«فاطمی» روزنامه‌نگار بود و قلم تندی داشت علیه سلطنت و دولت‌های دوره پهلوی و علیه انگلیس. معلوم است به دلیل مقالات آنچنانی، کارش به حبس هم کشید. در ۳۰ سالگی نیز دیگر مشهور شده بود و خودش روزنامه داشت که اسمش «باختر امروز» بود و در شماره نخست آن نوشته بود: «با همان جسارت و بی‌پروایی از مصالح علف‌خورها، پابرهنه‌ها، گرسنه‌ها و بی‌کفن‌ها دفاع خواهد کرد. این روزنامه مال میلیون‌ها مردمی است که در اثر ضعف و ناتوانی در شرایط زندگی قرون وسطی باقی مانده‌اند و از دنیای قرن بیستم خبری ندارند. شعار ما این است: یا مرگ یا آزادی». فاطمی در عرصه سیاست هم فعال بود و از نزدیکان «محمد مصدق» بود و پیشنهاد ملی‌شدن صنعت نفت را نخستین‌بار فاطمی مطرح کرده بود و وقتی مصدق دولت تشکیل داد فاطمی سمت مهمی گرفت و از مهر سال ۱۳۳۱ شمسی وزیر امورخارجه شد. اولین کاری هم که کرد تعطیلی سفارت انگلیس در تهران بود.
به گفته «محمد مصدق» پیشنهاد ملی‌شدن صنعت نفت را نخستین‌بار «فاطمی» مطرح کرده بود
فراری بغداد!
فاطمی در سال‌های ۱۳۳۰ و ۱۳۳۲ ترور شد؛ ۲ بار. و هر بار جان سالم به در برد و از روی تخت بیمارستان پیام داد: «برای جامعه و ملتی که می‌خواهد زنجیرهای گران بندگی و غلامی را پاره کند این‌طور رنج‌ها و جان سپردن‌ها و قربانی‌دادن‌ها باید امری عادی و بسیار ساده تلقی شود. تنها آتش مقدسی که باید در کانون سینه هر جوان ایرانی برای همیشه زبانه بکشد این آرزو و آرمان بزرگ و پاک است که جان خود را در راه رهایی جامعه و نجات ملت خود از چنگال استعمار و فقر و بدبختی و ظلم و جور بگذارد».
وقتی کودتای ۲۵ مرداد سال ۱۳۳۲ شمسی برای بازگرداندن شاه شکست خورد همان آتش سینه فاطمی برافروخته شد و علیه پهلوی دوم در میدان بهارستان سخنرانی کرد و مقالات تندی علیه سلطنت و علیه استعمار انگلیس در ایران و شرق جهان نوشت و پهلوی دوم را که به بغداد فرار کرده بود «فراری بغداد» نامید.
صفحه نخست روزنامه «باختر امروز» در روز ۲۵ مرداد سال ۱۳۳۲ شمسی؛ روز کودتای ناموفق!
وقتی در روز ۲۸ مرداد دوباره انگلیس و آمریکا کودتا کردند و این بار کودتا پیروز شد و مصدق دستگیر شد فاطمی در خانه دوستانش مخفی شد و خودش نوشت: «بعد از ظهر ۲۸ مرداد وقتی سیل گلوله توپ و مسلسل به خانه دکتر مصدق می‌بارید من به اصرار یکی از کسانم به خانه روبروی خانه نخست‌وزیر رفته و از آنجا با ماجرای فراوان، همین‌که شب رسید به خانه آشنایی پناه بردیم و ۲ روز بعد به جایی که اینک قلم را در آن خانه به دست دارم آمده پنهان شدم».
فاطمی مدتی بعد دستگیر شد و این روایت تاریخ است: «فاطمی در ۶ اسفند ۱۳۳۲ خورشیدی دستگیر شد… در هفتم مهر ۱۳۳۳ خورشیدی پس از محاکمه غیرعلنی در دادگاه نظامی به دلیل اقدام برای برکناری محمدرضا پهلوی و اقدام علیه سلطنت در سحرگاه ۱۹ آبان همان سال او را تیرباران کردند و پیکرش در قبرستان ابن‌بابویه شهر ری در کنار شهدای قیام ۳۰ تیر به خاک سپرده شد».
«فاطمی» هنگام دستگیری توسط کودتاچیان
شدت عمل ضروری است!
حالا ماجرای «این‌گونه افراد» چه بود؟ وقتی کودتا شد کودتاچیان به این نتیجه رسیدند که اعدام مصدق به صلاح نیست ولی فاطمی را می‌توان و باید تیرباران کرد تا وضعیت آرام شود. همین ایده را دبیر سفارت انگلیس در تهران در زمان کودتا مکتوب کرد و فاطمی را «این‌گونه» افراد نامید؛ «اعدام بی‌رحمانه… ممکن است در مورد مصدق عاقلانه نباشد ولی شاید برای فاطمی، اگر دستگیر شود، بهترین راه حل باشد. تا زمانی که این‌گونه افراد زنده هستند و در ایران به سر می‌برند، همیشه خطر ضد کودتا وجود دارد، شدت عمل ضروری است».
منبع: فارس
