«مارکو کارنلوس»، سفیر سابق ایتالیا در عراق در یادداشتی به تحلیل دیدگاههای سادهانگارانه و اطلاعات تحریفشدهای پرداخته که رسانه دولتی «بیبیسی» به تازگی در قالب مستندی درباره حاج «قاسم سلیمانی»، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به مخاطبانش ارائه کرده است.
کارنلوس که سابقاً مشاور چند نخستوزیر ایتالیا در مسائل غرب آسیا و شمال آفریقا بوده در این یادداشت در پایگاه «میدلایستآی»، آقای سلیمانی را یک «استراتژیست زبده» توصیف کرده و دیدگاه ارائهشده در برنامه بیبیسی درباره او و نقش ایران در خاورمیانه (غرب آسیا) را «سادهانگارانه» خوانده است.
او در بخش آغازین این تحلیل نوشته مستند بیبیسی حاوی اطلاعات جدیدی نیست و بخش زیادی از روایتش را همان چیزهایی تشکیل میدهد که سالها پیش هم گفته شده. کارنلوس در ادامه مینویسد: «مشکل اصلی [این مستند] آن است که رویدادهایش را از چشماندازی منحصراً غربی روایت میکند. حتی از یک عضو سپاه پاسداران یا یک مقام ایرانی کلامی نقل نمیشود.»
دیپلمات ایتالیایی، این شیوه روایت را بازتابی از مشکلی بزرگتر و رایج در تفکر جهان غرب درباره ایران و غرب آسیا میداند. او مینویسد: «این نوع روایتگری، منعکسکننده نقائصی است که گاهاً در سیاستهای آمریکا و غرب در قبال ایران و درنگاهی کلیتر خاورمیانه وجود دارد: سادهانگاری و دوپارهسازی غیرضرور میان نیکی و پلیدی.»
وی در توضیح درباره استدلال خود مینویسد: «به مخاطبان بیبیسی و در سطح وسیعتر به عموم مردم در جهان غرب این استدلال ارائه میشود که همه مشکلات در منطقه فقط از یک امالفساد- خواه یک دولت باشد یا یک گروه، یا چنانکه در این مستند گفته میشود، یک نفر- سرچشمه میگیرند.»
مارکو کارنلوس دلیل اتخاذ چنین رویکردی را نیاز جهان غرب به دشمنسازی دانسته تا بتواند افکار عمومی را علیه ارزشهای متفاوت با خود، بسیج کند.
او، علاوه بر این مینویسد: «روایت جهان غرب درباره ایران و سلیمانی را تا حد زیادی منابع اسرائیلی، بدون راستیآزماییهای جدی تولید میکنند. مستند بیبیسی هم از این قاعده مستثنی نیست: روایت اصلی آن را دنی یانتوم، رئیس سابق موساد تدوین کرده است. به مخاطبان گفته میشود که هر بحرانی در منطقه توسط سلیمانی مهندسی میشود. برخی از شخصیتهای آمریکایی از این روایت حمایت میکنند اگرچه آنها دستکم برای توانمندیهای سلیمانی، قدری هم حرمت قائلند.»
کارنلوس درباره سخنانی که «دیوید پترائوس»، اولین فرمانده نیروهای آمریکایی در عراق در مستند بیبیسی در خصوص سردار سلیمانی مطرح کرده هم اظهارنظر کرده است: «یکی از بخشهای جالب مستند آنجا است که ژنرال دیوید پترائوس پیامی از سلیمانی را بازگو میکند مبنی بر اینکه فرمانده سپاه قدس از او خواسته برای مدیریت بهتر اوضاع خاورمیانه مستقیماً با او وارد مذاکره شود.»
وی در ادامه مینویسد: «پترائوس در جلسهای با سیلویو برلوسکونی در سال ۲۰۰۸ هم درباره همین پیام بحث کرده و گفته بود ”تازه خبردار شده قاسم سلیمانی چه نقش مهمی در تحولات خاورمیانه دارد”. یعنی پترائوس، همان معمار افزایش نیروهای آمریکا در عراق، یک دهه بعد از رسیدن سلیمانی به فرماندهی نیروی قدس دارد از او درس یاد میگیرد؟ پس جای تعجب ندارد که سلیمانی توانسته اینقدر آزادانه مهرههایش را در منطقه چیده و بر دشمنانش چیره شود.»
سفیر سابق ایتالیا در عراق در ادامه بر اساس تجربیاتش در عراق، یکی دیگر از اطلاعات غلط مستند بیبیسی را زیرسوال برده است.
او مینویسد: «مقامهای آمریکایی که بیبیسی با آنها مصاحبه کرده از دشمن ایرانیشان تصویر فردی مشتاق برای برقراری رابطه با خودشان ترسیم کرده و گفتهاند که آنها به صورت سیستماتیک این درخواستهای او را رد کردهاند. بر اساس تجربیاتی که در عراق داشتهام، دقیقاً عکس این درست است.»
کارنلوس میافزاید: «طی بیش از دو سالی که در بغداد بودم مقامهای آمریکایی بارها از من خواستند پیامهایی را به شبهنظامیان شیعه منتقل کنم و اکثراً میخواستند ترتیب گفتوگوی مستقیم با همتایان ایرانیشان را بدهم. این درخواستها به صورت منظم توسط دو سفیر ایران که من با آنها در تعامل بودم و گفته میشد عضو سپاه هستند و دستورات سلیمانی را اجرا میکنند، رد شد.»
مقام سابق ایتالیایی در بخش پایانی یادداشت خود به توصیف ویژگیها و قابلیتهای سردار سلیمانی پرداخته است.
او مینویسد: «جای هیچ شک وجود ندارد که سلیمانی یک فرمانده نظامی فوقالعاده است. افرادی که بارها با او تعامل داشتهاند از جمله موافق الرباعی، مشاور امنیت ملی سابق عراق سه ویژگی اصلی او را در اینها خلاصه میکنند: ”به طرز هراسآوری باهوش، از لحاظ ایدئولوژیک با انگیزه و مهمتر از همه صاحب ترکیب نادری از توانمندیهای تاکتیکی و استراتژیک.”»
وی همچنین خاطرنشان کرده قاسم سلیمانی با آنکه فردی به شدت با استعداد است «تکرو» نیست و بدون حمایت نظام سیاسی ایران نمیتوانست به این جایگاه دست پیدا کند.
اوهمچنین در توضیح بیشتر درباره ویژگیهای سردار سلیمانی نوشته است: «سلیمانی آدم جزماندیشی نیست. او آراسته به شجاعت، فروتنی، تعهد انقلابی و همدلی با کارکنانش است. انگیزهدهندهای قوی و مستمعی صبور است که گفتوگوهای میان شبکه وسیعی از طرفها در عرصه میدانی را تسهیل میکند- خصائلی که گاهاً در دشمنان اسرائیلی و عرب او یافت نمیشوند. اصلیترین دلیل موفقیت او توان منحصر به فردش در بهرهگرفتن از اشتباهات بیشماری است که همین دشمنان مرتکب میشوند.»