در جلسه شماره ۷۰ شورای حمل و نقل و ترافیک شهر تهران مقرر شد تا در مرحله اول و قبل از بازگشایی دانشگاه ها و مدارس از تاریخ ۱۰ آبان ۱۴۰۰ ساعت شروع اجرای محدوده های طرح ترافیک و کنترل آلودگی هوا ازساعت ۸:۳۰ به ۷:۳۰ و ساعت خاتمه آن از ۱۶ به ۱۷ تغییر یابد؛ در مرحله دوم و پس از بازگشایی دانشگاهها و مدارس، ساعات اجرای محدودههای طرح ترافیک و کنترل آلودگی هوا مطابق با وضعیت قبل از شیوع کرونا با توجه به مصوبات قبلی تغییر می یابد.
گفتنی است که براساس ساعات اجرای محدودههای طرح ترافیک و کنترل آلودگی هوا در شهر تهران در ۶ ماه اول سال از ساعت ۶:۳۰ تا ۱۹ و در ۶ ماه دوم سال از ساعت ۶:۳۰ تا ۱۸ است.
کلیات طرح ترافیک چیست؟
مسئولان شهری برای کاهش تردد خودروهای شخصی در مناطق پرتراکم، طرح ترافیک را تهیه کردند که در مناطق تعیین شده شهری فقط تعداد خاصی از خودورهای شخصی که واجد شرایط هستند بتوانند ورود داشته باشند؛ طرحی که در شهر تهران نیز به صورت ویژه در دستور کار مدیران شهری قرار گرفت و اکنون در حال اجراست.
بر اساس این طرح، به غیر از خودروهای در اختیار حمل و نقل عمومی و خودروهای متعلق به فعالیتهای اورژانسی و تامین امنیت، سایر خودروهای شخصی با محدودیتهایی برای ورود به مناطق پرتراکم ترافیکی مواجه میشوند. این محدوده و شرایط در شهرهای مختلف جهان و با مکانیزمهای مختلفی صورت میگیرد.
موضوع محدودیت برای حمل و نقل شهری در ایران، نخستین بار در سال ۱۳۵۸ و با تعیین مسیر ویژه اتوبوسرانی شروع شد که این قوانین تا سال ۱۳۸۴، ۹ مرحله بازبینی شد.
بر این اساس، اولویتهایی بر حسب مشاغل تعیین شد و بر اساس این اولویتها، قیمتهایی برای خرید مجوز ورود به طرح مشخص شد؛ طرحی که شهرداری تهران در نیمه دوم سال ۱۳۹۶ اقدام به بازنگری آن کرد.
تا پیش از بازنگری طرح، حجم انبوهی از خودروهای دارای سهیمه طرح ترافیک با پرداختهای ناچیز قادر بودند وارد طرح ترافیک شوند، همچنین خودروها بر اساس شماره آخر پلاک به صورت زوج و فرد از سال ۶ صبح تا ساعت ۱۷ تنها مجاز به رانندگی در محدوده زوج و فرد و پس از آن در کل محدوده طرح بودند؛ شرایطی که با بازنگری طرح دچار تغییرات جدی شد و خودروهای فاقد طرح تا ساعت ۱۹ امکان حضور در محدوده طرح را ندارند.
طرح ترافیک جدید در روزهای شنبه تا چهارشنبه اجرا میشود. این طرح علاوه بر روزهای جمعه و تعطیلات رسمی، در روزهای پنجشنبه نیز اجرا نمیشود. ورود به محدوده طرح ترافیک در این روزها برای عموم شهروندان آزاد و رایگان است؛ لذا پیش بینی میشود بخشی از ترافیک روزهای شنبه تا چهار شنبه به طول روز پنج شنبه توزیع شود. مدت اجرای طرح ترافیک جدید دو ساعت افزایش یافته است و از ساعت ۶:۳۰ تا ۱۹ اجرا میشود.
طرح زوج و فرد در روزهای شنبه تا چهارشنبه اجرا میشود اما روز پنجشنبه تردد در محدودههای طرح ترافیک و زوج و فرد برای همه شهروندان رایگان و آزاد است.
از اول تیرماه سال ۹۸ طرحی جایگزین طرح زوج و فرد شد که برابر آن تعداد روزهای مجاز هر خودروی پلاک تهران ۸۰ روز در سال و در هر فصل ۲۰ روز خواهد بود و در مقابل، دیگر محدودیتی از بابت زوج یا فرد بودن پلاک و روز وجود ندارد و هر خودرویی در هر روزی که نیاز داشت، میتواند از حق تردد خود استفاده کند، بدین ترتیب، دیگر چیزی بهنام محدوده زوج یا فرد وجود ندارد و هرکس در طول فصل، ۲۰ روز حق تردد مجاز و رایگان خواهد داشت و برای تردد مجاز بیش از آن، نیازمند پرداخت عوارض است. تعداد روزهای مجاز برای خودروهای با پلاک غیرتهران ۱۵ روز در هر فصل خواهد بود.
طرح آلودگی هوا در تهران
بر اساس طرح محدوده کنترل آلودگی هوا که مصوب شورای حملونقل و ترافیک شهر تهران در جلسه ۵۴ در تاریخ ۱۳ بهمن ۱۳۹۷ است، تردد خودروها در حلقه دوم (زوج یا فرد سابق) دیگر به صورت نوبتی و بر اساس رقم سمت راست پلاک خودروها نیست، بلکه همه خودروهای پلاک تهران ۲۰ روز و خودروهای پلاک غیرتهران ۱۵ روز در هر فصل اجازه تردد رایگان در این محدوده را خواهند داشت و برای تردد بیش از سهمیه خود در محدوده کنترل آلودگی هوا باید نصف عوارض طرح ترافیک را پرداخت کنند.
از ابتدای تیرماه ۹۸ اجرای طرح زوج یا فرد پس از ۱۴ سال به پایان رسید و طرحی جدید با عنوان «محدوده کنترل آلودگی هوا» یا «حلقه دوم» با ویژگیهای متفاوت جایگزین آن شد.
ابعاد و مرزهای این محدوده همان ابعاد و مرزهای محدوده زوج یا فرد سابق است اما مقررات مرتبط با آن تغییر میکند.
مرزهای این محدوده از سمت شمال به بزرگراه همت از تقاطع امام علی تا تقاطع بزرگراه چمران، از سمت جنوب به بزرگراه بعثت از تقاطع امام علی تا تقاطع نواب، از سمت شرق به بزرگراه امام علی از تقاطع همت تا تقاطع بعثت و از سمت غرب به بزرگراه نواب از تقاطع بعثت تا تقاطع آزادی و در ادامه به بزرگراه چمران از تقاطع آزادی تا تقاطع همت محدود میشود.
منبع: باشگاه خبرنگاران