روزهای داغ و پرالتهاب تبلیغات رسمی انتخابات یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی از روز بیست و چهارم بهمن ماه سال جاری آغاز شده و از آن تاریخ است که محافل بیشتر رنگ و بوی داغ انتخاباتی به خود می‌گیرد.
انتخاباتی که برای یکی از نهادهای تاثیرگذار کشور و به فرموده امام خمینی (ره) عصاره فضائل ملت، برگزار می‌شود و می‌تواند در سرنوشت سیاسی کشور تاثیر بسزایی داشته باشد.
در رابطه با یکی از اتفاقات مهم در انتخابات یعنی پروسه بررسی صلاحیت‌ها به سراغ عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان رفتیم تا در گفت‌وگو با وی روند بررسی صلاحیت‌ها جویا شویم.
سخنگوی شورای نگهبان از مردم خواست به شایعات انتخاباتی درباره روند بررسی صلاحیت‌ها توجه نکنند.
پیش‌تر کدخدایی گفته بود، از بین ۱۶۰۳۳ نفر از ثبت نام کنندگان در انتخابات مجلس یازدهم شورای اسلامی، صلاحیت ۴۵۰۰ نفر بررسی شد و اکنون نیز در مرحله بررسی صلاحیت‌ها در شورای نگهبانِ‌دوم هستند.
بخش زیر مشروح گفت‌وگوی عباسعلی کدخدایی سخنگو و قائم مقام شورای نگهبان درباره جزئیات روند بررسی صلاحیت‌های کاندیداهای انتخابات است که از نگاهتان می‌گذرد:
به صورت کلی در خصوص روند بررسی صلاحیت‌ها خواستم توضیحاتی ارائه بفرمایید؛ هر چند تقریباً روند بررسی‌ها به اتمام رسیده است اما هنوز صحبت و شایعه در این رابطه زیاد است.
کدخدایی: همان گونه که قبلاً به اطلاع مردم شریف ایران رسیده بود طبق قانون برای روند بررسی صلاحیت‌ها مراحلی طی کردیم که طی آن صلاحیت‌های مرحله اول شورای نگهبان به اتمام رسید و اعلام نظر شده است. این مرحله که تا ۲۲ بهمن ادامه دارد مرحله دوم است یعنی کسانی که در مرحله اول رد صلاحیت شده‌اند شکایت کردند که شکایت آنها تا ۲۲ بهمن رسیدگی شده و در این خصوص اعلام‌نظر می‌شود.
*۲۲ بهمن اعلام رسمی و نهایی بررسی صلاحیت‌ها
اگر چه کار سنگین و تعداد ثبت‌نامی‌ها زیاد بود اما هم کارشناسان ما و هم اعضای شورای نگهبان با وقت‌گذاری فوق‌العاده توانستند اعلام نظر خود را نسبت به پرونده‌ها داشته باشند و خوشبختانه عمده اینها هم اعلام‌نظر شده است و اکنون در بررسی مرحله دوم هستیم که اگر شکایت‌هایی صورت گرفته آنها را نیز بررسی کنیم و تا ۲۲ بهمن اعلام خواهیم کرد.
از تعداد شکایت‌کنندگان در مرحله دوم برای ما می‌فرمایید که چند نفر از داوطلبان به ویژه نمایندگان در این مرحله شکایت خود را به ثبت رسانده‌اند.
*اعتراضات داوطلبان در مرحله دوم بسیار کاهش یافته است
کدخدایی: تعداد را به صورت جمعی یادم نمی‌آید اما نسبت به دوره و مرحله اول، بسیار کمتر است چرا که در اینجا شکایت‌های اولیه شورای نگهبان را داریم؛ کسانی که در مرحله شورای نگهبان صلاحیت‌شان تأیید نشده می‌توانند شکایت کنند که در این بین سه نفر از نمایندگان اعتراض کردند که اعتراض آنها بررسی شد و تعداد اعتراض سایر داوطلبان در این مرحله نیز اندک است و فکر نمی‌کنم تعدادشان زیاد باشد.
یعنی سه نفر از نمایندگان فعلی در مرحله دوم بعد از رد صلاحیت‌شان شکایت کرده‌اند؟
کدخدایی: بله همین‌طور است.
در مرحله شورای نگهبانِ دوم هستیم که تا ۲۲ بهمن ادامه دارد؛ یعنی کسانی که در مرحله اول رد صلاحیت شده‌اند شکایت کردند و شکایت آنها تا ۲۲ بهمن رسیدگی شده و در این خصوص اعلام‌نظر می‌شود
*امکان افزایش تعداد تایید صلاحیت شدگان وجود دارد
امکان افزایش تأیید صلاحیت‌شدگان در این مرحله وجود دارد؟
کدخدایی: طبیعتاً چون مرحله دوم هم یک نوع مرحله رسیدگی به شکایت‌ها است بله؛ ممکن است افرادی که شکایت کرده‌اند صلاحیت‌شان در مرحله دوم برگردد و این طبیعی است.
*تعدادی از تایید صلاحیت شدگان انصراف دادند
مورد انصرافی و افرادی که بخواهند از شرکت در انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی انصراف دهند داشتیم؟ در این خصوص آماری دارید؟
کدخدایی: بله، انصراف هم هست و تا شب انتخابات هم همچنان ادامه خواهد داشت و ممکن است افراد به هر دلیلی انصراف دهند که ما آمار دقیق آنها را تا ۲۲ بهمن اعلام می‌کنیم.
آقای دکتر با توجه به اینکه در مرحله اول تعدادی از نمایندگان فعلی مجلس رد صلاحیت شده بودند اما پس از چندی در مرحله بعد به تأیید رسیده‌اند، همین افراد در برخی نشست‌ها و گعده‌های خود حرف از هزینه کردن در این خصوص زدند. در این خصوص شفاف‌سازی کنید زیرا مردم می‌گویند چگونه شخصی به دلایلی متقن رد صلاحیت شده اما نهایتاً در مرحله بعد به تأیید می‌رسد علت این تأیید چیست؟ آیا اسناد و مدارک مهمتری به شورا ارائه شده است؟
*برای تاییدصلاحیت رد شده‌ها، اسناد و اطلاعات جدیدتری به دستمان رسید
کدخدایی: به هر حال از جهت رسیدگی، روند رسیدگی هیأت اجرایی و هیأت‌های استانی و مرکزی شورای نگهبان اول و شورای نگهبان دوم همه اینها مراحلی است که در مرحله دوم تجدیدنظر می‌کنند و طبیعتاً اسناد و مدارکی ممکن است به دست ما رسیده و اطلاعات جدیدی ارائه شود که نظر شورای نگهبان را در مرحله بعد تغییر دهد.
در رابطه با سؤالی که شما می‌فرمایید، باید بگویم خوشبختانه سخنگوی قوه قضائیه هم پاسخ داده و شایعاتی که در این خصوص مطرح بود را تکذیب کرد که هیچ کدام از حرف افرادی که بیمار هستند و اخباری که در رابطه با شورای نگهبان منعکس می‌کنند صحت ندارد.
اینکه در بیرون، افرادی کلاهبرداری می‌کنند، این کلاهبرداری نسبت به همه انجام می‌شود و شما هر روز در اخبار حوادث هم افرادی می‌بینید که مثلاً پزشک قلابی یا مامور نیروی انتظامی یا مأمور وزارت اطلاعات قلابی بوده است که همه اینها رسیدگی می‌شود و به دادگاه رفته و محاکمه می‌شوند.
*کلاهبرداری بیرون از شورای نگهبان ارتباطی به شورای نگهبان ندارد
کلاهبرداری بیرون و خارج از شورای نگهبان ارتباطی به شورای نگهبان ندارد؛ اگرچه ما پیگیر هستیم و در این خصوص پیگیری کردیم اما این در همه سال‌ها هم وجود داشته است؛ هر چند ما در این سال‌ها همیشه پیگیری کردیم و افرادی هم به دادگاه رفته و محاکمه شدند.
*افرادی که می‌خواهند خود را ناجی ردشدگان بدانند اهداف سیاسی دارند
اینکه افرادی خودشان بخواهند این فضا را مغشوش کرده و حرف‌هایی بزنند و خود را ناجی این قضیه اعلام کنند به نظر من اهداف سیاسی پشت آن نهفته است که مردم نباید به آن توجه کنند. خوشبختانه شورای نگهبان همه نظارت‌ها را نسبت به کارهایی که انجام می‌دهد دارد، مردم هم هشیار باشند.
*داوطلبان مراقب کلاهبرداران باشند
ما قبلاً اطلاعیه دادیم که مراقب این کلاهبرداران باشند و کسانی که سوءاستفاده می‌کنند و به دنبال به قول خودشان تأیید صلاحیت‌هایی با پرداخت پول و این موارد است همه اینها شایعات است؛ مردم بدانند که میزان شورای نگهبان فقط قانون و مقررات است و کسی هم توجه نکند. اگر هم شنیدند کسی این گونه است خواهش ما این است که سریعاً به مراجع انتظامی، امنیتی و مراجع قضایی اطلاع دهند تا انشاءالله با آنها برخورد شود.
*شکایت شورای نگهبان از منتشرکنندگان اخبار کذب منتسب به شورا
در این رابطه آیا شورای نگهبان از این افراد به ویژه اشخاص حقوقی که این موارد را مطرح کرده‌اند به دستگاه قضا شکایت نکرده است؟
کدخدایی: ما از کسانی که اخبار دروغ و کذب را منعکس می‌کنند شکایت کردیم و ادامه هم می‌دهیم حال موارد بماند برای بعد.
آیا از این افراد نمایندگان هم بوده‌اند؟
کدخدایی: ما شکایت کردیم. همین کافی است.
: پس از افرادی که این مباحث را به شورا نسبت داده‌اند شکایت کرده‌اید؟
کدخدایی: ما شکایت کردیم؛ البته از افرادی که اخبار دروغ و کذب را منتشر می‌کنند نیز شکایت کردیم و پیگیری هم خواهیم کرد.
آیا موردی هم بوده است که افراد از شورای نگهبان شکایت کنند؟ بحث روند بررسی صلاحیت‌ها؟
کدخدایی: یعنی شکایت از کجا؟
*مرجع تصمیم‌گیری در رابطه با انتخابات فقط و فقط شورای نگهبان است
مثلاً اینکه یک فرد به دلیل اینکه رد صلاحیت شده عنوان کند که ادله شورای نگهبان برای رد صلاحیت هم کافی نبوده و بخواهد از طریق قوه قضائیه این موضوع را پیگیری کند.
کدخدایی: مرجع تصمیم‌گیری در رابطه با انتخابات فقط و فقط شورای نگهبان است. نظارت استصوابی یعنی همین.
در این رابطه ضامن برگزاری یک انتخابات سالم و تشکیل مجلس قوی از نظر شما چیست؟
کدخدایی: به هر حال بیانات هفته گذشته رهبر معظم انقلاب پیرامون انتخابات همچون همیشه چراغ راهنما و روشنی‌بخشی برای همه مردم و مسؤولان بود که ترسیم‌کننده آینده روشن و ایران قوی است. توجه به سخنان حکیمانه مقام معظم رهبری ضامن برگزاری یک انتخابات سالم و تشکیل مجلس قوی است که با مشارکت پرشور مردم در انتخابات و حضور گسترده پای صندوق‌های رأی، یک روز تاریخ‌ساز و یوم‌اللهی دیگر را برای این ملت رقم خواهد زد.
شورای نگهبان از کسانی که اخبار دروغ و کذب را منعکس می‌کنند شکایت کرده و آن را ادامه می‌دهد
* نقش مردم از چرخه تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری حذف‌ناشدنی است
جمهوری اسلامی ایران که در طول ۴۰ سال گذشته همواره با اتکا به آرای عمومی اداره شده، نشان داده است جمهوریت و رکن مردمی نظام برای آن یک اصل است و در سخت‌ترین شرایط همچون جنگ تحمیلی یا حوادث طبیعی نیز نقش مردم از چرخه تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری حذف‌ناشدنی است.
به هر حال بارها ما انتخابات پرشوری را با حضور مردم در دوره‌های مختلف داشتیم.
کدخدایی: بله؛ برگزاری موفق و پرشور ده‌ها انتخابات ریاست‌جمهوری، مجلس شورای اسلامی، مجلس خبرگان رهبری و شوراهای اسلامی شهر و روستا نشان‌دهنده توجه جدی نظام جمهوری اسلامی به نقش مردم در اداره کشور و اعتماد مردم به سلامت انتخابات و نهادهای مجری و ناظر آن است.
*به‌رغم تبلیغات دروغ دشمن انتخابات در ایران یک امر تشریفاتی نیست
چرخش مدیریت کشور در میان جریانات سیاسی و جناح‌های مختلف و جابه‌جایی مکرر منتخبان و نمایندگان ملت نشان می‌دهد به‌رغم تبلیغات دروغ دشمن و حاشیه‌سازی غلط برخی افراد در داخل، انتخابات در ایران به هیچ‌وجه یک امر تشریفاتی و نمایشی نیست و شورای نگهبان به عنوان داور ملی انتخابات و امانت‌دار آرای مردم، حاضر به معامله حق‌الناس با فشارهای سیاسی یا خوشامد جناح‌ها نیست.
* مردم سهامدار انتخابات هستند
گاهی برخی افراد مباحثی همچون مهندسی انتخابات را مطرح می‌کنند. نظر شما در این خصوص چیست؟
کدخدایی: ببینید باور ما این است که انتخابات متعلق به ملت است و مردم سهامدار انتخابات هستند. انتخابات رقابتی با انتخابات سهمیه‌ای متفاوت است و توصیه به سهمیه‌بندی جناحی داوطلبان، توصیه به مهندسی انتخابات و دخالت در رأی مردم است که هیچ‌گاه شورای نگهبان درگیر آن نبوده است.
*تأیید صلاحیت‌ها با پرداخت پول شایعه است
عده‌ای می‌گویند جناح سیاسی داوطلبان و طیف سیاسی آنها در بررسی صلاحیت افراد تاثیرگذار بوده است؛ این موضوع را تایید می‌کنید؟
کدخدایی: خیر؛ شورای نگهبان در بررسی صلاحیت‌ها تنها به مُر قانون توجه دارد و سهمیه‌بندی برای جناح‌های سیاسی را فاقد مشروعیت حقوقی و قانونی می‌داند. شورای نگهبان به ملت ایران اطمینان می‌دهد شرایط قانونی نمایندگی مجلس بر اساس مدارک و مستندات معتبر مراجع قانونی و بدون توجه به گرایش‌ها و سلایق سیاسی، با داوطلبان انطباق داده شده است.
* مردم بدانند میزان شورای نگهبان فقط قانون است
آقای دکتر در بحث شفافیت هزینه‌های انتخاباتی کاندیداهای انتخابات مجلس شورای اسلامی، آیا شورای نگهبان در این خصوص نظارتی دارد؟
کدخدایی: به هر حال قانون آن به تازگی تصویب شده و شورای نگهبان آن را تأیید کرده است، امیدواریم که این قانون به زودی با ابلاغ از سوی رئیس جمهور اجرایی شود. ما البته تا زمانی که این قانون اجرایی نشود فقط همان سازوکارهای قدیمی خودمان را داریم که طبیعتاً خیلی کارآمد نیست، اما امیدواریم که این مصوبه مجلس هم مراحل قانونی خود را طی کند و بتواند برای انتخابات کنونی نیز لازم‌الاجرا باشد.
*شورای نگهبان در بررسی صلاحیت‌ها تنها به مُر قانون توجه دارد
در این خصوص موارد شنیده شده زیاد است، مثلاً اشخاصی که در حوزه‌های انتخابیه مبالغ کلانی را برای هزینه‌های انتخاباتی‌شان در نظر گرفته‌اند و یا مثلاً کانال‌های تلگرامی که کلیه هزینه‌های آنها از سوی کاندیداهای انتخابات مجلس تأمین می‌شود.
کدخدایی: بله از این اخبار زیاد است.
*منتظر اجرایی شدن قانون شفافیت منابع هزینه‌های انتخاباتی هستیم
می‌خواهم ببینم این قانون به انتخابات مجلس یازدهم می‌رسد یا خیر؟
کدخدایی: نمی‌دانم این دیگر دست دولت و مجلس است که این قانون را ابلاغ کند امیدواریم به این مجلس برسد و منتظریم که هر چه سریعتر به اجرا برسد.
شورای نگهبان در برگزاری انتخابات سالم چه نقشی دارد؟
کدخدایی: قطعا شورای نگهبان به ملت شریف ایران اطمینان می‌دهد همه پیش‌بینی‌ها و تمهیدات لازم برای نظارت بر یک انتخابات سالم و رقابتی را به عمل آورده و وظایف نظارتی خویش را دقیق‌تر ایفا خواهد کرد. در این راستا حمایت‌های بی‌دریغ مقام معظم رهبری مدظله‌العالی و اعتماد ملت ایران به نهاد شورای نگهبان سرمایه‌ای ارزشمند برای انجام این وظایف است.
* پیش‌زمینه تحقق مشارکت حداکثری در انتخابات کارآمدی نهادهای دولتی است
فکر می‌کنید چه عواملی در مشارکت حداکثری مردم در صحنه انتخابات موثر است؟
کدخدایی: پیش‌زمینه تحقق مشارکت حداکثری در انتخابات، افزایش امید مردم به آینده کشور و کارآمدی نهادهای دولتی و دستگاه‌های اجرایی است. اگر مردم از عملکرد دستگاه های اجرایی ناراضی باشند و وعده های گذشته مسئولان و منتخبان خود را محقق شده نبینند، از امید آنان به نقش صندوق های رأی در تغییر وضع موجود کاسته می شود و مشارکت لطمه می بیند. کارآمدی دستگاه های اجرایی، اهتمام مسئولان به حل مشکلات اقتصادی و معیشتی، جدیت در مبارزه با فساد و بی عدالتی و رسیدگی به وضع محرومین و مستضعفین از دیگر عوامل اصلی افزایش مشارکت در انتخابات است.
* مردم منتشرکنندگان اخبار کذب را به مراجع اطلاع دهند
نهادها و دستگاه‌ها چطور؟
کدخدایی: بله؛ در این میان نهادهای دخیل در برگزاری انتخابات همچون وزارت کشور، شورای نگهبان، صداوسیما، قوه قضائیه و نهادهای انتظامی نیز موظف اند با عمل به قانون، اعتماد و اطمینان عمومی به سلامت انتخابات را افزایش داده و از طریق مقابله بهنگام با تخلفات انتخاباتی، از تأثیرگذاری دو عنصر قدرت و پول در جهت دهی به آرای مردم جلوگیری کنند.
مردم زمانی به نحو حداکثری در پای صندوق های رأی خواهند آمد که بدانند همه دستگاه ها و مسئولان به طور حداکثری به وظایف قانونی و وعده های خویش عمل می نمایند. از این رو نظارت دقیق، جامع و فراگیر شورای نگهبان در پاسداری کامل از حق الناس، اهمیت و حساسیت ویژه‌ای دارد.
