تصویر مرد و زنی که مقابل خانهشان شلنگ به دست مشغول آبپاشی کوچه، آب دادن باغچه یا شستن اتومبیل هستند آن هم در شرایط بحران آبی که ایران با آن دست به گریبان است، تصویری ناخوشایند است. اما مگر میشود دست از برخی نیازها کشید. مثلا همین حالا هم تعداد خودروهای کثیف، چهره شهر را زشت میکند، اگر مردم به پاکیزگی وسایل نقلیه اهمیت ندهند این زشتی دو چندان خواهد شد.
اما چاره چیست؟ کارشناسان و صاحبنظران حوزه محیط زیست و مدیریت آب بر این باورند که تنها راه نجات از کم آبی و بحران آب، تکیه بر فناوری است. یکی از بزنگاههایی که فناوری به کمک انسان بحرانزده میآید همین بحران کمآبی است. شاید در نگاه اول، گام برداشته شده از سوی استارتآپهای فعال، قدمی کوچک باشد که به ظاهر باری از دوش خمیده محیط زیست بر نمیدارد، اما حقیقت آنکه همین گامهای کوچک تاثیر بسزایی در مدیریت و حتی بهبود شرایط دارد. مانند استارتآپ بسپار که در مدت کوتاه فعالیت خود موفق شده است حدود ۲۰ میلیون لیتر آب صرفهجویی کند. چرا که این کارواش آنلاین در محل، بدون مصرف حتی یک قطره آب ماشینها را تمیز میکند.
نسل جدید کارواش
پیش از ظهور استارتآپها و فناوریهای نوین، برای انجام امورات، راههای معدودی وجود داشت. مثلا برای پاکیزگی خودرو، صاحب اتومبیل ناچار بود ماشینش را به کارواش ببرد یا آنکه خود اقدام به شستوشو کند. بر اساس برآوردهای صورت گرفته مشخص شده است که برای شستوشوی کامل یک خودرو در کارواش حدود ۲۰۰ لیتر آب مصرف میشود و اگر بخواهید خودرو را در محل بشویید، این وضعیت فرق چندانی نخواهد کرد. همچنین برخی کارواشها به مشتریان اطمینان میدهند که آب مصرفیشان از چاه تامین میشود که این موضوع با فرض صحت ادعا هم دردی را دوا نمیکند. چرا که استفاده از آب چاه به منابع زیرزمینی (در صورت آنکه موجود باشد) لطمه وارد میکند.
شستوشو در بسپار بدون استفاده از آب انجام میشود. مواد شوینده بینیاز از آب و دستمالهای مخصوص، تنها وسایلی است که نیروهای بسپار از آن استفاده میکنند
استارتآپ «بسپار» با تکیه بر فناوری تلاش میکند تا بحران آب را در زمینه شستوشوی خودرو حل کند. چرا که آب زیادی در رابطه با شستوشو تلف میشود. استفاده از خدمات بسپار، با اپلیکیشنی ممکن میشود که در دو نوع منتشر شده؛ یکی برای متقاضیان شستوشو و یکی برای شستوشودهندگان. کاربر با استفاده از این اپ نوع خودرو و خدمات مورد نیاز را مشخص کرده و زمان مناسب را تعیین میکند. یک ساعت مانده به آغاز شستوشو سیستم این درخواست را به نزدیکترین فرد در محل ارجاع میدهد.
شستوشو در بسپار بدون استفاده از آب انجام میشود. مواد شوینده بینیاز از آب و دستمالهای مخصوص، تنها وسایلی است که نیروهای بسپار از آن استفاده میکنند. برای شستوشوی هر بخش خودرو، شوینده مخصوص وجود دارد. برنه خودرو، شیشهها لاستیک و رینگ هر کدام با شویندههای متفاوتی شسته میشوند.
کمبود وقت، عامل شکلگیری ایده
ایده ابتدایی راهاندازی استارتآپی مبتنی بر شستوشوی ماشین از زمانی آغاز شد که عباس مرادیان، بنیانگذار این استارتآپ مدام با خودروی کثیف تردد میکرد. او در رابطه با شکلگیری این ایده بهتجارتنیوز گفت که کمبود وقت موجب میشد که فرصت کافی برای مراجعه به کارواش نداشته باشم.
مطالعه بیشتر:
استارتآپهایی که هوای بنزین شما را دارند
از سوی دیگر عدم شفافیت برای شستوشوی خودرو در کارواشهای سنتی موجب میشود که صاحب خودرو با تصور هزینهای مشخص به این مراکز مراجعه کند، در حالی که قیمت تمام شده برای او هیچ نسبتی با تصور اولیه نداشته باشد. پرداخت انعامهای مختلف و هزینههای جانبی موجب میشود که شستوشوی ۱۵ هزارتومانی گاهی تا سه برابر قیمت نیز برای مشتری تمام شود.
مرادیان در ادامه شرح شکلگیری ایده بسپار گفت که در مجموعه تحت مدیریتش تلاش میشود افرادی که به عنوان شستشوگر استخدام میشوند دارای ویژگیها و توانمندیهایی باشند تا بتوانند این وظیفه را به صورت تخصصی انجام دهند. مرادیان شستوشوی ماشین را کاری تخصصی میخواند و معتقد است که این کار یکی از مهارتهای تخصصی مربوط به خودرو است.
مهارت شستوشوی بیعیب و نقص
مدیر استارتآپ بسپار در رابطه با فضای کاری پیرامون کارواشهای آنلاین معتقد است که هابکار و دیگر کارواشهای آنلاین بیش از آنکه رقیب بسپار باشند، رفیق این استارتآپ هستند. چرا که باید در کنار یکدیگر دست به فرهنگسازی برای مقابله با کمآبی بزنند. آنچه مرادیان از آن به عنوان رقیب اصلی یاد میکند، فعالیتهای خدماتی آنلاین مانند اسنپ باکس و سرویس مسافرکشی موتوری اسنپ بایک است.
در واقع تلاش برای جذب کارمند در این مسیر منجر به ایجاد رقابت شده است. مرادیان میگوید: «در ایران خدمات عموما کیفیت بالایی ندارند و از سوی دیگر کسانی که به دنبال شغل مناسب میگردند علاقهای به مشاغل خدماتی ندارند. این در حالی است که شستوشوی ماشین در بسپار مهارتی تخصصی است که نیاز به گذراندن دورههای آموزشی دارد.»
ایجاد اشتغال و کارآفرینی یکی از دغدغههای بسپار است. در این رابطه مرادیان به تجارتنیوز گفت: «کسی که شش ماه در این مجموعه مشغول به کار است با کسی که به عنوان مثال یک ماه است که مشغول به کار شده است از نظر میزان درآمد تفاوت خواهد داشت. در واقع با افزایش سابقه فرد، میزان درآمد او نیز افزایش پیدا خواهد کرد.»
قیمت مناسب با پوشش ضعیف
هزینهها در بسپار روشن و شفاف است. فهرست خدمات ارائه شده از سوی این استارتآپ روشن است و کارکنان این مجموعه هزینه اضافی بابت ارائه خدمات از مشتری دریافت نمیکنند. این نکته یکی از نقاط قوت استارتآپ بسپار است. مرادیان که خود از عدم شفافیت در کارواشها ناراحت بود یکی از محورهای شکلگیری ایده را همین شفافیت عنوان کرد و گفت: «در فهرست قیمتهای خدمات بسپار برای تیپهای مختلف خودرو و خدمات روشویی، توشویی و دیگر خدمات قیمتهای متفاوتی در نظر گرفته شده که بسته به نوع خودرو به مشتری اعلام می شود. در واقع مشتری هیچ مبلغی خارج از این چارچوب نمیپردازد.»
مواد شوینده مورد استفاده بسپار بر اساس فرمول مشخص با مقادیری آب حل میشود. این شویندهها از آنجا که بدون نیاز به شستوشو با آب قابل استفاده برای بخشهای مختلف خودرو هستند عموما از کشورهای پیشرفته اروپایی وارد میشوند که شرایط اقتصادی و بحرانهای بینالمللی مسیر ورود این شویندهها را به کشور دشوار میکند. مدیر عامل بسپار در این باره نیز گفت که مجموعه تحت مدیریت او در حال مذاکره با دانشگاه صنعتی شریف است تا بتوانند با استفاده از دانش بومی دست به تولید داخلی شویندههای مورد نیاز بزنند.
از جمله کاستیهای دیگر پیش روی کسب و کار نوپا و نوظهوری چون بسپار میتوان به نیروی کاری کم اشاره کرد. در حال حاضر ۸۰ شستوشوگر در سراسر تهران آماده خدماترسانی به مشتریان هستند که با تکیه بر این تعداد در فاصله حدود یک ساله بسپار موفق به خدمات ٰسانی به حدود ۱۰۰ هزار خودرو شده است.