اقتصاد ایران طی سالهای گذشته تحت شدیدترین تحریمها بوده است که شدت این تحریمها بههمراه بیعملی دولت قبل در حوزه اقتصاد و شرطی کردن آن به مذاکرات هستهای موجب تضعیف بسیاری از حوزههای اقتصادی ایران شده بود.
با روی کار آمدن دولت رئیسی که یکی از مهمترین شعارهایش، قطع وابستگی اقتصاد به بحث مذاکرات هستهای و برجام بود، سیاستها و برنامههای اجرایی حوزه اقتصاد بهجای تمرکز اصلی بر رفع تحریم بر خنثیسازی تحریم متمرکز شد و بدون اینکه دولت اقتصاد را معطل مذاکرات برجامی کند، اقداماتی در راستای قویسازی اقتصاد انجام گرفت که تأثیرات آن در بخشهایی از حوزههای اقتصادی با گذشت حدود یک سال از دولت جدید نمایان شده است که حوزه ترانزیت یکی از این بخشهاست، این در حالی است که طی یک سال گذشته از شدت تحریمها علیه جمهوری اسلامی ایران کاسته نشده است و فشارهای تحریمی همچنان ادامه دارد.
مطابق آمار رسمی از وزارتخانههای اقتصاد و راه و شهرسازی، طی سال ۱۴۰۰ بیش از ۱۲ میلیون و ۶۴۱ هزار تن کالای ترانزیتی از قلمروی جمهوری اسلامی ایران عبور کرده که نسبت به مدت مشابه سال ۹۹ با ۷ میلیون و ۵۳۰ هزار تن بالغ بر ۶۸ درصد رشد داشته است که این میزان رشد در شدیدترین فشار تحریمی قابل ملاحظه است.
بررسی جزئیات وضعیت آمار ترانزیت نشان میدهد، در مدت یادشده ترانزیت کالا در منطقه ویژه اقتصادی بندر شهید رجایی ۴ میلیون و ۳۷ هزار تن، باشماق مریوان یکمیلیون و ۷۳۶ هزار تن، سرخس در خراسان رضوی یکمیلیون و ۶۳۳ هزار تن، پرویزخان قصرشیرین یکمیلیون و ۲۹۲ هزار تن، بازرگان در آذربایجان غربی یکمیلیون و ۱۹۷ هزار تن، جلفا در آذربایجان شرقی ۴۱۸ هزار تن و بیلهسوار در اردبیل ۴۰۹ هزار تن بوده است.
همچنین ترانزیت کالا لطفآباد در خراسان رضوی هممرز با کشور ترکمنستان ۳۲۴ هزار تن، بندرلنگه در هرمزگان ۲۲۸ هزار تن، میرجاوه در سیستان و بلوچستان ۲۱۰ هزار تن بوده است. این ۱۰ گمرک مبدأ اصلی ورود کالای ترانزیتی به کشور محسوب میشوند. در مجموع ورودی ترانزیت کالا از این مبادی ۱۱ میلیون و ۴۸۴ هزار تن بوده است و سهم سایر گمرکات نیز یکمیلیون و ۱۵۷ هزار تن در سال ۱۴۰۰ بوده است.
طی سال ۱۴۰۰، مطابق آمار ۳۷ درصد از کالای ترانزیتی از دریا و ۶۳ درصد خشکی وارد کشور شده است که شامل حدود ۲۴ درصد از کالای ترانزیتی از مرز عراق، ۱۵٫۵ درصد آسیای میانی (CIS)، ۱۶ درصد نیز از سمت اروپا و مابقی (۷٫۵ درصد) از سایر مبادی رسمی، وارد کشور شده است.
در اسفند ماه سال ۱۴۰۰ یکمیلیون و ۳۴۳ هزار تن کالای ترانزیتی از مسیر ایران عبور کرده است که بررسی آمارها نشان میدهد طی ۸ سال اخیر یک رکورد جدید بهشمار میرود.
همچنین بر اساس آمار سازمان راهداری و حملونقل جادهای نیز میزان ترانزیت جادهای کالا از قلمروی جمهوری اسلامی ایران طی سال ۱۴۰۰ به ۹ میلیون و ۴۳۶ هزار تن رسید.
تردد کامیونهای ترانزیتی از مرزهای جادهای کشور طی سال گذشته نسبت به سال ۹۹ بالغ بر ۹۸ درصد افزایش یافت، همچنین طی اسفندماه سال ۱۴۰۰ تردد کامیونهای حامل کالای ترانزیتی به ۴۳ هزار دستگاه رسید که یک حدنصاب جدید در این شاخص ثبت شده است. میانگین تردد کامیونهای ترانزیتی در سال گذشته (ماهانه) ۳۳ هزار و ۶۵۰ دستگاه بوده است.
در نمودار زیر رشد میزان ترانزیت ریلی در سال ۱۴۰۰ در مقایسه با سال ۹۹ را ببینید.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، دستاوردهای اقتصادی در اوج تحریم تنها به بخش رشد ترانزیت خلاصه نمیشود، بلکه بخشهای دیگر اقتصاد مثل تجارت غیرنفتی، فروش نفت و برخی مذاکرات خارجی برای قراردادهای جذاب بهنفع اقتصاد ایران را هم شامل میشود که در گزارشهای بعدی به آنها خواهیم پرداخت.
منبع: تسنیم