شرکت صنایع الکترونیک ایران که به اختصار «صاایران» نامیده می‌شود، یکی از شرکت‌های زیر مجموعه وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است که سابقه تاسیس آن به سال‌های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی باز می‌گردد.
این شرکت که در ابتدا تنها در عرصه مخابراتی فعالیت می‌کرد، پس از دوران دفاع مقدس، فعالیت‌های خود را گسترش می‌دهد و با ورود به حوزه تجهیزات الکترونیک و الکترو اپتیک، شروع به ساخت سامانه‌های مورد نیاز نیروهای مسلح در این حوزه می‌کند.
اما با افزایش وابستگی تجهیزات مورد استفاده نیروهای مسلح به حوزه الکترونیک، صاایران نیز پا به پای این پیشرفت‌ها حرکت می‌کند تا جایی که امروز تمامی نیازهای نظامی کشور در حوزه‌های راداری، الکترونیک، الکترواپتیک، جنگ الکترونیک و مخابرات را به صورت کاملا بومی و با اتکا به توان متخصصان داخلی طراحی و تولید می‌کند. از اواخر دهه هفتاد نیز با ورد به حوزه فضایی عرصه جدیدی از فعالیت در این شرکت گشوده شده است که در این زمینه نیز صاایران توفیقات خوبی بدست آورده است.
علاوه بر این صاایران از سرریز دانش فنی بدست آمده در حوزه نظامی به رفع برخی نیازها در حوزه غیر نظامی هم پرداخته و محصولات این شرکت در حوزه‌های حساس و مورد نیاز کشور بسیاری از مشکلات بوجود آمده از فضای تحریمی را حل کرده است.
به این ترتیب می‌توان ردپای محصولات صاایران را در تمامی عرصه‌های رزم دریایی، زمینی، هوایی و حتی حوزه فضایی و غیرنظامی بخوبی تماشا کرد؛ تجهیزاتی که روزی داشتن آنها برای بخش‌های مختلف کشورمان به آروزیی دست نایافتی تبدیل شده بود حالا به راحتی در دسترس آنها قرار دارد.
برای اطلاع از آخرین دستاوردهای شرکت صنایع الکترونیک ایران در حوزه‌های مختلف با دریادار امیر رستگاری مدیرعامل این شرکت به گفتگو نشستیم و از آخرین دستاوردهای این شرکت مطلع شدیم. آنچه در ادامه می‌آید مشروح مصاحبه خبرنگاران دفاعی تسنیم با مدیرعامل صاایران است:
تسنیم: شاید در جامعه شناخت درستی از حوزه فعالیت‌های صاایران وجود نداشته باشد. به عنوان سوال اول توضیحی درباره ماموریت‌های شرکت صنایع الکترونیک ایران و حوزه‌های فعالیت این شرکت بفرمایید.
امیر رستگاری: شرکت صنایع الکترونیک ایران به عنوان بزرگترین هلدینگ و مجموعه حوزه الکترونیک در ایران فعالیت می‌کند.این هلدینگ دارای ۹ شرکت زیر مجموعه است که تمامی دستگاه‌ها، سامانه‌ها و تجهیزات حوزه میکروالکترونیک، الکترونیک و الکترومغناطیس را طراحی و تولید می‌کند.امروز محصولات شرکت صنایع الکترونیک ایران از سکوهای فضایی تا اعماق دریا گستردگی دارد و تولید می‌شود. حوزه‌های فعالیت ما شامل تجهیزات راداری، جنگ الکترونیک، تجهیزات مخابراتی، تجهیزات ماهواره‌ای، سامانه‌های هوشمند و جنگ‌های شبکه محور است.
تفاوت ما با سایر شرکت‌های همکار در حوزه‌های نظامی و غیر نظامی در این است که اساسا این شرکت‌ها در حوزه ماموریتی خودشان فعالیت میکنند یعنی تنها در یک حوزه فعالیت دارند اما تنها جایی که فعالیتش برمبنای معماری راهکارهای جامع است، شرکت صنایع الکترونیک ایران است به این معنا که ما تولید کننده آرایه دفاعی هستیم و این قابلیت را داریم که آنچه را تولید می‌کنیم می‌تواند در قالب یک مجموعه شبکه محور تحت یک نظام فرماندهی و کنترل مورد استفاده قرار بگیرد.
این بدان معنی است که امروز در حال طراحی بستری هستیم که همه حسگرها و سامانه‌هایی که ساخت خودمان است می‌تواند به این سیستم متصل شود و با پردازش و تلفیق اطلاعات آنها، نتیجه را برای سامانه‌های تسلیحاتی بفرستد.
* در حال فروش سامانه‌هایی به کشورهای دوست هستیم
پس مزیت شرکت صاایران ارائه راهکارهای جامع در قالب یک مجموعه شبکه محور است. امروز نه تنها در حوزه نظامی دارای محصولات هستیم بلکه در حوزه صادرات و غیر نظامی هم دارای محصول هستیم و بر اساس سه حوزه راهبردی وزارت دفاع یعنی پشتیبانی نیروهای مسلح در راستای تولید قدرت، حوزه صادرات و حوزه ملی، شرکت صنایع الکترونیک ایران به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های وزارت دفاع در حال تولید محصول است.
ما امروز در همه حوزه‌های رزم زمینی، دریایی، هوایی و هوافضا دارای محصول هستیم و در حوزه صادرات هم در حال فروش سامانه‌هایی به کشورهای دوست هستیم و در حوزه ملی هم کارهای بزرگی شده است که در ادامه به آن اشاره خواهم کرد.
سوال: ما امروز با نسل جدیدی از جنگ‌ها که جنگ شبکه محور است روبرو هستم و یکی از مولفه‌های مهم این جنگ هوش مصنوعی است. ما در حوزه پدافند هوایی دارای شبکه یکپارچه پدافندی هستیم اما آیا در حوزه رزم زمینی که یکی از مهمترین حوزه‌های رزم است هم به فناوری جنگ شبکه محور رسیده‌ایم؟ وضعیت ما در حوزه فناوری هوش مصنوعی چگونه است؟
امیر رستگاری: ما الان در نسل ششم جنگ‌ها قرار داریم که یک جنگ ترکیبی است و همه مولفه‌های جنگ شبکه محور با نگاه تاثیر محور با تلفیقی از همه مولفه‌های قدرت در آن در حال استفاده است.
یکی از این حوزه‌ها حوزه هوش مصنوعی است. امروز در عصری زندگی می‌کنیم که جنگ‌ها آرام آرام به صورت رباتیک جلو می‌رود و در لبه جلویی منطقه نبرد در ابتدا انسانها با یکدیگر درگیر نیستند و این سامانه‌ها و سیستم‌های هدایت پذیر از دور هستند که با یکدیگر درگیرند.
یک مرحله جلوتر از این هم الکترونیک قرار دارد. یعنی ما قبل از این که برخورد فیزیکی با هم داشته باشیم برخورد الکترونیکی با یکدیگر داریم. یعنی امروز رادار ما باید زودتر دشمن را ببیند؛ سامانه‌های جنگ الکترونیک ما باید زودتر انتشار امواج دشمن را ببیند که می‌بیند.
در حقیقت حوزه‌های برترساز نیروهای نظامی در همین مسائل است. یعنی شما بتوانید زودتر انتشار امواج الکترومغناطیسی دشمن را کشف کرده و فیزیک تجهیزات دشمن را ببینید. بعد بتوانید با این سیستم‌ها هم زودتر دشمن را شناسایی کنید و از فعالیت‌های الکترومغناطیسی آن جلوگیری کنید.
* ساخت تجهیزات و شبکه فرماندهی کنترل هوشمند
در جنگ الکترونیک اگر تجهیزات هوشمند در کنار ما نباشد دچار مشکلات فراوان می‌شویم. به همین دلیل بیش از ۱۰ سال است که این ماموریت هم به صاایران داده شده است. امروز خدا را شاکریم که بسیاری از تجهیزات در تمام حوزه‌ها را هوشمند کرده‌ایم و قادریم بسیاری از سامانه‌ها را به این شبکه فرماندهی و کنترل متصل کنیم.
در حوزه پدافند هوایی امروز کشور تحت یک شبکه فرماندهی و کنترل هوشمند قرار دارد و این شبکه در چندین رده به صورت آبشاری در حال پایش و کنترل فضای کشور است و دارای رده‌های محلی، منطقه‌ای و کشوری است.
ویژگی این شبکه این است که ما در تمام رده‌ها قادریم اطلاعات همه حسگرها را ببینیم، تهدید را شناسایی کنیم و سیستم ما قادر است که پیشنهاد برخورد با قوی‌ترین تهدید با بهترین سامانه را به فرمانده بدهد. یعنی امروز یک نظام دستیار برای فرمانده در شبکه فرماندهی و کنترل ایجاد کردیم و وقتی فرمانده در حال دیدن اطلاعات سامانه‌ها است، این سیستم به فرمانده می‌گوید فلان پرنده که با سرعت بالا و با فلان جهت در حال حرکت است تهدید شماره یک شماست و باید با فلان سامانه با آن مقابله کرد.
حسن دیگر این سیستم این است که این اقدام را تمام رده‌های محلی، منطقه‌ای و کشوری می‌توانند انجام دهند.
به این ترتیب اگر دشمن مثلا فرماندهی محلی ما را مورد هدف قرار داد چون در این سامانه رده‌ها مانند یک حلقه به هم متصل هستند، سامانه آفندی از یک رده بالاتر می‌تواند به مقابله با هدف بپردازد. این قابلیت توان آفندی و پدافندی ما را تضمین کرده که دستاورد بسیار بزرگی است.
* رصد آنلاین نیروهای میدانی در مقر فرماندهی
در حوزه رزم زمینی هم در حال اجرای همین طرح هستیم. البته امروز سرباز ما در منطقه نبرد تنها نیست و یک سرباز با تجهیزات مخابراتی که در اختیار دارد می‌تواند با رده‌های بالاتر خود ارتباط داشته باشد و همه رده‌ها نیز می‌توانند به صورت همزمان با یکدیگر در ارتباط باشند.
امروز در حوزه رزم زمینی یک سامانه فرماندهی کنترل را طراحی کرده‌ایم که فرمانده می‌تواند در زمانیکه در مقر فرماندهی حضور دارد نیروهایش را ببیند و با فرماندهان عمل کننده در خط ارتباط داشته باشد و این ارتباط کاملا به صورت رمزنگاری شده است.
در این سامانه تمامی اطلاعات و حتی صداها توسط رمز ارسال می‌شود و موقعیت نیروی عمل کننده و نیروی دشمن هم به صورت لحظه‌ای به فرمانده ارسال می‌شود. لذا فرمانده از پیشرفت نیرو و مقابله آن با دشمن کاملا اگاه است.
* امروز به توانایی یک گلوله یک هدف رسیده‌ایم
در حوزه رزم زمینی قادر شده‌ایم مهماتمان را هم هوشمند کنیم. امروز به توانایی یک گلوله یک هدف رسیده‌ایم و می‌توانیم با هرگلوله توپ یک هدف را مورد اصابت قرار دهیم.
امروز با سیکر‌هایی که برای موشک‌های رزم زمینی طراحی کرده‌ایم، موشک قادر است در فاز شیرجه هدفش را انتخاب کند و کاربر که چند ده کیلومتر دورتر نشسته است می‌تواند انتخاب کند که مثلا کدام تجهیزات نیروهای زرهی دشمن که در پشت یک تپه در حال حرکت هستند را منهدم کند. این موشک‌ها تاپ اتک هستند و به ضعیف‌ترین نقطه ادوات زرهی که بالای برجک است اصابت میکنند و با خرج گود خود هدف را منهدم می‌کند.
در حوزه رزم دریایی هم کار بزرگی انجام دادیم. در رزم دریایی قدری کار مشکل است چون شما از ساحل دور می شوید و دیگر از امکانات ساحل برخوردار نیستید.
امروز قادر هستیم با یک سامانه رله کننده ارتباط ناوشکن حاضر در صحنه را هم با ناوگروه سطحی و هم به صورت همزمان با زیردریایی برقرار کنیم و هم از طریق پهپادهایی که در بالای سر آن است ارتباط بگیرد و هم می‌تواند از طریق پهپادهایی که در مسیر قرار دارند این اطلاعات را به ساحل منتقل کند و ما قادریم صحنه نبرد در دریا را نیز برای فرماندهی که در ساحل نشسته است به نمایش بگذاریم.
حسن این سامانه به آن است که اگر برای ناوشکن سرفرماندهی مشکلی پیش آمد فرماندهی به شناور دیگری منتقل شود و این از قبل در شناورها طراحی شده است.
* اجرای آتش ۳۶۰ درجه علیه هدف
خداوند بزرگ را شاکریم که امروز در صحنه جنگ شبکه محور در دریا، زمین و هوا دارای سامانه هستیم و قادریم از هر نطقه‌ای که بخواهیم علیه دشمن اجرای آتش هوشمند کنیم یعنی قادریم علیه یک هدف در ۳۶۰ به روی آن اجرای آتش کنیم.
قبلا اگر یک هدف در مقابل ما بود فقط می‌توانستیم به صورت مستقیم روی آن اجرای آتش کنیم اما امروز قادریم به موشکی که به سمت هدف شلیک می‌کنیم بگوییم هدف را دور بزن و از پشت سر به آن حمله کن و قادریم همزمانی رسیدن موشک‌ها به هدف را هم اندازه‌گیری کنیم.
امروز در حوزه سامانه‌های دفاعی، سامانه‌هایی با نواخت تیر بالا به میدان آمده است که می‌تواند ۴۰۰۰ گلوله را در مساحت ۱۰ اینچ در مدت یک دقیقه شلیک کند. این در فاصله ۴ کیلومتری یک دیواره آتش ایجاد می‌کند که قادر است هر موشکی را مورد اصابت قرار دهد. حال اگر تعداد موشک‌های شلیک شونده به سمت هدف را افزایش دهیم این سامانه می‌تواند با دو سه موشک مقابله کند و موشک چهارم به هدف اصابت می‌کند.
امروز ما قادریم در لحظه از چند جهت به یک هدف حمله کنیم و این دست برتر ما در جنگ هوشمند و شبکه محور است. این توانمندی است که در حوزه هوشمندسازی تجهیزات بدست آورده‌ایم و به جرأت می‌توانم بگویم که تمامی تسلیحات آفندی ما به این فناوری مجهز هستند.
* دستیابی به اویونیک نسل ۵ و رادار آرایه فازی در جنگنده‌ها
تسنیم: اگر بخواهیم نگاهی به دستاوردهای وزارت دفاع در سال ۱۴۰۱ داشته باشیم هواپیمای یاسین یکی از مهمترین دستاوردهایی بود که رونمایی شد و در مورد آن گفته شد به اویونیک پیشرفته مجهز است و می‌تواند فضای هواپیماهای جدید را برای خلبان شبیه سازی کند. یکی از مطالبات هم بروزرسانی جنگنده‌های نهاجا با همین تجهیزات پیشرفته و بخصوص رادارهای آرایه فازی است. در این زمینه به چه پیشرفت‌هایی دست یافته‌اید؟
امیر رستگاری: امروز در این حوزه به نسل پنجم فناوری در طراحی و ساخت کابین خلبان رسیده‌ایم. امروز افتخار داریم به ملت عزیز ایران اعلام کنیم به فناوری تمامی حسگرها و تجهیزات کابین خلبان که در نسل ۵ این فناوری وجود دارد، دست یافته‌ایم وهمه اینها بومی شده است.
در حوزه رادار باید بگویم رادار آرایه فازی در نسل‌‌های ۱، ۲ و ۳ ساخته شده و جنگنده کوثر به رادار آرایه فازی بومی مجهز شده است. جنگنده F-4 هم به رادار آرایه فازی بومی مجهز شده است.
* تولید هلمت‌های خلبانی دیجیتال
در حوزه نشانگرها تمامی آنها چه نشانگر HUD و چه هلمت(کلاه) خلبان بومی سازی و دیجیتال شده است. در زمینه طراحی و ساخت کلاه خلبان به فناوری رسیده‌ایم که می‌تواند کره ۳۶۰ درجه پیرامون خلبان را به آن نشان دهد.
این توانمندی بی نظیری است که در چندماه گذشته به آن دست پیدا کرده‌ایم و به خلبان این امکان را می‌دهد که بتواند در حالیکه جلوی خودش را نگاه می‌کند بتواند فضای طرفین و حتی پشت سر خودش را ببنید. این هلمت جدید همچنین این امکان را به خلبان می‌دهد تا سامانه‌های تسلیحاتی هماهنگ با چرخش سر خلبان تغییر جهت دهند.
* تجهیز جنگنده‌های کوثر به پاد جنگ الکترونیک پیشرفته
همچنین تمامی نشانگرهای جنگنده را دیجیتال و سامانه‌های مخابراتی را هم بومی کرده‌ایم. در حوزه سامانه‌های جنگ الکترونیک، جنگنده‌های کوثر به پادهای جنگ الکترونیک مجهز شده‌اند که اجازه دهید من باند فرکانسی آن را اینجا نگویم.
ما تحقیق کردیم که جنگنده‌های روز دنیا به چه سامانه‌های الکترونیک با چه موج الکترومغناطیس مجهز هستند و ما سامانه elint آن را ساخته‌ایم و در پادهای جنگ الکترونیک روی جنگنده‌ها می‌توانیم نصب کنیم. در حوزه سامانه‌های مخابراتی نیز توانسته‌ایم به سامانه‌هایی با برد ۲۰۰ کیلومتر در مخابرات هوابه هوا و هوا به زمین دست یابیم که یک برد بسیار خوب است.
همچنین در حوزه ارتباط بین جنگنده‌ها در یک اسکادران پروازی که قرار نیست کسی صدای آنها را بشنود نیز سامانه‌های UHF طراحی کردیم و سامانه‌های TACAN وIFF جنگنده‌ها نیز بومی شده است.
امروز بیش از ۱۷ سامانه مهم و اساسی در جنگنده را ماژولار کردیم و این دستاورد بزرگی است. هر کدام از این سامانه‌ها دارای فرستنده، گیرنده و منبع قدرت بود که وقتی قرار بود در جنگنده جاگذاری شود خیلی فضا اشغال می‌کرد اما این سامانه‌ها تبدیل به یک برد شده و در داخل یک رک جاگذاری شده است و هر برد با برد دیگر قابل تعویض است یعنی بردی که برای مخابرات استفاده می‌شود می‌تواند برای جنگال هم استفاده شود.
حسن این کار به این است که هم فضای بسیار کمتری اشغال می‌شود و هم سرعت پردازش بسیار بالا رفته است. علاوه بر این در صورتی که برای هر یک از بردها اتفاقی بیافتد برد جایگزین بدون دخالت خلبان وارد مدار می‌شود.
* مقابله با تهدیدات در جنگنده به صورت خودکار و هوشمند
به این ترتیب یک فضای هوشمند را برای خلبان ایجاد کرده‌ایم، در این سیستم خلبان نیاز به تصمیم گیری برای درگیری ندارد، خلبان ناوبری خودش را می‌کند و سیستم هم فضای اطراف را پایش می‌کند و تهدیدات را مشخص کرده و به صورت بوق و سیگنال به خلبان اعلام می‌کند.
بعد از اینکه خلبان حالت جنگی برای هواپیما مشخص کرد وقتی تهدیدات از یک میزانی نزدیک‌تر شوند سیستم به صورت خودکار بهترین سلاح را به سمت مهاجم شلیک می‌کند و این کار خلبان را راحت می‌کند. به این ترتیب قادریم با یک تک خلبان یک عملیات جنگی را در هوا مدیریت کنیم.
این یک شاهکار است که توسط دانشمندان جوان ما صورت گرفته است و ضمن اینکه از سرریز این فناوری برای بروزرسانی کابین جنگنده‌هایی که در خط اورهال قرار می‌گیرند استفاده می‌شود.
* پایش فضای ۶۰۰ کیلومتری فضای اطراف کشور
تسنیم: در سال‌های اخیر به حوزه جنگال در نیروهای مسلح توجه ویژه‌ای شده و سازمان‌های مستقلی هم برای آن ایجاد شده است. از سوی دیگر دشمن ما در این حوزه بسیار پیشرفته است و شاید بتوان گفت در جنگ کویت پدافند هوایی عراق را با اتکا به این فناوری در کنار سایر فناوری‌ها از کار انداخت. از آنجایی که ما در این حوزه نوپا هستیم و جنگ الکترونیک می‌تواند در زندگی مردم هم دخیل باشد در این حوزه به چه محصولات جدیدی دست یافته‌اید؟
امیر رستگاری: امروز شاید کشور درگیر جنگ سخت نیست اما درگیر جنگ الکترونیک هست شاید برخی هم خیلی این را درک نکنند. ما برای حفاظت از فضا و مرز هوایی کشور سال‌هاست که درگیر جنگ الکترونیک هستیم و توان ما را هر مهاجمی که تا امروز آن را محک زده متوجه شده است. وقتی هواپیما از یک فاصله‌ای، نزدیک FIR ما می‌شود ما متوجه حضور او می‌شویم و به او اخطار می‌دهیم. ما هم بوسیله سامانه‌های راداری متوجه این حضور می‌شویم که امروز ما قادر شدیم بیش از ۶۰۰ کیلومتر فضای اطراف کشور را پایش کنیم و این کار بزرگی است که توسط سامانه‌های بومی خودمان بدست آمده است.
فراتر از این دریافت انتشار امواج الکترومغناطیس دشمن است که امروز هم امواج رادار و هم مخابرات را از فاصله چند صد کیلومتری دریافت می‌کنیم و خیلی زودتر از آنکه هدف نزدیک ما بشود ما متوجه نقل و انتقالات هوایی آنها هستیم.
امروز به جرات می‌گویم سامانه‌های کشف و اقدام متقابل علیه باندهای فرکانسی که سامانه‌های جنگال روز دنیا در آنها کار می‌کند را در اختیار داریم ولی خیلی نمی‌توانیم این موضوع را باز کنیم.
* اثر انگشت جنگنده‌های دشمن را در اختیار داریم
ما finger print تجهیزات الکترونیکی دشمن را در اختیار داریم. همانطور که در انسانها اثر انگشت منحصر به فرد است این موضوع در سامانه‌های الکترو مغناطیسی هم وجود دارد و ما چند سالی است که به این فناوری دست پیدا کرده‌ایم.
برای مثال اگر رادار یک جنگنده F-35 شروع به فعالیت و پایش می‌کند امواجی از خود منتشر می‌کند که با رادار جنگنده F-35 دیگر متفاوت است و ما امروز قادر به تشخیص این موضوع هستیم. یعنی می‌توانیم سیگنال‌های مخابراتی و رادیویی و مغناطیسی یک جنگنده را دریافت و تحلیل کنیم و متوجه شویم برای کدام جنگنده است و اگر یکسال بعد دوباره همان جنگنده شروع به فعالیت کرد ما متوجه می‌شویم که کدام جنگنده است.
لذا قادریم تمام ابعاد امواج الکترومغناطیس دشمن را پایش کرده و متناسب با آن آفند کنیم. در این حالت آفند به مراتب راحت‌تر است. مثلا وقتی یک رادار امواج خود را با توان چند صد کیلووات تا چند مگاوات منتشر می‌کند توان گیرنده در حد چند میلی آمپر است و ما قادریم با چند وات گیرنده رادار را به حالت اشباع درآوریم. ما امروز این کار را کرده‌ایم و دشمن هم این را گرفته است و هواپیمای دشمن را مختل کرده‌ایم.
* هک همزمان ۲ هواپیمای دشمن در مرز هوایی ایران
چند وقت پیش یک هواپیمای دشمن در مرزهای FIR (مرز هوایی) ما حرکت و شروع به انتشار امواج برای جمع‌آوری اطلاعات کرد، ما این هواپیما را مختل کردیم اما خلبان دشمن فکر کرد که سیستمش دچار اشکال شده است با پایگاه تماس گرفت که “سیستم من اشکال پیدا کرده است و برمی‌گردم”؛ ما این مکالماتش را در اختیار داریم.
فردای آن روز دو هواپیمای دیگر دشمن پرواز کردند و بال به بال هم شروع به پایش کردند، این دفعه هر دو را مختل کردیم چون در آن پهنای باند به این توانمندی دست پیدا کرده‌ایم.
به‌محض اینکه ما شروع به اختلال کردیم، این دو هواپیما متوجه شدند که سامانه‌های زمینی ما در حال اخلال آنها هستند لذا به پایگاه‌شان اعلام کردند که “اینجا جمر فعالیت می‌کند و ما دیگر نمی‌توانیم کار کنیم.”، این توانمندی امروز در مجموعه نیروهای مسلح وجود دارد و می‌توانیم در فاصله چند صد کیلومتری اگر تهدیدی را دیدیم، آن را مختل کنیم.
درست است که ما کار در حوزه جنگال را قدری دیر شروع کردیم اما باید افتخار کنیم چه جوانانی در این کشور وجود دارند که با هوش سرشار خودشان می نشینند و کار میکنند و ما زیر دو سال به توانمندی‌های رسیدیم که باور کردنی نیست.
در ۲۹ فروردین سال ۶۷ من افسر جوانی در ناو بودم که با ناوگان پنجم دریایی آمریکا درگیر شدیم. من تلخی آن زمان را هیچ وقت فراموش نمی‌کنم که ما هیچ چیز جز سامانه‌های توپخانه‌ای جنگ جهانی دوم نداشتیم و A6 های آمریکایی هر کار دلشان میخواست می‌کردند. اما امروز اینطور نیست ما مهاجم را می بینیم به آن اخطار می‌دهیم اگر به اخطار توجه نکرد اقدام می‌کنیم.
انهدام هواپیمای گلوبال هاوک آمریکایی با بدنه کامپوزیتی و رادار گریز آنهم با یک تیر موشک، توانایی بسیار بزرگی است. برابر دکترین نظامی خودمان اگر می‌خواهیم علیه یک هدف متحرک اقدام آفندی کنیم باید دو شلیک داشته باشیم تا درصد اصابت را بالا ببریم حالا فرقی نمی‌کند چه بخواهیم یک پهپاد را بزنیم یا یک شناور و یا زیردریایی. آمریکایی‌ها هم هواپیمای مسافربری ما را با دو موشک استاندارد زدند. اما برای زدن گلوبال هاوک یک شلیک انجام شد و ما در آفند الکترومغناطیس یک بار عمل می‌کنیم و این توانی است که امروز ایجاد شده است.
* نصب سامانه‌های شنود و اخلالگر هوشمند و خودکار روی هواپیماها
امروز سامانه‌های شنود و اخلالگری که روی هواپیماها گذاشته‌ایم هوشمند و خودکار است، اگر هواپیمای دشمن فرکانس خود را تغییر دهد این پاد به صورت خودکار فرکانس جدید را پیدا می‌کند و روی آن فرکانس اخلال می‌کند و ما امروز یک پهنای باند وسیع را پوشش می‌دهیم.
البته این تنها بخشی از دستاوردهایی است که می‌شود بیان کرد و بخشی از دستاوردها را هم برای آن روز خاص گذاشته‌ایم. چون در حال کار کردن است و به فرمایش حضرت آقا ما باید همواره خود را در سنگر فرض و شب حمله‌ای فکر کنیم. برای آن روز خاص هم پیش بینی‌هایی کرده‌ایم که البته خدا نکند هیچ وقت اتفاق بیافتد ولی آماده شده‌ایم تا اگر سامانه‌هایی را دشمن بکار بگیرد فراتر از آنچه را دشمن فکر می‌کند بکار بگیریم، به صحنه بیاوریم و درگیر شویم. علاوه بر این در حوزه ریز پرنده‌ها و زدن آنها نیز کار کردیم.
تسنیم: مثل موضوع اصفهان؟
امیر رستگاری: در آن عملیات یکی از ریز پرنده‌ها را زدیم. در این زمینه کارهای بزرگی انجام دادیم و روز به روز هم در حال تقویت آن هستیم و در حال ترکیبی کردن آن با استفاده از سامانه‌های مختلف هستیم.
* خیلی‌ها متقاضی سامانه‌های جنگ الکترونیک ما هستند
در سال‌های اخیر یک جنگ نانوشته در این حوزه رقم خورده است بطوریکه بارها دشمن حمله کرده و بارها کوادکوپترهای آنان زمین خورده است و بارها باند فرکانسی خود را تغییر داده‌اند و ما هم در حال تغییر هستیم و در این زمینه به صورت پویا عمل می‌کنیم. در حوزه جنگ الکترونیک به دستاوردهای بزرگی رسیده‌ایم و خیلی‌ها الان متقاضی سامانه‌های ما هستند زیرا کارایی سامانه را دیده‌اند.
تسنیم: ما در اوایل دهه ۸۰ فعالیت خوبی در حوزه فضایی آغاز کردیم اما در دهه ۹۰ این فعالیت با وقفه مواجه شد و حالا دوباره این فعالیت‌ها از سر گرفته شده است. یکی از ماموریت‌های صاایران هم حوزه فضایی است. بفرمایید که در این حوزه چه برنامه‌هایی برای تولید ماهواره و کشف ماهواره‌های دشمن دارید؟
امیر رستگاری: صاایران یکی از پایه گذاران طراحی و تولید ماهواره در ایران است. این شرکت از سال ۷۸ اولین ماهواره به نام ماهواره امید را ساخت و تا به امروز گروه فضایی ما ۱۶ ماهواره ساخته است که ۱۲ تای آن به فضا پرتاب شده است و الحمد الله به اهداف تحقیقاتی مد نظر دست در مسیر توسعه دست پیدا کردیم.
در حوزه‌های مختلف ماهواره ورود کرده‌ایم که جدیدترین آنها ماهواره طلوع ۳ است و انشاالله در سال ۱۴۰۲ به فضا پرتاب خواهد شد. طلوع ۳ یک ماهواره تصویربرداری با قدرت وضوح ۱۰ متر رنگی و ۵ متر سیاه و سفید است.
* در تلاش برای رسیدن به منظومه ماهواره‌ای هستیم
این ماهواره در روز فناوری فضایی با حضور وزیر ارتباطاترونمایی شد و به صورت ویدئوکنفرانس از اتاق تمیز ما به استحضار مردم رسید. این ماهواره با وزن ۱۵۰ کیلوگرم و ابعاد ۱ متر و بیست سانتیمتر در ۱ متر در یک متر اولین مینی ماهواره کشور است. ما در حوزه‌های جمع آوری سیگنالی، تصویربرداری، امواج الکترومغناطیس و شنودی کار می‌کنیم و چندین ماهواره در دست تولید داریم.
در کنار این در حوزه ماهواره‌های مکعبی هم در حال کار هستیم برای رسیدن به منظومه ماهواره‌ای که انشاالله در سال ۱۴۰۲ امیدواریم بتوانیم ماهواره طلوع ۳ و دو ماهواره مکعبی را پرتاب کنیم.
* امسال ۶ ماهواره آماده پرتاب می‌شوند
جا دارد اینجا من از رئیس محترم جمهور تشکر کنم زیرا مجددا شورای عالی فضایی تشکیل و یک برنامه ۱۰ ساله در نقش راه فضایی تدوین شد. در این برنامه ماموریت صاایران، سازمان فضایی و نیروی هوافضای سپاه مشخص شد و با توجه به اینکه ارتش هم ماموریت فضایی گرفته است، ما هم برای ارتش و هم برای سازمان فضایی در حال کار و در حال آماده سازی ۶ ماهواره در سال ۱۴۰۲ هستیم.
قطعا به دنبال منظومه ماهواره‌ای با ماهواره‌های مکعبی کوچک هستیم و با پرتاب ۲ ماهواره مکعبی به همراه ماهواره طلوع ۳ اولین تمرین ما برای دستیابی به این موضوع صورت می‌گیرد.
در حال انجام کار مشترکی با سازمان فضایی هستیم تا اولین ماهواره SAR را هم به فضا پرتاب کنیم تا یک پایش تصویربرداری راداری با یک وضوح خوب داشته باشیم.
تفاوت حوزه تصویربرداری راداری با اپتیکی این است که ما قادر خواهیم بود در تمام شرایط آب و هوایی تصویر زمین را بگیریم و یک رصد ۲۴ ساعته داشته باشیم که فکر می‌کنم این پروژه در سال ۱۴۰۳ یا ۱۴۰۴ آماده شود.
* همکاری و مذاکره با سازمان هوافضای روسیه برای پرتاب ماهواره
تسنیم: رادار SAR هم ساخته‌اید؟
امیر رستگاری: بله به این رادار هم دست یافته‌ایم. رادار SAR ما روی پهپاد هم نصب می‌شود. برای پهپادهایی که توانایی حمل محموله کمتر دارد هم رادار SAR سبک طراحی کرده و روی آنها نصب کردیم، علاوه بر آن رادار SAR را روی هواپیمای شناسایی نصب کردیم که با یک پهنای دید و فاصله خوب می‌تواند کار کند.
باهمکاری خوبی که سازمان فضایی کشور و همچنین کشو روسیه داریم حوزه فضایی را فعالتر کرده‌ایم و انشاالله هم با سازمان هوافضای ودجا و هم روسیه در حال انجام مذاکراتی هستیم تا بتوانیم ماهواره‌های خودمان را هرچه سریعتر به فضا بفرستیم و قدرت خودمان را در فضا را تثبیت کنیم.
* به دنبال ایجاد منظومه ماهواره‌ای در مدار لئو هستیم
فضا به عنوان بعد چهارم بسیار حائز اهمیت است و در این برنامه ۱۰ ساله برای هر سالش برنامه داریم و امیدواریم ایران به عنوان یک قدرت فضایی خودش را به اثبات برساند و نه تنها در آینده با ماهواره‌های مینی و مدیوم وارد خواهیم شد بلکه دنبال این هستیم تا در مدار لئو منظومه‌های ماهواره‌ای را ایجاد کنیم.
چون ماهواره‌های ما هم کم وزن هستند می‌توانیم با یک پرتاب، ۳۰ ماهواره را به فضا پرتاب کنیم تا به صورت منظومه‌ای استفاده کنیم و انشاالله سال ۱۴۰۲ خبرهای خوبی در حوزه فضایی خواهید شنید. جا دارد از آقای دکتر سالاریه هم به خاطر تحرک خوبی که در کشور در این حوزه ایجاد کردند، تشکر کنم.
تسنیم: سال ۱۴۰۱ سال خوبی در حوزه صادرات محصولات دفاعی بود و نشانگر آن است که محصولات دفاعی ما هم از کیفیت خوبی برخوردار هستند و هم متناسب با جنگ‌های روز دنیا طراحی شده‌اند. سهم شرکت صاایران در حوزه صادرات چقدر بوده است و چه برنامه‌ای برای گسترش آن دارید؟
امیر رستگاری: به جرات می‌توانم بگویم سال ۱۴۰۱ سال خوبی برای ما در حوزه صادرات بود. امروز این شاید یک رکورد برای صاایران باشد که ۸۰ درصد محصولات ما حاصل فناوری‌هایی باشد که در این ۳ سال به آنها دست پیدا کردیم و چون این فناوری‌ها بروز بود در حوزه‌های مختلف تجهیزاتی را به کشورهای دوست صادر کرده‌ایم و روز به روز این روند در حال گسترش آن هستیم.
* به ۴۲ کشور جهان صادرات داریم
ما به ۴۲ کشور جهان تا کنون صادرات داشته‌ایم و در این حوزه تحرک خیلی خوبی ایجاد خواهد شد و به دلیل پایداری و ماندگاری محصولات ما به هر کشوری که ارسال شده‌اند کشورهای دیگر هم در خواست محصولات ما را کرده‌اند و در حوزه صادرات می‌توانیم صاحب حرف باشیم و چون این محصولات در یک شبکه فرماندهی و کنترل عمل میکنند خیلی مورد استقبال هستند.
در حوزه ملی هم خوب ورود کردیم. امروز محصولات صاایران در بخش‌های مختلف انرژی، کشاورزی، سلامت و سایر حوزه‌ها تولید می‌شود و در این حوزه با کسی رقابت نکردیم و در جایی که بخش خصوصی نمی‌توانست وارد شود ما ورود پیدا کردیم و بسیار از سامانه‌ها برای حوزه ملی را تولید می‌کنیم.
* شرکت اروپایی متقاضی اخذ نمایندگی ما در حوزه سیگنالی است
در همین خط ۷ مترو تهران، شرکت عامل خارجی از ایران رفت. حوزه برق، اسکادا، مخابرات و الکترونیک در مترو بسیار مهم است. در این حوزه‌ها سخت افزار و نرم افزار را تولید کردیم و توانمندی متخصصان ما به حدی است که می‌توانند روی سخت افزار خارجی نرم افزار بومی بریزند.
وقتی این شرکت خارجی رفت فکر می‌کرد کار ما تعطیل می‌شود ولی ما الان روی سخت افزار خارجی نرم افزار داخلی را نصب کرده‌ایم و آنجایی هم که لازم بود سخت افزار ایجاد کردیم. حالا یک شرکت اروپایی آمده است و می‌خواهد نمایندگی حوزه سیگنال ما را بگیرد و برای فروش ببرد.
حقیقتا این امنیت امروز کشور حاصل تلاش متخصصانی است که شبانه روز کار میکنند و ایران اسلامی را به سطحی از قدرت نظامی رسانده‌اند که دشمن جرات اقدام ندارد و چند سال است که حرف حمله نظامی نمی‌زنند و گزینه نظامی روی میز به مذاکره پشت میز رسیده است.
