پس از انجام برخی شرارت‌ها و تلاش برای ناامن سازی برخی مناطق مرزی کشورمان توسط تروریست‌ها و مزدوران مستقر در شمال عراق، سپاه پاسداران ظهر روز جمعه (۲۱ تیرماه) با صدور اطلاعیه‌ای از هدف قرار دادن مقر‌های فعال و محل استقرار و آموزش این گروهک‌های تروریستی ضد انقلاب در حاشیه مرزهای اقلیم کردستان عراق از روز چهارشنبه (۱۹ تیرماه) خبر داد. برابر آنچه که در اطلاعیه سپاه آمده، این عملیات که در پاسخ به تحرکات این گروهک‌ها در منطقه غرب و شمال غرب کشور صورت گرفته، توسط واحدهای موشکی، پهپادی و توپخانه نیروی زمینی سپاه انجام شده است.
با توجه به استفاده از سامانه‌های متنوع در این عملیات، تجهیزات عملیاتی نزسا و کاربرد‌های آن، مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت. به عنوان مثال، مشخص شد که پهپاد مورد استفاده در این عملیات مدل مهاجر ۶ بود که در سال‌های اخیر در اختیار نیروی زمینی سپاه قرار گرفته است. این پهپاد به بمب‌های هدایت شونده سری قائم مجهز می‌شوند و توان بمباران اهداف با دقت خوبی را دارند. پهپاد مهاجر ۶ که جدید‌ترین عضو خانواده پهپادهای مهاجر است، یک پهپاد رزمی- شناسایی با برد عملیاتی ۲۰۰۰ کیلومتر محسوب می‌شود که توانمندی انجام مأموریت‌های شناسایی، مراقبت و رزمی با شعاع عملیاتی گسترده و مداومت پروازی بالا را با قابلیت اطمینان مناسب، فراهم ساخته تا بتوانند عملیات مراقبت، شناسایی و انهدام اهداف مورد نظر را انجام دهند.
این پهپاد از بمب‌های هوشمند و نقطه زن قائم استفاده می‌کند که در دو نوع با جستجوگر‌های اپتیکی و حرارتی تجهیز شده‌اند و مهاجر ۶ می‌تواند تا دو بمب قائم را زیر بال‌های خود حمل کند. مهاجر همچنین با استفاده از سامانه اپتیکی پیشرفته می‌تواند در شب و روز و شرایط نامساعد جوی پرواز کرده و به اجرای عملیات بپردازد. از دیگری ویژگی‌های این پهپاد می‌توان به نشست و برخاست آن در باند‌های کوتاه اشاره کرد.
اما در بخش دیگری از تصاویر منتشر شده از این عملیات، اصابت دقیق گلوله‌های توپخانه‌ای به مقر‌های تروریست‌ها به چشم می‌خورد که حکایت از عملیاتی شدن یکی دیگر از دستاورد‌های دفاعی کشور یعنی لیزری شدن گلوله‌های توپخانه سپاه داشت.
به نظر می‌رسد که گلوله‌های توپخانه‌ای هدایت شونده، احتمالا در عملیات علیه مواضع تروریست‌ها برای نخستین بار مورد استفاده قرار گرفته است. پیش‌تر گلوله‌های ۱۵۵ میلیمتری هدایت شونده بصیر بعنوان مهمات هدایت لیزری توپخانه‌ای در ایران ساخته و رونمایی شده بود. این گلوله طول حدود ۱۳۰ سانتی‌متر دارد و در بدنه استوانه‌ای خود از سطوح کنترلی پایدار کننده استفاده می‌کند.
اما در این حمله در کنار یگان‌های توپخانه با گلوله‌های لیزری و پهپادهای مسلح، از راکت انداز‌های نیروی زمینی سپاه نیز استفاده شده است. بر اساس تصاویر منتشر شده در برخی شبکه‌های اجتماعی، مشخص است که برای تنبیه ضد انقلاب و تروریست ها، از راکت‌های ۱۲۲ میلی متری هم در جریان این حمله استفاده شده که در ایران به اسم آرش شناخته می‌شوند. اما آرش از کجا آمده و واجد چه ویژگی‌هایی است؟
آرش؛ برنامه ایرانی برای تولید و توسعه راکت معروف
نام کاتیوشا برای علاقمندان به مسائل نظامی، اسمی آشنا است. این راکت انداز معروف از زمان جنگ جهانی دوم در جبهه شرق توسط ارتش شوروی وارد عمل شده و به سرعت شهرتی بسیار ترسناک را برای خود دست و پا کرد. آتش باری بسیار سنگین یگان‌های راکتی ارتش شوروی در مراحل مختلف جنگ در از بین بردن قوای آلمان نازی نقشی بسیار مهم داشت. روس‌ها در سال‌های بعد از جنگ سامانه BM-۲۱ موسوم به گراد را توسعه دادند که یک راکت انداز ۴۰ تایی با کالیبر ۱۲۲ میلی متر است. در جریان ۸ سال دفاع مقدس هم ایران و هم عراق در سطح بسیار بالایی از این سامانه استفاده کردند.
راکت انداز گراد ایرانی در زمان دفاع مقدس
راکت‌های ۱۲۲ میلی متری در اختیار نیرو‌های ایرانی در سال‌های جنگ
با آغاز برنامه خودکفایی نظامی جمهوری اسلامی ایران که از دوران جنگ آغاز شد یکی از اقلام پر استفاده همین راکت‌های ۱۲۲ میلی متری گراد بود که تلاش‌ها برای تولید انبوه آن آغاز شد و منابع مختلف، از وجود چند مدل راکت آرش که در صنایع دفاعی کشورمان تولید شده، خبر می‌دهند. آرش ۱ بردی در حدود ۱۲ کیلومتر داشته و سرعت آن ۵۳۰ متر بر ثانیه است. وزن کلی این راکت ۴۴ کیلو و وزن سر جنگی آن ۱۹ کیلوگرم است. نوع سرجنگی راکت‌های خانواده آرش شدید الانفجار و ترکش شونده است. راکت آرش ۲ دارای وزن کلی ۶۶ کیلوگرم بوده و وزن سرجنگی آن نیز ۱۹ کیلوگرم است. برد این راکت ۲۱ کیلومتر بوده و سرعت آن نیز ۷۱۰ متر بر ثانیه است. راکت آرش ۳ نیز بردی در حدود ۴۰ کیلومتر داشته، وزن کلی این راکت ۶۷.۵ کیلوگرم بوده و وزن سرجنگی آن نیز ۲۲ کیلوگرم است. سرعت این راکت نیز در حدود ۱۱۰۰ متر بر ثانیه است.
راکت‌های ۱۲۲ میلی متری به صورت سنتی سلاح‌های دقیقی نیستند و از زمان توسعه راکت‌های گراد تا سال‌ها به عنوان سلاحی وارد میدان نبرد شدند که روی قدرت آتش و شلیک راکت در حجم بالا برای اثرگذاری بر روی دشمن به کار می‌رفتند. تجهیز یگان‌های توپخانه‌ای به این راکت‌انداز‌ها امکان پوشش منطقه‌ای نسبتاً وسیع را در مدت کوتاهی بوجود آورده و با توجه به سرعت مناسب خودروی حامل قدرت تحرک یگان‌های عملیاتی را به میزان زیادی افزایش داده و در عین حال آسیب‌پذیری واحد‌ها در برابر آتش متقابل دشمن را کاهش می‌دهند.
همچنین برای توزیع بهتر حجم آتش بر بخش‌های مختلف یک منطقه و اجرای یک هدفگیری سریع و هماهنگ با دریافت داده‌ها از مجموعه فرماندهی نیز اتصال داده‌ای این پرتابگر‌ها بسیار راهگشا است. علاوه بر ایران، در چند سال اخیر تلاش‌هایی از طرف کشور‌های مختلف جهان برای بهبود دقت این راکت‌ها صورت گرفته است.
اما برنامه صنایع دفاعی کشورمان صرفا تولید داخلی این راکت‌ها نبوده و در سال‌های اخیر تصویری از یک راکت ۱۲۲ میلی متری ایرانی جدید منتشر شده که در بخش میانی خود نیز بر خلاف دیگر نمونه‌های ۱۲۲ میلی متری معمول دارای بالک‌هایی است که به افزایش دقت این راکت‌ها کمک می‌کند. اضافه کردن بالک‌ها در موشک‌ها و راکت‌ها امری مرسوم به حساب می‌آید که به رسیدن به یک خط پروازی با ثبات‌تر منجر شده و در نتیجه به دقت بیشتر پرتابه مورد نظر منجر می‌شود و به همین خاطر، نسل جدید “آرش”های ایرانی نیز با دقت و کیفیت بالاتر، وارد عرصه رزمی شدند.
مدل معمول راکت‌های ۱۲۲ میلی متری ساخت ایران
با توجه به اینکه در جریان حمله اخیر سپاه پاسداران به گروه‌های تروریستی در شمال عراق شاهد استفاده از راکت انداز‌های ۱۲۲ میلی متری بودیم و دقت گلوله‌های اصبت کرده از انواع مختلف، موجب شده تا محافل ضد انقلاب و رسانه‌های مزدور، در سکوتی طولانی بابت دقت این گلوله‌ها و اصابت شان به اهداف قرار بگیرند، به نظر می‌رسد مدل‌های مختلفی از گلوله‌های «آرش» مورد استفاده نیروی زمینی سپاه قرار گرفته تا همچون موشک‌های فاتح ۱۱۰ که به مقر تروریست‌ها اصابت کرد، این بار نیز پاسخ دقیق و کوبنده‌ای به شرارت‌ها داده شود.
توسعه چنین راکت‌هایی ضمن آنکه سرعت بالا و دست برتر را به سرپنجه‌های نیروی زمینی سپاه و ارتش برای مقابله سریع و دقیق با تحرکات ضد انقلاب و دشمنان خارج از مرز‌ها می‌دهد، در عین حال موجب خواهد شد نام و ارزش محصولات نظامی جمهوری اسلامی ایران در منطقه و بعضا جهان بالاتر رفته و به زودی امکان صادرات و معرفی گسترده‌تر این محصولات به کشور‌های مختلف تسهیل شود.
در عین حال، چنین عملیات‌های دقیق و موثری نشان می‌دهد خانواده گسترده راکت‌های سطح به سطح ایرانی در گونه‌های مختلف با برد، قدرت تخریب و پرتابگر‌های متنوع به طور مؤثری برای ایجاد حجم آتش بالا در اختیار یگان‌های عملیاتی قرار دارند و جنگ‌های گذشته از سال‌های دفاع مقدس تا مقابله با گروهگ پژاک توسط نیروی زمینی سپاه و ایستادگی در برابر تجاوز‌های رژیم صهیونیستی در لبنان و غزه و درگیری‌های پس از آن در منطقه، گویای تأثیر این راکت‌ها در صورت به کار رفتن در طرح نبرد مناسب است.
