ادامه دارد. نحوه اعلام این موارد، شهرستانی و استانی است و به صورت کشوری اعلام نمی‌شود.
وی افزود: با توجه به نمای متفاوتی که از نظر منحنی جمعیت‌شناسی و همه‌گیری که در استان‌های مختلف داریم که برخی استان‌ها اوج بیماری‌شان در اسفند، برخی در فروردین و برخی در خرداد ماه بوده است، قطعا تصمیمات شهرستانی با توجه به این موضوع، با توجه به ملاحظات فرهنگی، اجتماعی و قومیتی استان‌ها گرفته می‌شود. اکثر استان‌ها عید نوروز جشن اصلی‌شان بود، اما در برخی استان‌ها عید فطر را به عنوان عید اصلی تلقی می‌کنند. در برخی استان‌ها مجالس تحریم کاملا کنترل شده است، اما در برخی استان‌ها با شدت زیادی وجود دارند و توصیه‌های ما راه به جایی نبرده است. بر همین اساس تصمیمات استانی خواهد بود و اعلام می‌شود.
وی درباره حادثه بمباران شیمیایی سردشت نیز گفت: هم متاسفیم که این حادثه توسط دشمن بعثی پیش آمد و هم متاسفیم که جامعه جهانی هم در زمان وقوع حادثه و هم بعد از آن، کوتاهی کرد و روش مقابله‌ای مناسبی نداشت. سال‌هاست در خدمت مردم سردشت و حادثه‌دیدگان ایرانی و حتی عراقی هستیم و تا جایی که بتوانیم به این عزیزان ارائه خدمت می‌کنیم.
وی در پاسخ به سوالی درباره گرفتاری چند اندامی در بیماری کووید-۱۹، گفت: ویروس کرونا از ابتدا هم به صورت سیستماتیک اقدام می‌کرد و وجه بارز آن در ریه و به صورت تنفسی بود. حال به تدریج متوجه شدیم که کرونا اثرات عصبی هم می‌دهد و می‌تواند حس بویایی و چشایی را از بین ببرد و بعد اثراتش در عروق مشخص شد که می تواند در عروق اثرات انعقادی داشته باشد که این عروق در اعضای مختلف هستند و می‌توانند اثرات خود را نشان دهند. در برخی موارد علائم گوارشی و در برخی موارد علائم سیستماتیک ویروس مانند تب، درد عضلانی و … خود را نشان می‌دهد. این‌ها علائم متنوعی است که ویروس می‌تواند در اعضا و ارگان‌های مختلف داشته باشد.
حریرچی ادامه داد: ضمن اینکه باید توجه کرد که بعد از اینکه ویروس به مرحله‌ای رسید و درگیری به وجود آمد، مانند سایر عوامل عفونی اعم از ویروس و یا باکتری باعث سلسله وقایعی می‌شود که ناشی از واکنش بدن به این ویروس است و بدن گاهی با خودش هم وارد جنگ می‌شود. یعنی با ریه آسیب‌دیده وارد جنگ می‌شود و گاهی آثار کلیوی و کبدی دیده می‌شود. ضمن اینکه درمان‌های طولانی‌مدتی هم که بری این بیماری انجام می‌شود و همانطور که همیشه می‌گوییم دارو سم است، خود داروها خودشان عوارض جانبی دارند که به ویروس کرونا هم اختصاص ندارد. در عین حال بستری طولانی مدت در بیمارستان می‌تواند عفونت‌های منتقله از بیمارستان‌ها را تشدید کند. حتی بستری در آی‌سی‌یو و لوله‌گذاری تنفسی احتمال درگیری با باکتری‌ها و سایر عوامل ویروسی و قارچ‌ها را زیاد می‌کند. بنابراین مجموعه اتفاقاتی است که یک بیماری شدید و طولانی‌مدت می‌تواند ایجاد کند.
قدم‌های خوب ایران درباره واکسن کرونا
وی در پاسخ به سوالی ایسنا، درباره وضعیت واکسن کرونا که چندی پیش وزیر بهداشت درباره آن صحبت کرده بود، گفت: ما هم مانند سایر کشورهای دنیا، درباره انواع روش‌هایی که منجر به تولید واکسن می‌شود و انواع روش‌های رایج بر روی این موضوع کار می‌کنیم و هم از سوی دیگر مانند سایر کشورها روی این موضوع کار می‌کنیم که اگر کشوری توانست واکسن تولید کند، ما هم بتوانیم سریع آن را تکثیر کنیم که نیازمند متدولوژی‌های علمی است و امیدواریم به محض اینکه خبرهای قطعی خوب داشته باشیم، فورا به مردم اعلام می‌کنیم. قدم‌های خوبی در این زمینه برداشته شده است.
کاهش مرگ ناشی از کرونا نسبت به موارد بستری
حریرچی در پاسخ به سوال دیگر ایسنا، درباره علت سه رقمی شدن مرگ‌های ناشی از کرونا در کشور، گفت: نسبت مشخصی بین میزان ابتلا، میزان بستری و میزان مرگ و میر وجود دارد. خوشبختانه در ماه‌های گذشته موارد مرگ و میرمان نسبت به موارد بستری به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کرده است. اما ما هم مانند همه کشورهای جهانی باید توجه کنیم که اولا ما کشور وسیعی هستیم و برخی از استان‌هایی که در اسفند ماه و فروردین ماه درگیر نشده بودند، علی‌رغم اینکه تصور می‌شد که فصل گرما، فصل آرامی باشد، به دلیل کاهش فاصله‌گذاری‌های اجتماعی که به دلیل معیشت و اقتصاد مردم، غیرقابل اجتناب بود، هم موارد ابتلایمان افزایش یافت و هم موارد بستری و مرگ و میرمان افزایش یافت.
وی افزود: همچنین مرگ‌هایمان در برخی استان‌ها اثر تجمعی بستری است که معمولا بیمارانی که بیماری منجر به فوت‌شان می‌شود، مدت بیشتری تا چند هفته و یک ماه بستری بودند. امیدواریم با تدابیری که انجام می‌شود بتوانیم موضوع را از سرچشمه ببنیدیم. یعنی تا زمانیکه ویروس در سطح جامعه است، بیماریابی انجام شود، اما افرادی که بیماری زمینه‌ای یا سن بالا دارند، خصوصا چاقی، برخی بیماری‌های قلبی و عروقی و برخی سرطان‌ها را دارند، خیلی مراقب باشند. زیرا اگر ویروس به این افراد برسد، مرگ و میر بالایی را می‌دهد. وزارت بهداشت در قسمتی از وظایفش در ابتدای زنجیره قرار دارد، اما قسمت عمده فعالیت‌هایش در انتهای زنجیره است که مبتلایان را نجات دهد. قسمت موثر مقابله با ویروس راهش با درمان و بیمارستان و گسترش آی‌سی‌یو نیست، بلکه راه اصلی آن رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و بهداشت فردی است که تعداد کمتری مبتلا شوند. اگر تعدادی مبتلا شوند، قاعدتا افرد در معرض خطر و دارای بیماری‌های زمینه‌ای، بیماری در تعدادی از این افرد به شرایط بد بیماری و مرگ و میر منجر می‌شود.
ایمنی جمعی؛ آری یا خیر؟
وی در پاسخ به سوالی درباه میزان اثرگذاری ایمنی جمعی در حوزه کرونا، گفت: برخی کشورها به طرف ایمنی جمعی رفته‌اند. حتی کشور پیشرفته‌ای مانند سوئد به این سمت حرکت کردند، اما دچار شکست خیلی بدی شدند که منجر به عذرخواهی‌شان شد. باید توجه کرد که حرکت به سمت ایمنی جمعی یا جمعیتی و یا ایمنی رمه‌ای به صورت منفعلانه، کاملا اشتباه است و سیاست ما این نیست. زیرا وقتی به این سمت می‌روید، حتما در این مسیر تعداد قابل توجهی مبتلا شده، بدحال شده و فوت می‌کنند. روش مطلوب ایمنی جمعیتی از طریق ایجاد واکسن است. یعنی واکسن تزریق شود، مردم ایمن شوند و زنجیره انتقال بسته شود.
حریرچی ادامه داد: در عین حال هنوز مشخص نیست که کسانی که مبتلا می‌شوند، ایمنی طویل‌المدتی خواهند داشت یا خیر. نکته‌ای که معاون بهداشت اعلام کردند این بود که ۴۰ رصد مبتلا شدند، نه اینکه ۴۰ درصد ایمن می‌شوند. زیرا طبق بررسی‌هایی که انجام شده اگر شدت علائم در افرادی که مبتلا می‌شوند، کم باشد یا بی علامت باشند، میزان آنتی‌بادی موجود در سرم‌شان به سرعت در عرض چند هفته کاهش می‌یابد و کسانی هم که دارای علائم بودند، میزان سطح آنتی‌بادی در بدن آنها هم کم می‌شود. حال نمی‌دانیم آیا این آنتی‌بادی ایمنی دائمی می‌دهد یا ایمنی موقت می‌دهد و این ایمنی برای چه مدتی است.
وی همچنین گفت: وقتی با توجه به ضریب مولد پایه و مولد موثر برای ایمنی جمعیتی با واکسن یا هر روش دیگر، ایمنی معینی را تعیین می‌کنیم، به معنی این نیست که انتقال ویروس در جامعه به صفر می‌رسد، بلکه انتقال ویروس خیلی کند می‌شود. در برخی واکسن‌های ایمنی‌زا باید دوز واکسن یادآور بزنیم. یعنی واکسن دائمی نیست. به عنوان مثال در آنفلوآنزا نیز واکسن موقت است و سالانه باید واکسن جدید تزریق شود.
سه توصیه برای مقابله با کرونا
حریرچی در پاسخ به سوالی درباره اجباری شدن استفاده از ماسک در جامعه، گفت: فردا جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا برگزار می‌شود و نمی‌دانم این موضوع در دستور جلسه این هفته هست یا خیر. به هر حال فعلا توصیه اکیدمان این است که استفاده از ماسک از سوی مردم انجام شود. در برخی کشورها مانند ترکیه استفاده از ماسک هنگام خروج از خانه تا زمان ورود به خانه اجباری است و جریمه‌های سنگینی هم برای عدم استفاده از ماسک گذاشته شده است. در شرایطی که مجبوریم اقتصاد و مسائل معیشتی را بازگشایی کنیم، مهمترین اقداماتی که به کاهش شیوع کرونا کمک می‌کند، استفاده از ماسک، فاصله‌گذاری فیزیکی یک متری و بیشتر و استفاده از شیلد صورت است.
درخواست‌های غیرعادی برای تست کرونا
معاون کل وزیر بهداشت درباره سهمیه‌بندی تست‌های کرونا در برخی آزمایشگاه‌ها، گفت: باید توجه کرد که تست کرونا گران است. به طوری که یک تست در بخش دولتی آن هم بدون هزینه‌های جانبی و نیروی انسانی تا حدود ۲۵۰ هزار تومان هزینه دارد و در بخش خصوصی تا ۷۰۰ الی ۸۰۰ هزار تومان هزینه دارد. بنابراین علاوه بر اینکه گران است و هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم دارد، خطراتی هم برای افرادی که تست را می‌گیرند، از نظر امکان ابتلا دارد. برای کسانی که نیاز به انجام تست دارند، مانند افراد علامت‌دار یا افرادی که در غربالگری مشخص شده و یا بستری مشکلی نداریم و سریع جواب تست را می‌دهیم، اما در برخی شهرستان‌ها با درخواست‌های غیرعادی مواجهیم.
تست کرونا، گارانتی برای عدم ابتلای بعدی نیست
حریرچی افزود: گاهی از ما انتظار دارند که از تمام افراد تست بگیریم، باید توجه کرد که ما این امکان را نداریم و در عین حال نه از نظر علمی درست است و نه از نظر اقتصادی. باید بدانیم که تست مولکولی یا همان تست PCR که میزان درگیری ویروس را اندازه می‌گیرد، برای همان لحظه معتبر است. اگر اکنون از فردی این تست را بگیریم و منفی باشد، یک دقیقه دیگر می‌تواند در مجاورت با یک فرد مبتلا، به بیماری مبتلا شود. بنابراین انجام تست مولکولی گارانتی برای عدم ابتلای بعدی نیست. برخی فکر می‌کنند اگر تست بدهند خیال‌شان راحت می‌شود، اما اینطور نیست. نکته دیگر این است که استفاده از تست روش‌های علمی دارد، اگر با یک فرد مواجه شوید که مبتلاست، در صورتی که همان زمان از فرد تست شود، تست منفی است. بنابراین باید چند روز و به طور متوسط پنج روز ویروس در بدن باشد و تکثیر شود تا تست مثبت شود. بعد از اینکه فرد بیمار شد، روزهای اولیه‌ای که علامت دارد، اگر تست انجام شود، به احتمال زیاد تست مثبت است، اما به تدریج در حدود ۱۰ تا ۱۲ روز ممکن است بیمار علائم هم داشته باشد، اما تستش منفی می‌شود. همه این موارد اصول علمی دارد و نمی‌توان از هر کس که رد شد، تست بگیریم. چنین اقدامی علمی هم نیست. بنابراین ما اولویت‌بندی می‌کنیم.
وی تاکید کرد: البته ممکن نیست که این تست را در همه شهرستان‌ها راه‌اندازی کنیم. زیرا اولا نیروی متخصص لازم و دستگاه‌های مورد نیاز را نمی‌توان برای شهری که روزانه ۱۰ تا ۱۵ تست لازم دارد، اختصاص داد. البته برخی موارد هم مواجه می‌شویم که اجتناب ناپذیر است. به عنوان مثال میزان دستگاه‌های اکسیژن‌ساز در بیمارستان‌ها برای شرایط متعارف تعیین شده است که مثلا ۱۰ تا ۲۰ درصد بیماران تنفسی بوده و نیازمند اکسیژن هستند، حال وقتی ۴۰ تا ۵۰ درصد بیماران به دستگاه نیاز پیدا کنند، باید از اکسیژن‌ساز دیگری استفاده کرد. تست‌های PCR هم بر اساس ظرفیت خاصی طراحی شده‌اند. در اکثر استان‌های کشور کمبود خاصی در زمینه تست نداریم. برخی موارد که دیده می‌شود، ناشی از این ست برخی افراد به صورت جمعی تصمیم می‌گیرند که تست دهند که باید این موارد را مدیریت کرد.
