بهای نفت برنت در آخرین روز معاملات هفته کاری گذشته، به ۷۲ دلار بر بشکه بسیار نزدیک شد و رشد هفتگی ۶/ ۰ درصدی را به ثبت رساند. این چهارمین هفته متوالی بود که این نفت شاخص در مسیر افزایشی قرار گرفت. نفت‌خام آمریکا نیز ۶۴ دلار بر بشکه معامله شد و با رشد قیمت هفتگی ۲/ ۰ درصد برای هفتمین هفته متوالی افزایش یافت.
نزدیک شدن به پایان مهلت معافیت شش ماهه از تحریم‌های نفتی ایران،کاهش تولید نفت اوپک، افزایش تنش‌ها در لیبی و همچنین احتمال کاهش سرعت رشد عرضه نفت شیل اهرم‌های دیگری بودند که بهای نفت را در هفته گذشته در مسیر افزایشی قرار دادند. رشد قیمت نفت در حالی است که کمتر از دو هفته تا پایان موعد معافیت از تحریم نفتی ایران زمان باقی است و رئیس‌جمهوری آمریکا باید در این فرصت تصمیم خود را برای تمدید یا تعلیق معافیت بگیرد. با این حال افزایش قیمت نفت و کمبود عرضه، دامنه اختیارات دونالد ترامپ درخصوص افزایش فشارها بر ایران را محدود کرده است. به همین علت ترامپ در هفته‌های اخیر در راستای افزایش عرضه نفت و جلوگیری از رشد بیشتر قیمت‌ها، دست به اقداماتی زده که نشان‌دهنده شرایط نامطلوب او برای افزایش فشار بر فروش نفت ایران است. در اولین گام، او حدود ۱۰ روز پیش با ولیعهد سعودی تماس گرفته و خواهان افزایش عرضه نفت این کشور شد. دومین گام ترامپ تماس تلفنی با ژنرال خلیفه حفتر، رهبر شورشیان لیبی و رقیب دولت قانونی لیبی در هفته گذشته بود. او در این تماس از نقش حفتر در محافظت از چاه‌های نفتی تشکر کرده است. اما در سومین گام و درست چند روز بعد از تماس با حفتر، ترامپ با محمد بن‌زاید آل‌نهیان، ولیعهد امارات متحده‌عربی تماس تلفنی داشته و درخصوص تحریم‌های نفتی ایران و نقش این کشور در بازار نفت با وی گفت‌وگو کرده است.
نگرانی‌های سمت عرضه
به یقین مهم‌ترین دغدغه این روزهای فعالان بازار نفت، تصمیم ترامپ در رابطه با تمدید یا عدم‌تمدید معافیت‌های شش ماهه به‌عنوان فرصتی برای خریداران نفت ایران است. مهلت ۶ ماهه دولت ترامپ به ۸ خریدار نفتی ایران کمتر از دو هفته دیگر به پایان می‌رسد و ترامپ باید تا آن زمان سیاست خود را در قبال تحریم‌های ایران مشخص کند. واشنگتن در ماه‌های اخیر اعلام کرد که معافیت‌ها را در ماه مه تمدید نخواهد کرد، چراکه هدف از تحریم‌ها به صفر رساندن میزان صادرات نفت ایران است. این معافیت‌ها از تاریخ ۵ نوامبر و همزمان با آغاز فاز دوم تحریم‌های نفتی آمریکا، از سوی کاخ سفید به هشت خریدار بزرگ نفت ایران اعطا شد.
با این حال فعالان بازار نفت و غالب کارشناسان بر این باورند که ترامپ نمی‌تواند صادرات نفت ایران را به‌طور کامل قطع کند زیرا بازار نفت برای همراهی با این سیاست دولت ترامپ آمادگی ندارد و پاسخش به حذف صادرات ایران، افزایش بیشتر قیمت‌ها خواهد بود. از ابتدای سال‌جاری میلادی هر دو نفت شاخص بازار بیش از ۲۰ دلار رشد قیمت را به ثبت رسانده‌اند. برخی تحلیلگران اعلام می‌کنند که در قیمت‌های کنونی تمدید معافیت از تحریم‌ها دیده شده است و هرگونه تغییر و حرکت به سمت قطع صادرات نفتایران به‌شدت قیمت نفت را افزایش خواهد داد. به عقیده کارشناسان این موضوع به‌شدت ترامپ را نگران کرده است چراکه افزایشقیمت نفت به افزایش بهای خرده‌فروشی بنزین در این کشور منجر خواهد شد و هزینه خانوارهای آمریکایی را افزایش خواهد داد. همانطور که در گزارش پیشین «دنیای‌اقتصاد» با عنوان «خواب آشفته تحریم نفتی» عنوان شد، هر دلار افزایش قیمت نفت هزینه حمل‌ونقل در آمریکا را سالانه ۵ میلیارد دلار افزایش می‌دهد؛ اتفاقی که می‌تواند در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ آمریکا به ضرر ترامپ تمام شود. با در نظر گرفتن شرایط داخلی ترامپ، کارشناسان انتظار دارند از میان هشت کشور معاف شده از تحریم‌های نفتی ایران؛ معافیت پنج کشور تمدید شود. در کنار تمدید نشدن معافیت سه کشوری که طی شش ماه گذشته با وجود کسب معافیت برای خرید نفت از ایران اقدامی نکرده‌اند (ایتالیا، یونان و تایوان) این انتظار وجود دارد که میزان حجم نفتی که هر کشور مجاز به خرید آن از ایران بود نسبت به سطح فعلی کاهش یابد. پیش‌بینی می‌شود برای ۶ ماهه دوم تحریم‌ها، میزان صادرات نفت ایران بین ۹۰۰ هزار تا ۱/ ۱ میلیون بشکه در روز باقی بماند. کاهش عرضه نفت ونزوئلا و پایبندی اوپک به طرح کاهش تولید نیز از دیگر نگرانی‌های سمت عرضه بازار در هفته‌های اخیر بوده‌اند زیرا باعث رسیدن میزان عرضه به کمتر از سطح تقاضا شده و موتور اصلی رشد قیمت‌ها بوده‌اند.
