دورریزی محصولات کشاورزی در محصولات صیفی بیشتر رایج بود این بار به سمت محصولات باغی سوق یافته و باغداران را متضرر می کند به علاوه ضریب امنیت غذایی هم کاهش داده و منابع آب و خاکی که برای به عمل آمدن آن استفاده شده بود همه به باد می رود مصداق بارز آن سیب های صنعتی است که این روزها اگر کسی گذرش بر استانهای غربی بیفتد کنار جاده ها مشاهده خواهد کرد.
در چند روز گذشته باغداران غرب کشور و منطقه دماوند از وجود انبوه سیب صنعتی که خریداری برای آن پیدا نمی شود انتقاد می کنند، آنطور که در فضای مجازی و گزارش صدا و سیما منعکس شد فله ای انباشته شده و در حال فساد بودند.
سیب های صنعتی که به سیب های جاده ای هم معروف است، معمولا میوه های خسارت دیده و افتاده روی زمین است که بیشتر به صنایع تبدیلی باید هدایت شود.
مشکل باغداران و بویژه سیب کاران مناطق آذربایجان های غربی و شرقی تنها مربوط به امسال نیست، سال گذشته هم چنین مشکلی داشتند و در سالهای قبل تر هم به تناوب چنین مشکلاتی را شاهد بودیم که در سالهای پرمحصول بیشتر خود را نشان می دهد.
اما چرا این اتفاقات هر سال تکرار می شود و راهکاری هم برای آن نیست؟
*فکری برای مازاد تولید نمی شود
در کشور بیش از ۵ میلیون تن سیب تولید می شود که بیش از نیاز است و باید صادر شود و یا در صنایع تبدیلی و تکمیلی با تبدیل به مواد مصرفی دیگر ارزش افزوده پیدا کند که در هر دو مورد مشکل وجود دارد. نه صنایع به حد کافی است و نه صادرات مکفی وجود دارد.
بابایی رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌غربی با تایید این موضوع می گوید: با بیان اینکه در کشور ۲۵۰ هزار هکتار باغ سیب وجود دارد، بیان کرد: از این مقدار ۶۰ هزار و ۴۷۰ هکتار در آذربایجان‌غربی است که پیش‌بینی می‌شود از باغات سیب کشور ۴.۴ میلیون تن و از باغات سیب درختی این استان نیز یک میلیون و ۲۷۰ هزار تن سیب برداشت شود.
این مقام مسوول خاطرنشان کرد: با توجه به آمار ارائه شده از سوی جهاد کشاورزی در سال ۱۳۹۹ در جهان ۸۷ میلیون تن سیب درختی تولید شد که بیش از یک میلیون تن آن مربوط به آذربایجان‌غربی است.
بنابراین این آمارها گویا است که تولید سیب در کشور به خوبی انجام می شود اما در باره بازار آن کوتاهی می شود که صادرات می تواند مهمترین عامل تنظیم عرضه و تقاضای بازار و قیمت باشد.اما این مسئول تنها از صادرات ۲۳۵ هزار تن سیب درختی به ارزش ۷۲ میلیون دلار از گمرکات کشور خبر میدهد که با توجه به سال آور و تولید بیشتر رقم کمی است.
*جولان دلالان و ورود دیرهنگام سازمان های مسئول برای خرید محصول کشاورزان
دلالان همیشه در کمین نشسته اند تا محصول کشاورز را با قیمت اندک خریداری و به قیمت چند برابر بفروشد در حقیقت درآمد اصلی به جیب اینها می رود در این میان سازمان تعاون روستایی که مسئولیت خرید توافقی محصول کشاورزان را به عهده دارد بسیار دیر به خرید وارد می شود.
چندین هفته است که باغداران استان های آذربایجان غربی، شرقی، اردبیل و شهرستان دماوند از مازاد تولید و نبودن خریدار و فساد محصولات می گویند اما سازمان تعاون روستایی امروز گفته است که وارد خرید توافقی می شود.
محمدمهدی شهریاری استاندار آذربایجان‌غربی در پانزدهمین جلسه ساماندهی و تسهیل فرآیندهای مربوط به این محصول در حضور معاون سازمان تعاون روستائی کشور با تاکید بر اهتمام جدی سازمان تعاون روستایی در خرید تضمینی سیب صنعتی اظهار داشت: برای حذف رانت و دلالی و رسیدن سود واقعی به باغداران ایستگاه‌های خرید سازمان تعاون روستایی باید افزایش یابد.
وی با اشاره به تعیین قیمت یک هزار و ۴۶۰ تومان برای خرید تضمینی سیب صنعتی گفت: انتظار می‌رود تا برای سامان بخشی به این روند کارخانجات کنسانتره هم ورود داشته باشند.
استاندار آذربایجان‌غربی افزود: همه تلاش دستگاه‌های مربوطه باید به سمت حذف دلالی و بهره بردن باغداران از سود واقعی معطوف باشد.
وی با اشاره به افزایش تولید سیب در استان بر لزوم اتخاذ تمهیدات لازم برای تسهیل روند صادرات نیز تاکید کرد.
*تغییرات آب و هوایی هم مقصر شد
مسئولان وزارت جهاد کشاورزی تغییرات آب و هوایی را هم در این زمینه مقصر می دانند و می گویند، زمان رسیدن میوه ها را حداقل ۱۰ روز جلوتر انداخته و کارخانه ها غافلگیر شدند.
روابط عمومی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی، اظهار داشت: با توجه به نظر محققان مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان، به علت تغییرات اقلیمی و شرایط آب و هوایی در سال جاری، تاریخ رسیدگی فیزیولوژیکی محصول سیب درختی ، زودتر از موعد مقرر اتفاق افتاده است.
*قیمتی که دولت می خرد پایین است و کشاورز تمایل به فروش ندارد
کشاورزان شهرستان دنا در نشستی که فرماندار شهرستان داشتند با بیان اینکه تولید یک کیلوگرم محصول سیب درختی برای آنها به قیمت تحمل هزینه های سرسام آور از پی تورم حاکم بر اقتصاد کشور تمام می شود تاکید داشتند هزینه تمام شده یک کیلوگرم سیب درختی در ده ماه دوره پرورش ۲۵۰۰ تا ۲۷۰۰ تومان در سال ۱۴۰۰-۱۳۹۹ تمام شده است این در حالی است که دولت قیمت هر کیلو ۱۵۰۰ تومان را برای خرید توافقی سیب صنعتی تعیین کرده است.
*ورود دیر هنگام مراکز دولتی به خرید سیب توافقی/ ۴۰۰هزارتن سیب دست باغداران ماند
چندین هفته است که انتقادهای سیب کاران و بر باد رفتن سرمایه و محصول شان نقل رسانه ها است اما امروز سازمان تعاون روستایی گفته که به خرید سیب اقدام می کند این در حالی است که کلی محصول فاسد شده و یا در تله بزخری دلالان حبس شده است. ورود این سازمان به نوش دارو پس مرگ سهراب بسیار شبیه است و بهتر است به جای علائم درمانی پس از بروز مشکل، پیش بینی و اقدام زود هنگام کند.
سرپرست سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران گفت: از امروز عملیات خرید سیب صنعتی و درجه سه از باغداران غرب کشور آغاز می‌شود که بخشی هم به کشورهای ترکیه و روسیه صادر خواهد شد.
وی تصریح کرد: ۲۳ واحد فعال فرآوری آبمیوه و ۱۲ واحد کنسانتره میوه با حداقل ظرفیت جذب ۴۸۰ هزار تن میوه در استان وجود دارد.
علت این مشکلات عمدتا نبود سیاست های صادراتی و نیز کمبود صنایع تبدیلی و تکمیلی در داخل است.
این مسئول در باره قیمتی که قرار است از باغداران خریداری شود و یا نحوه تحویل از آنها اظهار نظری نکرده است.
*تولید زیاد شد اما کاری نشد
وی اضافه کرد: با وجود خشکسالی‌هایی که در کشور وجود داشت، اما در دو استان آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی، تولیدات کشاورزی و سیب بیش از انتظار و ظرفیت بوده و برآورد شده حدود ۴۰۰ هزار تن سیب صنعتی این روزها بر روی دست کشاورزان بماند.
وی با بیان اینکه در زمینه صنایع تبدیلی در کشور زیرساخت‌های خوبی نداریم و باید در این زمینه برنامه ریزی‌های لازم انجام شود.
*۳ عامل اصلی مشکل سیب کاران
مشکلات امروز سیب کاران به ضعف هایی که از گذشته به یادگار مانده بر می گردد از جمله نبودن صنایع تبدیلی و تکمیلی کافی، که در استانی که قطب تولید این محصول است تنها ظرفیت ۴۸۰ هزار تن صنایع وجود دارد.
مهمتر از همه ضعف در سیاست های صادراتی است که امروزه بیشتر صبغه سیاسی به خود گرفته و باید وزارت خارجه در کنار وزارت جهاد کشاورزی با رایزنی ها و تعاملاتی که با کشورها می کند به این امر کمک کند.
و سوم دولت باید قیمت توافقی مناسبی تعیین کند و ضمن اینکه اقداماتش زود هنگام و بازدارنده باشد که اقدام دیرهنگام به جولان دلالان کمک خواهد کرد.
منبع: فارس
