برای همه ما پیش آمده است که عزیزان خود را از دست بدهیم و یا در مراسم خاکسپاری اقوام و دوستانمان شرکت کرده‌باشیم و شب را برای آنها به دعا و نماز بپردازیم. نکته مهم اینجاست که اموات در شب اول قبر از ما بازماندگان چه می‌خواهند؟ چراکه آنها پس از مرگ هنوز ارتباط خودشان را با دنیا قطع نکرده‌اند و چشم انتظار خیرات و دعای آمرزش بازماندگان خود هستند.
شب اول قبر از جمله شب‌های مهم اموات است، چراکه مردگان در این شب سوال و جواب می‌شوند و روحشان به صورت کامل از دنیای مادی جدا می‌شود. همچنین در روایات و احادیث ائمه اطهار(ع) و بزرگان اسلام به سخت و عذاب شب اول قبر بارها اشاره شده و سفارش کردند که این شب فراوان برای اموات در پیشگاه خداوند طلب مغفرت کنیم.
۱۱ اعمالی که شب اول قبر مرده را خشنود می‌کند
۱. با یک روشنایی (چراغ) به بالای قبر فرد متوفی بروید و برای او طلب مغفرت کنید. از پیامبر (ص) روایت است که: «هیچ هدیه و هیچ تحفه‌ای به سوی میت فرستاده نمی‌شود که برتر از استغفار و طلب آمرزش باشد و اگر فرزند دارد استغفار او بهتر از هر شخص و کس دیگری است.»
۲. در شب اول قبر میت برای او صدقه بدهید. پیامبر (ص) فرمود: «هنگامی که فردی به نیت مرده خود صدقه می‌دهد خداوند به جبرئیل امر می‌کند تا هفتاد هزار فرشته آن صدقه را به قبرش حمل نمایند و به دست هر کدام از فرشتگان یک طبق است که به قبر او حمل می‌نمایند و می‌گویند سلام بر تو! این هدیه‌ای است که از فلانی به سوی تو آمده است، سپس قبرش نورانی می‌شود.»
۳. برای میت دعا کنید.
۴. اگر میت نماز قضا دارد در بالای قبرش یا هر جای دیگر آن را بجا آورید و اگر نماز قضا نداشت دو رکعت نماز با نیت هدیه به مزارش بخوانید.
۵. در شب اول قبر میت به ۴۰ نفر از مستمندان شیعه طعام بدهید.
۶. اگر در شهر‌های مذهبی اقوام دارید به آنها بسپارید که به نیابت از میت به زیارت بروند.
۷. قبل از غروب آفتاب زیارت عاشورا بخوانید و ثوابش را نثار روح متوفی کنید.
۸. خواندن نماز لیله الدفن (نماز وحشت یا نماز شب اول قبر) برای میت تأثیر زیادی در کاهش عذاب قبر دارد.
۹. برای متوفی قرآن بخوانید به ویژه سوره‌های «فاتحه»، «یس»، «صافات»، «ملک»، «احزاب» و «آیة الکرسی».
۱۰. سوره «ملک» ناجی عذاب قبر است و خواندن آن بر سر قبر میت بسیار توصیه شده است.
۱۱. بالای قبر برای شادی روح اموات ۷ مرتبه سوره «قدر» را بخوانید
گفتنی است؛ هیچ هدیه و خیراتی بالاتر از دعا و خواندن نماز برای متوفی نیست. مرحوم «علاّمه مجلسى» مى فرماید: «در حدیث صحیحى آمده است که امام صادق(ع) در هر شب براى فرزند خود و در هر روز، براى پدر و مادر خود، دو رکعت نماز مى خواندند (و به روح آنان هدیه مى کردند) در رکعت اوّل سوره «انّا انزلناه» و در رکعت دوم سوره «کوثر» را مى خواندند».
امام صادق (ع) فرمودند: ثواب اعمال خیر، براى کسى که براى مردگان انجام مى دهد، براى او و براى آن مرده، هر دو نوشته مى شود.
